فهرست مطالب

تحقیقات علوم قرآن و حدیث - پیاپی 2 (پاییز و زمستان 1383)

مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث
پیاپی 2 (پاییز و زمستان 1383)

  • بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/12/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • عبدالکریم بی آزار شیرازی صفحه 5
  • موضوعات قرآنی
  • عابدین مومنی صفحه 7

    در باب امکان فهم قرآن برای انسان، شبهه های مختلفی به وجود آمد، که از مهم ترین شبهه ها می توان به شبهه تعارض فهم پذیر بودن قرآن بران انسان با ضرورت وجود معصوم اشاره کرد. بنیان شبهه، مربوط به ظنی بودن فهم انسان از قرآن است مبنی بر اینکه احتمال خطا در فهم قرآن وجود دارد و با هدایت جویی از قرآن سازگار نیست. و به دنبال بیان شبهه و ادله آن، نقد آن مطرح شده است.

    کلیدواژگان: تعارض، قرآن، معصوم، ضرورت، هدایت، تبیین، تعمیه، خطاب، حجیت، ظن، عترت و امام
  • سید رضامودب صفحه 31

    قانون رهگشای تزاحم منافع بشری بوده و هست، خصوصا که اگر قانون از نوع بهترین ها، یعنی کتاب دینی قرآن باشد. امام خمینی (ره)، بر آن است که فرهنگ پایبندی بر قانون الهی، موجب سیادت و کمال مسلمین است و تخلف از آن به جهت عدم تزکیه انسان ها، سبب اختلاف و شکست مسلمین شده است. در این مقاله به تبیین دیدگاه امام خمینی (ره) در خصوص منزلت قانون و پایبندی بر آن، و مستندان قرآنی آن پرداخته ایم.

    کلیدواژگان: قانون، فرهنگ، نظم، تعالی و کمال، تخلف
  • سید محمدعلی ایازی صفحه 45

    یکی از موضوعات مرتبط با دانش تفسیر معنی شناسی زبانی است که در کشف و پرده برداری از مقصود قرآن کمک می کند. در سیر معنی شناس دید گاه های متفاوتی پدید آمده که مهم ترین آن ها جایی است که کانون معنا تحت نظام اجتماعی قرار گیرد و عمل جمعی برای زبان و معنا نقش آفرین باشد. در تفسیر فرآن درباره معنا شناسی چند موضوع مهم است، یکی معنا داری و بی معنایی و یکی مباحث مربوط به بافت مناسب معنا و تشخیص خصوصیات آن است. از سوی دیگر، بررسی جایگاه بلاغت و مصداق و پیش فرض ها از اهمیت ویژه ای در معنا داری بر خوردار است.

    کلیدواژگان: معنی شناسی، تفسیر، معنا داری و بی معنا یی، مصداق، بلاغت، پییش فرض ها
  • فرید دهدزی صفحه 67

    پیش فرض اصلی که جستار حاضر بر آن استوار است، این است که چون هیچ آموزه ای در سنت و تفکر اسلامی بدون مشروعیت بخشی «نص» [قرآن] امکان تدوین نمی بافت، از همین حیث «فلسفه» نیز به رغم انتقال آن از یونان باستان، نه تنها بر مدار مشروعیت «نص» رشد و نمو یافت، بلکه «فلسفه» پس از انتقال در عالم اسلامی، ماهیت و ساختاری متناسب با ساختار «نص» و نهایتا «تئو لو ژیک» پیدا کرد. نخستین گام در تثبیت فلسفه در عالم اسلامی، واژه گزینی و تئوریزه نمایی «حکمت» به جای فلسفه بود، که این معادل گزینی متضمن ورود سنت و فضایی متفاوت با فضای فلسفه مدرس یونان باستان بود.

    کلیدواژگان: نص، فلسفه اسلامی، فلسفه یونانی، حکمت متعالیه، حکمت الاهی، حکمت نبوی، حکمت، تفکر اسلا می
  • معرفی و نقد متون و اسناد
  • پروین بهارزاده صفحه 79

    ابو عمر و محمد بن عبدالعزیز کشی از علمای نیمه نخست سده چهارم هجری است که در رشته حدیث و رجال صاحب مهارت بود. سال دقیق ولادت و وفای وی روشن نیست. شواهد حاکی از آن است که وی در نیمه نخست قرن چهارم می زیسته و رشد و نمو عملی وی در دیار سمرقند و ماوراءالنهر بوده است. شیخ طوسی و نجاشی که نزدیک ترین افراد به عصر اویند، نگار ش کتابی در رجال را به وی نسبت داده اند. ابن شهر آشوب، که یک قرن پس از شیخ طوسی می زیسته، کتاب کشی را معرفه الناقلین عن الا ئمه الصادقین می خواند و دیگران آن را معرفه اخبار الرجال یا معرفه الرجال نام نهادند.

    کلیدواژگان: کشی، طوسی، رجال، اختیار معرفه الرجال
  • گفتگو، گزارش
  • سید محمدباقر حجتی صفحه 97

    کوشش برای اطلاع از کتابخانه ها و نسخه های خطی در هندوستان در محیط خانه فرهنگ با هوای خفقان آور دهلی در جای کثیف و آلوده و تاریک بیتوته می کردیم و به علت عدم آشنایی با محیط این شهر و کتابخانه های آن نتوانستم در جهت این هدف گامی موثر بردارم، و از این جهت بسیار رنج می بردم که وسیله و راهنمایی در اختیار ندارم که اطلاعاتی هر چند غیر جامع درباره کتابخانه ها و نسخه های خطی اسلامی در هند، کسب کنم؛ اما از پی گیری این مطلب دست ننهادم و با محقق محترم و فاضل ارجمند جناب آقای دکتر خواجه پیری (حفظه الله تعالی) که در محل خانه فرهنگ سخت سرگرم تحقیق و مطالعه و حل و فصل امور هستند تماس برقرار شد، دیدم باید مطلوب خود را نزد این بزرگوار جستجو کنم. این شهر دارای کتابخانه های مهمی است که علامه امینی در سفرنامه خود آمار کتابخانه های هند و کتابخانه لکهنو را اعم از خطی و چاپی را بدین شرح یاد کرده است: کتابخانه ناصریه (حامد حسین): 30000 مجلد، با شمار زیادی از نسخ خطی؛ کتابخانه مدرسه الواعظین: 20000 مجلد، با مقداری از نسخه های خطی نفیس؛ کتابخانه سلطان المدارس: 5000 مجلد، با شماری از نسخه های خطی منحصربه فرد؛ کتابخانه ممتاز العلماء: 18000 مجلد، با تعداد بسیار زیادی نسخ خطی؛ کتابخانه فرنگی محل: 9000 مجلد، که 4000 مجلد آن خطی است؛ کتابخانه ندوه العلماء: 60000 مجلد، که 5500 مجلد آن نسخه خطی است؛ کتابخانه امیرالدوله: بیش از 110000 مجلد؛ افزون بر این در شهرهای دیگر هند کتابخانه هایی وجود دارد که حاوی نسخه های خطی فراوانی است؛ مثلا در خود دهلی در هفت کتابخانه عمومی، نسخه های خطی زیادی جای دارند که هر یک از آن ها کمابیش حدود پنجهزار نسخ خطی می باشند.

     

     

    کلیدواژگان: ایفلا، هند، کتابخانه، اطلاعات، کتاب، دهلی، نسخه های خطی، کنفرانس ایفلا، نسخه های خطی اسلامی، اسلامی
|
  • Abedin movmeni Page 7

    Doubts exist regarding the possibility of man understanding the Qu' ran, one of the most important of which being the contradiction between the possibility of understanding the Qur'an and the necessity or the existence of the infallibles. This doubt derives from the likelihood of man's uncertain or even wrong interpretation of the Qur'an, which contradicts man's attempts to receive guidance from it. This article explains the nature of the doubt and critiques it.

    Keywords: contradiction, Qu'ran, infallible, Authority, conjecture, imam
  • Seyyed Reza Moaddab Page 31

    Law is the key to the achievements of mankind, especially if it is of the best type; the book of faith, the Qur'an. lrnarn Khorneini era) believes that adherence to the Divine Law results in the completion and supremacy of Muslims and that disobedience to create obstacles to the purification of mankind has resulted in the Shism and failure of Muslims. This article clarifies Imarn Khomeini's (ra) point of view on the position of law and the importance or adherence to it. Relevant Qur'anic bases are presented in support of this.

    Keywords: Divine Law, the culture of perfection, disobedience
  • Sayyed MohammadAli Ayazi Page 45

    A subject related to the science of interpretation of the Qur'an that helps disclose the intent of the Qur'an is semantics. Different viewpoints have developed. with the evolution of semantics, one of which being that the meaning of Cl term is centrally influenced by the social system and that collective actions play an important role in language and its meanings. or importance with regard to the role of semarntics in the interpretation of the Qur'an is the meaning or lack of meaning of a term or phrase and issues of sentence structure and its characterization. It is also important to analyze the role of eloquence, applicability and precepts. This makes the role of recent investigations into discovering the intent clear.

    Keywords: semantics, Interpretation, applicability, eloquence, precepts
  • Farid Dehdezi Page 67

    The main presupposition in this article is that because in Islamic thought and tradition, no doctrine could compile without being legitimized in the [Ouranic] "text". "Philosophy" in spite of transiering from ancient Greek, not only developed on the has is of legitimacy in the "text", but also after transfering 10 the Islamic world, found a nature and structure appropriate to the structure of the "text" and finally a theological structure. The first step to stabilize philosophy in the islarnic world, was replacing it with the term "wisdom" and theorizing it instead of philosophy. This replacement encouraged an atornospher different from philosophy taught the ancient Greek. Another point discussed in this article is the capability of the "text" to make philosophy which in itself prepared the ground for a discourse called "islamic philosophy".

    Keywords: text, islamrc philosophy, the philosophy of Greeks transcendental wisdom, Divine wisdom, prophetic wisdom, is la mic thought
  • Parvin Baharzadeh Page 79

    Abu 'Amru Muhammad b. 'Umar b. 'Abdual- 'Aziz Kash,shi was a scholar and a master in the fields of hadith and the science of recognizing the narrators of hadith (Rijal). The exact dates or his birth and death are not known, but evidence points to the beginning or the 4th century (AH). He developed his expertise in Samarqand and Transoxiana. Sheikh-e Tusi and Najjashi, his closest contemporaries, stated that he was the author of a book on Rijal. Ibn Shahr Ashub, who lived a century later than Sheikh-e Tusi, referred to Kashshi's book as Ma'rifatu al-Nagilin. An-e al-A'immat-ual-sadiqin. Others have referred to it as Akhbar-u al-rijal or Ma'rifat-u al-Rijal. The original work has not be preserved and what is available today as Kashshi's Rijal is actually selections that Sheikl1 Tusi dictated to his students in 456 (AH) at the behest of Sayyed b Tawus. The content of this book differs from that of the original work. This article reviews Tusi's Ikhtiyar Ma'rifaru al-Rijal and compares it with Kashshi's original work on rijal.

    Keywords: Kashshi, Trust rijal, Ikhtiyar Ma'rifatu al-Rijal
  • Sayyed MohammadBagher Hojjati Page 97