نشریه سلامت اجتماعی
سال دهم شماره 1 (بهمن و اسفند 1401)

رضایت از زندگی یکی از مهم ترین عوامل سلامت بهزیستی و روان است که در چند دهه اخیر روان شناسی مثبت نگر توجه ویژه ای به آن کرده است. این مطالعه با هدف تعیین رابطه سرمایه های روانشناختی و الگوهای ارتباطی با واسطه گری تمایزیافتگی فردی و بخشودگی بین فردی با رضایت از زندگی در زنان متاهل شهر تهران در سال 1401-1400 انجام شد.

پژوهش حاضر به صورت توصیفی و از نوع همبستگی با شیوه تحلیل مسیر با مشارکت 798 نفر از زنان متاهل شهر تهران با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های رضایت از زندگی، سرمایه های روانشناختی، الگوهای ارتباطی، تمایز یافتگی فردی و بخشودگی بین فردی جمع اوری شد و با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با نرم افزار SPSS-26 و Smart PLS-V2تجزیه و تحلیل شدند.

سرمایه های روانشناختی (426/0=β، 43/11=t)، الگوهای ارتباطی (147/0-=β، 07/4=t)، بخشودگی بین فردی (09/0=β، 18/2=t)، تمایزیافتگی (192/0=β، 44/5=t) بر رضایت از زندگی تاثیر مستقیم و معنادار داشتند. سرمایه های روانشناختی (284/0=β، 26/8=t) و الگوهای ارتباطی (379/0-=β، 97/12=t) بر بخشودگی بین فردی و سرمایه های روانشناختی (159/0-=β، 30/4=t) و الگوهای ارتباطی (194/0=β، 478/5=t) بر تمایزیافتگی فردی تاثیر مستقیم و معنادار داشتند. سرمایه های روانشناختی (026/0=β، 053/2=t) و الگوهای ارتباطی (35/0-=β، 236/2=t) با واسطه گری بخشودگی بین فردی تاثیر غیرمستقیم و معنادار بر رضایت از زندگی داشتند. سرمایه های روانشناختی (035/0-=β، 458/3=t) و الگوهای ارتباطی (037/0=β، 026/4=t) با واسطه گری تمایزیافتگی فردی تاثیر غیر مستقیم بر رضایت از زندگی داشتند.

مطالعه نشان داد سرمایه های روانشناختی، الگوهای ارتباطی، بخشودگی بین فردی و تمایز یافتگی بر رضایت از زندگی تاثیر مستقیم، سرمایه های روانشناختی و الگوهای ارتباطی بر رضایت از زندگی به واسطه تمایزیافتگی فردی تاثیر غیر مستقیم منفی و سرمایه های روانشناختی و الگوهای ارتباطی بر رضایت از زندگی به واسطه بخشودگی بین فردی تاثیر غیر مستقیم مثبت داشتند.

یکی از پدیده های دوره نوجوانی رفتارهای پرخطر است، عوامل متعدد زیستی، شناختی، اجتماعی و خانوادگی زمینه ساز بروز رفتارهای پرخطر هستند. هدف این مطالعه تعیین روابط ساختاری کارکرد خانواده و رفتارهای پرخطر نوجوانان با نقش واسطه ای عوامل فردی روانشناختی می باشد.

پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی و بر مبنای مدل سازی معادلات ساختاری با مشارکت 900 نفر از دانش آموزان دوره دوم متوسطه استان قزوین در سال تحصیلی1400-1399 انجام شد. نمونه گیری به روش خوشه ای و تصادفی انجام شد. داده ها با استفاده از مقیاس رفتار پرخطر نوجوانان ایرانی، پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظت کننده جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-20 و AMOS2-24 و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد.

ضریب همبستگی کارکرد خانواده با متغیر عوامل فردی روانشناختی 65/0، با رفتارهای پرخطر 33/0- بود. ضریب مسیر مستقیم بین کارکرد خانواده با رفتارهای پرخطر منفی و معنادار (001/0>P، 31/0-=β)، مسیر مستقیم کارکرد خانواده با عوامل فردی روانشناختی مثبت و معنادار (001/0>P، 73/0=β)، همچنین مسیر مستقیم عوامل فردی روانشناختی با رفتارهای پرخطر منفی و معنادار بود (001/0>P، 53/0-=β). ضریب مسیر غیرمستقیم کارکرد خانواده با رفتارهای پرخطر منفی و معنادار (001/0>P، 39/0-=β)، درنهایت ضریب مسیرکل (مجموع ضرایب مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم) بین کارکرد خانواده با رفتارهای پرخطر منفی و معنادار بود (001/0>P، 70/0-=β). شاخص های نکویی برازش داده های گردآوری شده نشان داد مدل از برازش مطلوبی برخوردار است.

مطالعه نشان داد ارتباط کارکرد خانواده و رفتارهای پرخطر نوجوانان با نقش واسطه ای عوامل فردی روانشناختی تبیین می شود. به عبارت دیگر، عملکرد ضعیف خانواده در کنار عوامل روانی، زمینه ساز شکل گیری رفتارهای پرخطر نوجوانان می شود.

بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی کرونری ممکن است توان سازگاری با شرایط این بیماری و امید خود را نسبت به ادامه زندگی از دست بدهند. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سلامت روان بیماران قلبی انجام شده است.

این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پژوهش پیش آزمون پس آزمون وگروه گواه با مشارکت افراد مبتلا به بیماری عروق کرونری 35 تا 55 ساله مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهرستان تایباد در اردیبهشت ماه 1399 انجام شد. تعداد نمونه 30 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با استفاده از روش تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه، هر گروه 15 نفر گماشته شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه سلامت روان در سه دوره زمانی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماه بعد، جمع آوری گردید. گروه آزمایش طی هشت جلسه 90 دقیقه ای تحت درمان پذیرش و تعهد قرار گرفتند اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار SPSS-22 تجزیه و تحلیل شدند.

در گروه آزمایش میانگین (انحراف معیار) مشکلات جسمانی از (9/1) 6/10 در پیش آزمون به (1/2) 3/7 در پس آزمون و (4/2) 5/6 در پیگیری (001/0>P) و اضطراب و اختلال خواب از (1/3) 14 در پیش آزمون به (6/2) 3/6 در پس آزمون و 1/6 در پیگیری (001/0>P) و همچنین افسردگی از (4/5) 7/10 در پیش آزمون به (7/3) 8/3 در پس آزمون و (9/3) 4/4 در پیگیری (001/0>P) کاهش یافتند. در گروه آزمایش تغییرات میانگین (انحراف معیار) کارکرد اجتماعی در پیش آزمون (9/3) 1/8، پس آزمون (9/4) 5/9 و پیگیری (4/4) 2/9 معنی دار نبود. در گروه گواه، نمرات خرده مقیاس های سلامت روان در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری از لحاظ آماری نداشتند.

مطالعه نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب کاهش مشکلات جسمانی، اضطراب و اختلال خواب و افسردگی در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی شد.

سلامت عمومی، تاب آوری، هوش هیجاتی، تعارض زناشویی، فرسودگی والدگری، دلبستگی و تعامل والد کودک به توانمندسازی روان شناختی مادران کمک می کند. این پژوهش با هدف بررسی روابط ساختاری سلامت عمومی، تاب آوری، هوش هیجانی، تعارض زناشویی، فرسودگی والدگری، دلبستگی و تعامل والد-کودک با توانمندسازی روان شناختی مادران دارای کودک 6-4 سال انجام گرفت.

روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های سلامت روان (گلدبرگ، 1972)، تاب آوری (کلاهنن، 1996)، توانمندسازی روان شناختی (اسپریتز و میشرا، 1995)، هوش هیجانی (برادبری و گریوز، 2004)، رضایت زناشویی (اینریچ، 1993) فرسودگی والدگری (برن آوت، 2018)، دلبستگی (هالپرن و همکاران، 2006)، تعامل والد- کودک (پیانتا، 1994) بود، که توسط 257 مادر دارای کودک 4-6 ساله تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور مدل سازی معادلات ساختاری از نرم افزارهای SPSS-23 و PLS-3 استفاده شد.

نتایج آزمون آماری نشان داد روابط میان دلبستگی و فرسودگی والدگری بر سلامت روان و تعامل والد- کودک تاثیر می گذارد. سپس سلامت روانی و تعامل والد- کودک هر یک به طور جداگانه بر هوش هیجانی، تاب آوری و رضایت زناشویی اثر گذاشت. در مرحله نهایی نیز هوش هیجانی، تاب آوری و رضایت زناشویی بر توانمندسازی روان شناختی تاثیرگذار بودند.

نتایج اثرات غیرمستقیم در مدل نهایی نشان داده است که کلیه اثرات غیرمستقیم معنی دار به دست امد و تنها تاثیر روابط میان دلبستگی و فرسودگی والدگری بر توانمندسازی روان شناختی با میانجی گری تعامل والد- کودک و سلامت روان و هم چنین تاثیر فرسودگی بر توانمندسازی روان شناختی با میانجی گری همزمان تعامل والد-کودک و رضایت زناشویی معنی دار نبود.

نارضایتی از شکل و ریخت بدن و ترس از ارزیابی منفی دیگران می تواند پیامدهای روانشناختی چون اضطراب و الگوهای خوردن ناسالم دربرداشته باشد. از طرفی، مشکل در تنظیم شناختی هیجان نیز می تواند زیربنای بروز چنین اختلالاتی باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین رابطه تنظیم هیجان، اختلال بدریخت انگاری و اضطراب اجتماعی با اختلال خوردن در زنان جوان متقاضی عمل های لاغری انجام شد.

این مطالعه به صورت همبستگی با مشارکت 160 نفر از زنان 30 تا 40 ساله مراجعه کننده به مطب های زیبایی جهت جراحی زیبایی لاغری در پاییز 1400 در شهر تهران انجام شد. نمونه ها به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های تنظیم هیجان Gross، اضطراب اجتماعی Connor، عادت خوردن Dutch، و نگرانی از تصویر بدنی Littleton بصورت آنلاین جمع آوری شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار آماری SPSS-26 و با استفاده از روش های آمارتوصیفی و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شد.

میانگین (انحراف معیار) سن افراد شرکت کننده در مطالعه (54/3) 1/34 سال بود. آزمون همبستگی نشان داد که بین اختلال خوردن با تنظیم هیجان (133/0=r، 001/0>P)، اختلال خوردن با اضطراب اجتماعی (347/0=r، 001/0>P) و اختلال خوردن با اختلال بدریخت انگاری (382/0=r، 001/0>P) رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. یعنی هرچه نمره تنظیم هیجان، اضطراب اجتماعی و اختلال بدریخت انگاری بالاتر بود، اختلال خوردن هم بالاتر و هم معکوس به دست آمد. رابطه اختلال خوردن با تنظیم هیجان (042/0=β)، اختلال بدریخت انگاری (436/0=β) و اضطراب اجتماعی (187/0=β) مثبت و معنی دار بود. مدل رگرسیون به دست آمده از برازش مناسبی برخوردار بود (001/0=P و 932/34=F).

مطالعه نشان داد که اختلال خوردن با تنظیم هیجان، اضطراب اجتماعی و اختلال بدریخت انگاری رابطه مثبت و معنی دار دارد. یعنی هرچه نمره تنظیم هیجان، اضطراب اجتماعی و اختلال بدریخت انگاری بالاتر بود، اختلال خوردن هم بالاتر بود و برعکس.