فصلنامه آموزش در علوم انتظامی
سال هفتم شماره 4 (پیاپی 27، زمستان 1398)

نظر به این که قرآن نزول تدریجی داشته و به مدت حدود بیست سال نزول یافته است، سوره‌ها و آیات آن قابل تاریخ‌گذاری‌اند و از رهگذر تاریخ‌گذاری آیات و سوره‌های قرآن می‌توان به تفسیر صحیح‌تری دست یافت. یکی از آیاتی که تاریخ‌گذاری آن جای اختلاف است و نتایج تفسیر متفاوتی را به همراه داشته باشد، آیه مباهله است. درباره تاریخ نزول این آیه دو دیدگاه متفاوت وجود دارد که این اختلاف نظر زمینه نقد و بررسی دیدگاه ها را در این پژوهش ایجاد می کند.این آیه طبق دیدگاه مشهور در سال نهم هجری و مقارن مباهله پیامبر (ص) با مسیحیان نجران نازل شده است و به موجب آن باید گفت که این آیه به همراه سایر آیات سوره مربوط یعنی سوره آل عمران نازل نشده؛ بلکه مدت‌ها بعد نازل شده و آنگاه در سوره آل عمران قرار داده شده؛ زیرا در سوره آل عمران از رخدادهایی مانند جنگ بدر و احد سخن رفته است که حداکثر در سال سوم هجرت واقع شده‌اند؛ اما این آیه طبق دیدگاه دیگری در حدود سال سوم و چهارم هجری، یعنی در همان ایامی نازل شده است که جنگ بدر و احد رخ داده و سران مشرک قریش کشته شده و پیامبر و مسلمانان به پیروزی بر آنان نایل آمده‌اند. با توجه به نزول این فقره از سوره آل عمران در سال سوم و چهارم بسیاری از اختلافات تفسیری موجود بین فرقه‌ها (گروه‌های) اسلامی از بین می‌رود .حضور امام حسن و امام حسین (ع) در جریان مباهله مورد تردید قرار نمی‌گیرد.

پرورش و تقویت انگیزه پیشرفت سبب ایجاد انرژی و جهت دهی مناسب رفتار، علایق و نیازهای افراد در راستای اهداف ارزشمند و معین می شود. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی اهمال‌کاری تحصیلی و اضطراب امتحان در رابطه عادت‌های مطالعه با انگیزه پیشرفت بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی امین می باشد. که به روش نمونه گیری تصادفی ساده، 198 نفراز دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی امین تهران با استفاده از (جدول مورگان- گرجسی) انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان در پژوهش‌، پرسشنامه‌های عادت های مطالعه، اهمال کاری، اضطراب امتحان و انگیزه پیشرفت را تکمیل نمودند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS ویراست 18 و AMOS ویراست 16 انجام گرفت. جهت آزمودن اثرهای واسطه‌ای در الگوی پیشنهادی از روش بوت استراپ استفاده شد. یافته‌ها حاکی از برازش خوب الگوی پیشنهادی با داده‌ها بودند. برازش بهتر از طریق همبسته‌کردن خطای 1 مسیر حاصل شد.

کیفیت تدریس در دانشگاه‌ها مسیله مهمی است که در سالیان اخیر مورد تاکید قرار گرفته است. هدف این پژوهش طراحی مدلی برای ارتقای کیفیت تدریس اعضای هییت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین بوده است. روش مطالعه در این پژوهش آمیخته و از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری در بخش کیفی، اساتید خبره به تعداد 15 نفر که از طریق نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی کلیه دانشجویان سال آخر به استعداد 519 نفر که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده 218 نفر انتخاب شده بودند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته ودر بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی پرسشنامه از طریق روایی همگرا و واگرا برای تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ(78/0) و ترکیبی مورد تایید قرار گرفت. برای روایی و پایایی در بخش کیفی به روش لینکن و کوبا استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی برای معادلات ساختاری، رگرسیون،نرم افزارآموس و پی ال اس استفاده شده است. پس از مصاحبه با خبرگان چهار بعد، 11 مولفه و سه عامل، شناسایی و در مرحله کمی از طریق تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی به تایید رسیده است . همچنین هرسه عوامل شناسایی شده، دانشجویان، محیط آموزشی و محتوای آموزش، عامل‌های مهم و اثرگذار در کیفیت تدریس می‌باشند .مدل کیفیت تدریس می‌تواند به اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی ناجا جهت انجام تدریس اثربخش و کیفی کمک کند.

امروزه مقابله با جرایم زیست‌محیطی به یکی از مهم‌ترین وظایف پلیس تبدیل شده است. ماهیت چند بعدی جرایم زیست‌محیطی نیازمند ابزارها و برنامه های آموزشی نوآورانه برای مقابله با آنها است. هدف از این پژوهش نشان دادن اهمیت آموزش جرایم زیست‌محیطی برای بهبود کارایی یا صلاحیت کارکردی افسران پلیس است. این تحقیق، از جنس تحقیقات کیفی است و با توجه به سوال اول تحقیق، تبیین رویکردها و الزامات از روش توصیفی- تحلیلی و با توجه به سوال دوم، ارایه الگوی تلفیقی از روش توصیفی- استنتاجی استفاده شد. روش و ابزار گردآوری اطلاعات روش کتابخانه ای می باشد که با بهره گیری از مطالعات کتب، مقالات، رساله ها و پایان نامه ها و همچنین بررسی اسناد و مدارک موجود در سازمان‌های که در مورد محیط‌زیست و پلیس فعالیت پژوهشی دارند و جمع آوری بیانات ولایت فقیه در حوزه محیط‌زیست است. در این تحقیق، در ابتدا ضرورت ها و الزامات شناخت جرایم زیست‌محیطی و آموزش پیشگیری و مقابله با آن برای افسران پلیس تشریح و سپس بر اساس یافته های تحقیق، یک الگوی برنامه درسی تلفیقی آموزش محیط‌زیست و اجرای قوانین متصور بر آن برای افسران پلیس ارایه که متشکل از 6 عامل اصلی 1) آموزش محیط زیست: اصول، اهداف، رویکرد، منابع و ارزشیابی 2) خط مشی 3) رهبری 4) مشوق ها (مالی و غیرمالی)، 5) شبکه‌سازی (افراد مرتبط و شبکه زیست محیطی) و 6) اجرای قانون محیط زیست: دانش و عمل ارایه شده است. همچنین با توجه به نتایج تحقیق می‌توان گفت که تحقیقات در زمینه جرایم زیست‌محیطی در مقایسه با جرایم دیگر، با توجه به امکانات و آموزش های موجود، در شرایط نامساعد قرار دارند.

پیچیدگی جرایم، تحولات محیط مجرمانه، و تنوع در تصمیم‌گیران تاثیرگذار بر جرم، نیروی انتظامی را ناگزیر به پذیرش و توسعه رویکرد اطلاعات‌محوری نموده است. پذیرش و حرکت به سمت این رویکرد، نیازمند ایجاد بسترهای لازم از جمله آموزش کارکنان است. آموزش این رویکرد جدید، نیازمند سرفصل و محتوای آموزشی است. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش، شناسایی بایسته‌های آموزشی پلیس اطلاعات‌محور در ناجا است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده، کیفی است. جامعه آماری شامل؛ کارکنان و اساتید دارای تجربه کار و سابقه مطالعه در حوزه پلیس اطلاعات‌محور هستند که تعداد 10 نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی، انتخاب شدند. در این پژوهش گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه باز و با سوالات نیمه ساختاریافته (عمیق) انجام شده است. روایی سوالات از طریق خبرگی مورد سنجش قرار گرفته است. تحلیل داده‌های کیفی پژوهش از طریق تحلیل مضمون انجام شد. در این تحقیق مراحل تحلیل داده‌های کیفی گردآوری شده، از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. در مرحله کدگذاری باز، کدهای اولیه معنادار یا مقدماتی در ارتباط با موضوع پژوهش استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد که سه مولفه تصمیم‌گیرنده، محیط مجرمانه و اطلاعات جرم هرکدام به تفکیک نیازمند تعریف سرفصل‌های آموزشی در محیط این تحقیق می‌باشند. عمده سرفصل‌های تفکیک شده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

لازمه ماندگاری و دوام و بقای انسان‌ها توجه بیشتر به کیفیت نظام آموزشی است، پژوهش و نو آوری در جامعه‌ای توسعه پیدا می‌کند که نظام آموزشی و فرهنگی، زمینه و بستر مناسبی برای آن را تدارک دیده باشد هدف از این پژوهش، توسعه الگوی آموزش تفکر طراحی در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل عاملی بود. ابزار گرداوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد، جامعه آماری این پژوهش را کلیه مدرسان دانشگاه فرهنگیان در شهرهای تهران، مشهد و شیراز تشکیل می‌دهند. روایی صوری و محتوایی مقیاس مورد استفاده، با بهره گیری از نظرات کارشناسانه و اصلاحی اساتید و صاحب نظران دانشگاه فرهنگیان و حوزه آموزش مهارت‌های تفکر طراحی و نیز با استفاده از روش تحلیل گویه، تحلیل عامل تاییدی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (برای پایایی سنجی) مورد سنجش و تایید قرار گرفت. که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از بین مراکز دانشگاه فرهنگیان تهران دو مرکز و از مشهد یک مرکز و از شیراز یک مرکز انتخاب شدند. نتایج نشان داد که تفکر طراحی توان تبیین 35درصد از بعد نگرشی، 45درصد از بعد روشی و42درصد از بعد توانشی در سطح معناداری 1درصد را دارد در بعد نگرشی، علی رغم بارعاملی بالای همه گویه‌ها، گویه نگرش مثبت دارای بیشترین بارعاملی و تحرک و انگیزه ازکمترین بارعاملی را در بین گویه‌ها برخوردار بودند. در بعد روشی فرایند حل مسیله و ذهن خلاق از بار عاملی بالایی برخوردار بودند و در بعد توانشی مهارت در سازماندهی محتوا، بار عاملی بیشتری نسبت به سایرین داشت. قابل ذکر است با توجه به بار عاملی بالای کلیه متغیرها این رتبه بندی نباید باعث کم اهمیت جلوه دادن سایر عوامل گردد بلکه همه عوامل درارایه مدل تفکر طراحی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد.

این پژوهش با هدف ارایه مدلی به منظور ارتقای خرد در راستای بهبود سرمایه روان‌شناختی، بهزیستی روان‌شناختی، سلامت روان و گرایش های مطلوب اجتماعی (مورد مطالعه: سربازان مرکز آموزشی مالک اشتر) انجام شد. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی، از نظر روش گرداوری داده ها توصیفی- همبستگی، همین طور از نظر نوع داده کمی بود. جامعه آماری شامل سربازان گردان عاشورا به تعداد 600 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 240 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. به منظور گرداوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد خرد آردلت (2003)، سرمایه روان‌شناختی مک گی (2011)، بهزیستی روان شناختی ریف (1989)، گرایش به مطلوبیت اجتماعی (کراون و مارلو، 1960)، سلامت روان گلدبرگ (1972)، تنظیم هیجان گراس و جان (2003)، معنویت شهیدی و فرج نیا (1391) و ادراک تعامل اجتماعی گلاس (1994) استفاده شد. برای محاسبه روایی پرسشنامه ها از روایی محتوا و سازه استفاده شد که یافته ها بیانگر روا بودن ابزار اندازه گیری بود (AVE›0.5) و همین طور به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی استفاده شد که به دلیل بیشتر شدن مقادیر ضرایب از 0.7 می توان گفت که پرسشنامه مذکور از پایایی لازم برخوردار است. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، جداول، اشکال و نمودار و ..) و استنباطی (مدل سازی معادلات ساختاری) و با استفاده از نرم افزار Spss-21 و Lisrel-V8.8 تحلیل شد. یافته ها نشان داد معنویت (0.63)، تنظیم هیجان (0.57) و تعامل اجتماعی (0.51) بر خرد تاثیر دارد و هم چنین یافته ها نشان داد خرد بر سرمایه روان‌شناختی (0.68)، بهزیستی روانی (0.60)، سلامت روان (0.62) و مطلوبت اجتماعی (0.52) تاثیر دارد.

مهم‌ترین رسالت تمام سازمان‌های ورزشی و همچنین افراد درگیر در حوزه ورزش، جذب افراد جامعه به فعالیت‌های ورزشی تفریحی و فراهم کردن امکانات و شرایط مناسب برای آنهاست. این پژوهش با هدف تدوین برنامه راهبردی توسعه ورزش همگانی ناجا انجام شد. روش پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی- تحلیلی به صورت مطالعه موردی است. کارگروه های تدوین برنامه راهبردی با حضور 8 نفر از مدیران، کارشناسان و صاحب نظران حوزه ورزش همگانی ناجا تشکیل شد. بیانیه ‌ماموریت، بیانیه چشم انداز، ارزش های محوری، حوزه های کلیدی عملکرد و اهداف کلان توسعه ورزش همگانی ناجا تدوین شد و جهت شناسایی عوامل داخلی و خارجی پرسشنامه مربوط به تحلیل SWOT برای کلیه کارشناسان و مدیران تربیت بدنی ناجا (72 نفر) ارسال شد. اطلاعات جمع آوری شده با بهره گیری از ماتریس تحلیل عوامل داخلی (IFE)، ماتریس تحلیل عوامل خارجی (EFE)، ماتریس SWOT و ماتریس تعیین وضعیت راهبردی (SPEACE) تحلیل شد. پس از تدوین بیانیه ‌ماموریت، بیانیه چشم انداز، ارزش های محوری و حوزه های کلیدی عملکرد 5 هدف کلان برای توسعه ورزش همگانی ناجا تعیین شد.پس از جمع آوری و تحلیل داده ها 16 نقطه قوت، 14 نقطه ضعف، 11 فرصت و 11 تهدید شناسایی شد. امتیاز ماتریس ارزیابی عوامل داخلی 64/2 و عوامل خارجی 8/3 محاسبه و مشخص شد که موقعیت راهبردی ورزش همگانی ناجا در وضعیت رشد و یکپارچه سازی قرار دارد. پس از تشکیل ماتریس SWOT تعداد شش استراتژی SW، هفت استراتژی WO، پنج استراتژی ST و چهار استراتژی WT تدوین شد. در ادامه با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) استراتژی ها اولویت بدنی و سند راهبردی توسعه ورزش همگانی ناجا تدوین و پیشنهادهای لازم ارایه شد.نتیجه کاربرد عوامل تحقیق حاضر، ایجاد جایگاه مثبت ذهنی و عامل توسعه ورزش همگانی در بین کارکنان ناجا می‌شود و در نهایت، رضایت و رشد سلامتی، بهره‌وری بالاو شادابی هرچه بیشتر آنها را به دنبال خواهد داشت.

پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی برای مدیریت آموزش تفکر در دوره پیش‌دبستانی و دبستانی در شهر تهران انجام پذیرفت. روش پژوهش، ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نوع داده، کیفی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل، خبرگان آگاه جامعه علمی دانشگاهی و متخصصان آموزش‌وپرورش بود. حجم نمونه در پژوهش حاضر با استفاده از اصل اشباع نظری 23 نفر تعیین شد که این افراد با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش ابتدا با استفاده از روش کتابخانه‌ای، اطلاعات از طریق مطالعه کتب، نشریات، منابع اینترنتی و پایگاه‌های اطلاعاتی جمع آوری و پس از انتخاب منابع نسبت به تهیه، فیش برداری و ترجمه متون مورد نظر اقدام شد. پس از روش کتابخانه‌ای از روش میدانی شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته بهره گرفته شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، با شیوه کد گزاری انجام شد نتایج نشان داد که مدیریت آموزش تفکر به عنوان محور و کانون آموزش تفکر پیش دبستانی و دبستانی است. همچنین، یافته ها نشان دادند مقوله های صلاحیت های حرفه ای تسهیلگران ، ویژگیهای شخصیتی تسهیلگر، ویژگی شخصیتی دانش آموز و برنامه ربزی مبتنی بر فکر و همچنین خانواده از عوامل محوری اثرگذار بودند. مولفه های حمایت ها و پشتیبانی مدیران، بالندگی و توسعه حرفه ای، بعد عاطفی کلاس، نحوه جذب معلمان و تاکیدات اسناد بالا دستی شرایط زمینه ای اثرگذار بر مدیریت آموزش تفکر بودند.

انعطاف نیروی انسانی یکی از مهم‌ترین و تاثیر‌گذار‌ترین عامل‌های موفقیت سازمان‌ها و شرکت‌های امروزی می‌باشد. نیروی کار منعطف مهم‌ترین عامل در واکنش به تغییرات محیط بیرونی می‌باشد. هدف پژوهش حاضر توانمندسازهای انعطاف‌پذیری کارکنان با رویکرد آموزش و پدیدار‌شناختی بود. مطالعه حال حاضر کیفی, با رویکرد پدیدار‌شناسی می‌باشد که از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته با حضور 24 نفر از خبرگان بانک صادرات صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش هفت مرحله‌ای کلایزی استفاده گردید . نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها شش بعد کلی و اساسی ساختار سازمانی, جو سازمانی, آموزش و توسعه, جذب و بکار گیری کارکنان, نگهداشت کارکنان, نگرش مدیریت) را برای توانمند‌سازهای انعطاف‌پذیری منابع انسانی با استفاده از نظرات استاد راهنما و مشاور و خبرگان مدیریت شناسایی کرد. نیروی انسانی مهم‌ترین منبع سازمان است. در صورتی که منابع انسانی انعطاف‌پذیر باشد، نقش پررنگ و موثری در عملکرد سازمان ایفا می-کند. در این راستا مدیران سازمان نقش تعیین کننده‌ای دارند. داشتن نگرش مناسب نسبت به افزایش انعطاف-پذیری منابع انسانی می تواند منجر به افزایش توانایی های کارکنان گردد. در مدیریت استراتژیک منابع انسانی از مرتبط ساختن مدیریت منابع انسانی با هدف های کوتاه مدت و بلند مدت استراتژیک برای بهبود عملکرد سازمان و ایجاد فرهنگ سازمانی که بتوان انعطاف پذیری و خلاقیت را تقویت کرد. , ایجاد هماهنگی و تناسب میان استراتژی منابع انسانی با استراتژی کلی سازمان ، موضوعی است که به عنوان یکی از مهمترین مولفه های تاثیر گذار در بهبود عملکرد و بهره وری سازمان ها ، مطرح شده است.