فهرست مطالب

Journal of Reproduction & Infertility
Volume:5 Issue: 3, 2004

  • تاریخ انتشار: 1383/04/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • ژاله شجاعیان، سید محمد موذنی، امیر حسن زرنانی صفحات 200-207
    مقدمه
    شواهد موجود نشان می دهد که جنین آلوگرافت بوسیله تعدیل موضعی و سیستمیک پاسخ های ایمنی مادر حفاظت می شود. به نظر می رسد که وجود فاکتورهای مهاری در سرم زنان باردار یکی از عوامل ایجاد تعدیل سیستمیک در پاسخ های ایمنی مادر در طول دوران بارداری باشد. در این مطالعه، تاثیر سرم موش حامله و سرم طبیعی روی عملکرد سلول های دندریتیک، که سلول های عرضه کننده آنتی ژن با توانایی منحصر به فرد در القای پاسخ های ایمنی اولیه هستند، به وسیله MLR آلوژنیک مورد بررسی قرار گرفت.
    مواد و روش ها
    ابتدا سرم موش های باردار آلوژنیک در اوایل، اواسط و اواخر بارداری جمع آوری و در -70°C ذخیره گردید. سلول های دندریتیک از طحال موش نژاد Balb/C با روش هضم آنزیمی توسط کلاژناز جمع آوری و سلول های کم چگال با استفاده از گرادیان نایکودنز (Nycodenz) جدا گردید. خلوص سلول های دندریتیک جدا شده به وسیله آنالیز فلوسیتومتری بیش از 95% تعیین گردید. سلول های دندریتیک جدا شده در محیط RPMI حاوی سرم موش های حامله در اوایل، اواسط و اواخر بارداری موش های حامله، انکوبه شدند و پس از شستشو و دریافت 3000 rad اشعه به عنوان سلول های محرک در آزمایش MLR آلوژنیک مورد استفاده قرار گرفتند. لنفوسیت های T از غدد لنفاوی موش C57BL/6 با استفاده از روش نایلن ول (Nylon wool) جدا شدند. خلوص نهایی این سلول ها نیز با استفاده از فلوسیتومتری در حدود 90% تعیین گردید. لنفوسیت های T و سلول های دندریتیک به صورت مختلف MLR) آلوژنیک) کشت داده شدند و میزان تکثیر سلولی با استفاده از تایمیدین رادیواکتیو اندازه گیری گردید.
    نتایج
    نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که سرم اوایل و اواخر بارداری در مقایسه با سرم طبیعی موش هیچ تاثیری بر عملکرد سلول های دندریتیک ندارد، در حالیکه سرم اواسط بارداری به صورت معنی داری باعث مهار توان تحریکی سلول های دندریتیک می گردد.
    نتیجه گیری
    براساس اطلاعات موجود، این مطالعه اولین گزارش تاثیر سرم حامله روی سلول های دندریتیک می باشد. کاهش پاسخ MLR در اواسط حاملگی احتمالا ناشی از سرریز عوامل مهاری موجود در موضع بارداری، همانند سایتوکین های IL-10، IL-4، TGF-β، PGE-2 در سرم باردار است.
    کلیدواژگان: سلول های دندریتیک، طحال، حاملگی، سرم، کشت مختلط لکوسیتی، و موش
  • تهمینه پیروی، معرفت غفاری نوین، جعفر سلیمانی راد، لعیا فرزدی صفحات 208-216
    مقدمه
    آکروزوم ساختمانی کلاهک مانند است و حاوی آنزیم های هیدرولیتیک متعدد لازم برای واکنش آکروزومی می باشد. به طور کلی اهمیت واکنش آکروزومی اسپرم در این است که روی سطح زوناپلوسیدا رخ دهد؛ درغیراین صورت اسپرم نمی تواند از این لایه عبور کند. از سوی دیگر روند انجماد- ذوب می تواند باعث پارگی غشاء آکروزوم و در نتیجه کاهش قدرت باروری آن گردد. با توجه به اطلاعات بسیار کم موجود در رابطه با اثر انجماد در فاز بخار بر آکروزوم و اهمیت آن برای زوج های نابارور، هدف این مطالعه، بررسی میزان آسیب آکروزومی در خلال انجماد در فاز بخار در مردان بارور و نابارور می باشد.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه نمونه های مایع منی از 20 مرد نابارور الیگواسپرم و 10 مرد بارور بعد از 48 ساعت خودداری از مقاربت، جمع آوری شد. بعد از آنالیز نمونه ها براساس معیارهای سازمان بهداشت جهانی (WHO)، توسط دستگاه آنالیزر مایع منی از نظر حجم، تعداد، حرکت و مورفولوژی، نمونه ها به دو بخش با حجم 100 μl تقسیم شدند. بخش اول نمونه ها در هر دو گروه برای نشان دادن آکروزوم، با روش رنگ آمیزی سه گانه رنگ شدند و بخش دوم نمونه ها بعد از دو هفته انجماد و ذوب از نظر آکروزوم مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از شمارش اسپرم ها قبل و بعد از انجماد در فاز بخاربعد از رنگ آمیزی سه گانه در هر دو گروه توسط Paired t-test آنالیز شد.
    نتایج
    در شرایط قبل از انجماد، درصد میانگین اسپرم های زنده با آکروزوم دست نخورده در افراد نابارور الیگواسپرم 64/3±26 و در افراد بارور 07/4±37/33 بود که پس از انجماد در فاز بخاردر افراد نابارور به 82/1±6/11 و در افراد بارور به 97/2±87/ 9کاهش یافت.
    نتیجه گیری
    براساس نتایج این مطالعه انجماد در فاز بخار به ساختمان آکروزوم صدمه زده و باعث پارگی آکروزوم و خروج محتویات آنزیمی آکروزوم در غیاب اووسیت می گردد و به این طریق باعث کاهش باروری اسپرم در افراد نابارور و بارور خواهد شد.
    کلیدواژگان: آکروزوم، انجماد در فاز بخار، اسپرم، باروری، ناباروری، و روش های کمک باروری
  • جواد بهار آرا، کاظم پریور، شهربانو عریان، علیرضا اشرف صفحات 217-226
    مقدمه
    کاربرد روزافزون تلفن های همراه در زندگی روزمره انسان و انتشار برخی گزارش های علمی در مورد اثرات نامطلوب امواج مایکروویو ساطع شده از آنها بر برخی فرایند های رشد و نمو، نظیر عملکرد سیستم عصبی مرکزی باعث گسترش نگرانی های بسیاری در مورد اثرات احتمالی این امواج بر سلامت انسان شده است. از آنجایی که غدد تناسلی و سلول های جنسی در مقایسه با سایر سلول های بدن نسبت به عوامل محیطی، فوق العاده حساس می باشند، بررسی اثرات احتمالی امواج ساطع شده از تلفن های همراه بر غدد تناسلی و باروری بسیار مهم می باشد. لذا هدف از این مقاله بررسی اثرات تابش طولانی مدت امواج شبیه سازی شده تلفن های همراه بر غدد تناسلی موش ماده نژاد Balb/C می باشد.
    مواد و روش ها
    در این پژوهش با طراحی و ساخت یک سیستم ویژه آزمایشگاهی مولد امواج شبیه سازی شده تلفن همراه، اثرات این امواج بر غدد تناسلی موش ماده نژاد Balb/C بررسی شد. برای انجام مطالعه، در سه مرحله و هر بار تعداد 8 موش ماده باکره بالغ به مدت چهل روز متوالی و هر روز شش ساعت در دستگاه مذکور تحت تاثیر امواج با خروجی یک وات و فرکانس 940 MHz قرار داده شدند. سپس تغییرات سطح هورمونی LH، FSH، استرادیول و پروژسترون با روش رادیوایمنواسی بررسی شد. همچنین به کمک میکروسکوپی نوری و میکروسکوپی الکترونی گذاره ساختار و فراساختار تخمدانها و تعداد و انواع فولیکول های تخمدانی در موش های ماده تیمار شده و نیز موش های ماده نسل اول مورد بررسی قرار گرفت.
    نتایج
    نتایج این مطالعه روی 48 تخمدان حاصل از موش های تیمار شده و مقایسه با موش های گروه شاهد نشان داد امواج ساطع شده از تلفن های همراه بر وزن و اندازه تخمدانها و نیز تعداد و انواع فولیکول های تخمدانی اثر ندارد و نیز تغییرات استرادیول معنی دار نیست. لیکن بررسی های میکروسکوپی الکترونی گذاره، هتروکروماتینی شدن شدید اووسیت ها و بدشکلی اندامک ها را نشان داد. تغییرات پروژسترون (4.033±0.4163 ng/ml)، (0.225±0.05 mIU/ml) FSH و (0.167±0.0577 mIU/ml) LH در موش های ماده گروه شاهد معنی دار (p<0.05) بود و میزان موفقیت در جفت گیری نیز بین موش های ماده تیمار شده و نرهای همان نژاد نسبت به گروه شاهد کاهش شدیدی در حدود 75% نشان داد.
    نتیجه گیری
    یافته های حاصل نشان می دهد، تابش طولانی مدت تلفن های همراه بر غدد تناسلی موش ماده نژاد Balb/C باعث تغییر فراساختار اووسیت ها و تغییر سیستم اندوکرین و کاهش میزان موفقیت در جفت گیری موش های ماده می شود و به نظر می رسد امواج تلفن های همراه روی هیپوتالاموس و ترشح GnRH تاثیر می گذارند که تایید این موضوع نیازمند مطالعات آتی است.
    کلیدواژگان: امواج الکترومغناطیس، تلفن همراه، موش، تخمدان، باروری، هورمون های تولید مثلی، و Balb/C
  • انوشیروان کاظم نژاد، ثریا خفری، منصوره موحدین، محمدرضا نوروزی، سید مهدی سادات هاشمی صفحات 227-234
    مقدمه
    حل مشکل زوجین نابارور یکی از مسائلی است که همیشه مدنظر پزشکان و متخصصان این رشته بوده است. ناباروری دارای اتیولوژی گسترده ای است که در ناباروری مردان بخشی از آن به علت آسیب های نخاعی می باشد. ضایعه نخاعی بالاتر از نخاع لگنی می تواند باعث عدم کارایی سیستم تناسلی مردان و بالطبع ناباروری شود. از آنجا که ایران با داشتن مجروحان جنگی یکی از کشورهایی است که دارای بیشترین تعداد بیماران قطع نخاع در جهان است و با توجه به اینکه عدم موفقیت روش های درمان ناباروری منجر به تشدید مشکلات روحی و اتلاف وقت این افراد می شود؛ لذا انجام مطالعاتی بر روی این گروه از افراد به منظور تعیین عوامل مختلف کلینیکی موثر برموفقیت درمان ناباروری جانبازان لازم به نظر می رسد. لذا هدف این مطالعه تعیین عوامل موثر بر موفقیت درمان جانبازان قطع نخاع به روش ICSI می باشد.
    مواد و روش ها
    این تحقیق برروی 381 زوج جانباز نابارور انجام شد که علت ناباروری آنها ناشی از قطع نخاع مرد در طی دوران جنگ تحمیلی بود و در طی سال های 1379 تا شش ماهه اول سال 1381 به مرکز درمان ناباروری کوثر مراجعه کرده بودند. اطلاعات مورد نیاز هر فرد به صورت مجزا در سه بخش آندرولوژی، زنان و جنین شناسی در هر سیکل و دوره درمانی جمع آوری گردید و پس از تبدیل اصطلاحات پزشکی به علایم و کد های کامپیوتری، از آزمون 2 و مدل رگرسیون لجستیک چند متغیره برای بررسی روابط موجود بین عوامل موثر و متغیر موفقیت درمان استفاده شد.
    نتایج
    متغیر موفقیت درمان یعنی نتیجه نهایی عمل ICSI (حاملگی موفق) دارای ارتباط آماری معنی داری با طول ناباروری (P=0.049)، درصد جانبازی (P=0.05)، نوع کاتتر انتقال جنین (P=0.05)، تعداد پارامترهای غیرطبیعی اسپرم (P=0.01) و نوع ناباروری (P=0.05) بود.
    نتیجه گیری
    این مطالعه نشان داد که با وجود تعداد بالای اسپرم در جانبازان به علت پایین بودن میزان درصد تحرک اسپرم، همچنین مرفولوژی غیرطبیعی آن، میزان موفقیت درمان پایین تر از حد معمول است. همچنین این تحقیق نشان داد که با افزایش طول مدت ناباروری احتمال موفقیت درمان روش های ART کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: میکرواینجکشن، ضایعات قطع نخاع، ناباروری، تحرک اسپرم و روش های کمک باروری
  • احمد وثوق تفی دیزج، مهناز اشرفی، فاطمه فیروزی صفحات 235-341
    مقدمه
    به دلیل شیوع بالای ناهنجاری های رحمی، بررسی حفره رحم و لوله ها در ارزیابی اولیه ناباروری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش های هیستروسالپنگوگرافی و سونوهیستروگرافی روش های تشخیصی هستند که جهت بررسی پاتولوژی لوله ها و اختلالات رحمی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که روش هیسترو - سونوگرافی نسبت به هیستروسالپنگوگرافی از نظر اجرا هم برای بیمار و هم برای رادیولوژیست راحت تر است تصمیم بر آن شد تا پایایی این دو روش در بیماران مراجعه کننده به مرکز رویان اندازه گیری شود. هدف اصلی این مطالعه تعیین همخوانی دو روش هیستروسالپنگوگرافی و سونوهیستروگرافی در تشخیص اختلالات رحم و لوله های رحمی می باشد.
    مواد و روش ها
    در یک مطالعه مقطعی، 72 زن نابارور حایز شرایط ورود به مطالعه که طی سال های 1380 تا 1382 به مرکز درمان ناباروری رویان مراجعه کرده بودند، با روش نمونه برداری در دسترس وارد مطالعه شدند و برای کلیه نمونه ها سونوگرافی رحم و هیستروسالپنگوگرافی با فاصله زمانی کم انجام شد. میزان همخوانی هیستروسونوگرافی در مقایسه با هیستروسالپنگوگرافی با استفاده از نتایج حاصل از هر تست و محاسبه اندکس Kappa و درصد توافق صورت گرفت و سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شد.
    نتایج
    از 72 بیمار مورد مطالعه، 57 مورد ناباروری اولیه داشتند. درصد توافق دو روش تشخیصی انجام شده از نظر بازبودن لوله ها 9/%92 و از نظر بررسی حفره رحم 67/66% بود. ضریب توافق (Kappa) بین این دو روش در تشخیص بازبودن حداقل یک لوله رحمی 51% و در تشخیص ضایعات اندومتر 22% بود.
    نتیجه گیری
    توافق مشاهده شده بین دو روش هیستروسالپنگوگرافی و سونوهیستروگرافی در این مطالعه برای تشخیص بازبودن لوله ها و ضایعات رحمی، مشابه مطالعاتی است که قبلا در این مورد انجام شده بود. ولی در مطالعه حاضر هزینه اثربخشی هر یک از دو تست و نیز کارآیی انجام همزمان این دو تست در تشخیص ضایعات رحم و لوله ها مورد ارزیابی قرار نگرفت که برای این موارد، مطالعات مناسب توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: ناباروری، سونوهیستروگرافی، هیستروسالپنگوگرافی، میزان توافق، کاپا، و پایایی
  • انسیه شاهرخ تهرانی نژاد، مهناز اشرفی، بتول حسین رشیدی، نیلی مهرداد صفحات 242-248
    مقدمه
    اهدای تخمک روشی قابل قبول برای درمان ناباروری زنان است. میزان بالای موفقیت این روش، منجر به استفاده وسیع از آن در زنان مبتلا به نارسایی یا اختلال عملکرد تخمدان در هرمحدوده سنی و با هر علت زمینه ای شده است. این مطالعه برآن است تا نتایج حاملگی با تخمک اهدایی را دربیماران فاقد عملکرد تخمدانی (نارسایی زودرس تخمدان) وبیماران دارای عملکرد تخمدانی مقایسه نماید.
    مواد و روش ها
    این مطالعه آینده نگر که در فاصله سال های 1380-1378 در پژوهشکده رویان انجام شد، نتایج حاملگی با تخمک اهدایی در دو گروه زنان تحت درمان به وسیله روش لقاح آزمایشگاهی (IVF) را مورد مقایسه قرار می دهد. یک گروه خانم های دچار نارسایی زودرس تخمدان (n=25) (POF) بودند؛ درحالیکه خانم های گروه دیگر دارای فعالیت تخمدانی بوده و به دلایلی غیر از نارسایی زودرس تخمدان از تخمک اهدایی استفاده می کردند (بیماران با پاسخ دهی ضعیف تخمدانی،. (n=32 اندومتر در هر دو گروه با تجویز استرادیول والرات و پروژسترون داخل عضلانی آماده سازی شد که در گروه پاسخ دهندگان ضعیف تخمدانی از آنالوگ GnRH نیز همراه استرادیول و پروژسترون استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و روش های آماری Mann-Whitney، X2و t- test استفاده شد و P-value<0.05 به عنوان سطح معنی داری آماری در نظر گرفته شد.
    نتایج
    درمجموع 48 خانم در این مطالعه بررسی شدند.25 خانم (%47.9) نارسایی زودرس تخمدانی و 23 خانم (9/47%) پاسخ دهی تخمدانی ضعیف بدون نارسایی تخمدان داشتند. اختلاف معنی داری بین دو گروه درضخامت اندومتر در روز انتقال جنین 9.4±2.06 mm) در مقابل (9.39±2.01 mm تعداد جنین های منتقل شده (48/3 در مقابل 52/3) به دست نیامد. میزان حاملگی در گروه خانم های با نارسایی زودرس تخمدانی2/29% و در گروه پاسخ دهندگان ضعیف 9/40% بود که این اختلاف نیز از نظر آماری معنی دار نبود. در هیچ گروه سقط مشاهده نشد و عاقبت حاملگی از نظر چندقلویی، زایمان زودرس، تاخیر رشد داخل رحمی (IUGR) و پره اکلامپسی بین دو گروه، تفاوت معنی دار نداشت.
    نتیجه گیری
    موفقیت در ایجاد بارداری با تخمک اهدایی در بیماران با فعالیت تخمدانی و بیماران با نارسایی زودرس تخمدانی در صورت آماده سازی مناسب اندومتر تفاوت ندارد و آنچه که مهم به نظر می رسد کیفیت تخمک اهدایی است. بنابراین در موارد استفاده از تخمک اهدایی، صرف نظر از اندیکاسیون استفاده از آن، انتخاب دهنده مناسب تخمک با بهترین کیفیت تخمکها توصیه می شود.
    کلیدواژگان: اهدای تخمک، نارسایی زودرس تخمدانی، پاسخ دهندگان ضعیف تخمدانی، میزان حاملگی، و لقاح آزمایشگاهی
  • فرخنده امنی شکروی، فیلییا هادن چایمن صفحه 249
    مقدمه
    بارداری ناخواسته یکی از مهمترین مسایل بهداشت عمومی در جهان است. بارداری ناخواسته فشار و ناراحتی زیادی را برای زن و شوهر، خواهد داشت و در نتیجه می تواند مشکلی بزرگ برای کل جامعه باشد. طبق آمار موجود از هر 175 میلیون حاملگی در دنیا، 75 میلیون حاملگی ناخواسته است و 45 میلیون آن منجر به سقط می شود. در این پژوهش سعی شده میزان نیازهای برآورد نشده (نیاز به روش های جلوگیری از بارداری و عدم استفاده از آنها) و علل آن مشخص گردد و به این سوال پاسخ داده شود که چرا زنان قادر به برنامه ریزی زمان مناسب برای بارداری و مراقبت از فرزند نیستند؟
    مواد و روش ها
    این پژوهش مطالعه ای توصیفی و از نوع مقطعی است که با هدف تعیین میزان و علل حاملگی های ناخواسته و نحوه به کارگیری روش های جلوگیری از بارداری و همچنین دستیابی به دلایل عدم استفاده از این روش ها به منظورشناخت عوامل موثر بر حاملگی های ناخواسته و تعیین میزان نیازهای برآورد نشده که همگی در چگونگی کنترل رشد جمعیت تاثیر دارند، برنامه ریزی و اجرا شده است. در این مطالعه نمونه تصادفی شامل 168 زن حامله مراجعه کننده به کلینیک های زنان و زایمان شهر تهران طی مدت 6 ماه (آذر 1378 الی خرداد 1379) مورد مطالعه قرار گرفتند. روش و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود. پرسشنامه ها به وسیله داوطلبین و با حضور محقق تکمیل گردید و اطلاعات از روش هایFisher Exact Test، X2 و رگرسیون لجستیک و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
    نتایج
    طبق نتایج حاصل از این مطالعه میزان پاسخگویی 28/89% بود. از میان کل نمونه های مورد مطالعه94 مورد (63%) سابقه استفاده از وسایل جلوگیری از حاملگی را گزارش کردند. از میان 150 پاسخ دهنده 47 مورد (3/31%) بارداری ناخواسته و 103 مورد (68.7%) حاملگی با برنامه قبلی داشتند. 23 مورد (49%) از حاملگی های ناخواسته، حاصل شکست روش های جلوگیری و یا حاصل عدم استفاده صحیح از روش ها بود. در هر حال این حاملگی ها در حین استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری اتفاق افتاده بود. 24 مورد (51%) زنان زمانی باردار شده بودند که تمایلی به حاملگی نداشتند؛ ولی به دلایلی نتوانسته بودند از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنند. از میان متغیرهای دموگرافیک مورد مطالعه، نسبت حاملگی های بدون برنامه در زنان زیر بیست سال و بالای 40 سال افزایش داشت و در این دو گروه رابطه ضعیفی بین سن و نوع حاملگی (P=0.056) مشاهده شد. همچنین بین حاملگی بدون برنامه با وضعیت تحصیلی همسران ارتباط معنی دار دیده شد. (P<0.05) با استفاده از آزمون آماری 2 از میان متغیرهای زمینه ای تنها متغیرهای تعداد فرزندان پسر (P<0.01) و دختر (P<0.0001) و تعداد حاملگی های قبلی (P<0.0001) رابطه معنی داری را نشان داد.
    نتیجه گیری
    پایین بودن میزان به کارگیری روش های جلوگیری از بارداری در تحقیق حاضر نشانگر این مطلب است که دست اندرکاران تنظیم خانواده در تشویق و ترغیب گروه زنان علاقه مند به جلوگیری از بارداری کاملا موفق نبوده اند. همچنین میزان شیوع بالای بارداری های ناخواسته در ضمن استفاده از وسایل جلوگیری، ناشی از شکست روش و یا عدم استفاده صحیح می باشد و نشانگر این مطلب است که آموزش در جهت ارتقا سطح توانایی و بهبود وضعیت زنان در جهت توانمندی در کنترل و تنظیم زمان حاملگی آنها لازم و بدیهی است. همچنین آموزش به زنان در مورد زمان و چگونگی استفاده از وسایل پیشگیری ضروری است.
    کلیدواژگان: عوامل موثر، بارداری ناخواسته، بارداری بدون برنامه، تنظیم خانواده، و وسایل جلوگیری از بارداری
  • گیتی ازگلی، محبوبه احمدی، شادی گلی، علیرضا اکبرزاده باغبان صفحات 259-267
    مقدمه
    نگرانی اصلی از افزایش جمعیت جهان، تهدید جان میلیونها نفر است که اکثر آنان را زنان و کودکان تشکیل می دهند. هنوز 50-25% زنان کشورهای در حال توسعه آخرین حاملگی خود را ناخواسته ذکر می کنند. هدف کنترل موالید کاهش حاملگی ناخواسته و به طور کلی ارتقاء سلامت جسمی و روانی زنان و حتی کودکان است. عقیم سازی (بستن لوله های رحمی زنان و یا وازکتومی در مردان) یکی از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری است. در مطالعات مختلف عوامل مرتبط در انتخاب و عدم انتخاب عقیم سازی نظیر سن، سن ازدواج، تعداد فرزندان، اعتقادات مذهبی و دیگر عوامل کمابیش ذکر شده است. مطالعات مختلف آسیایی و آفریقایی نشان داده است افرادی که عقیم سازی را انتخاب می کنند دارای نگرش مثبت نسبت به آن و افرادی که عقیم سازی را انتخاب نمی کنند، دارای نگرش منفی نسبت به آن یا بی نظر می باشند. اما آگاهی در هر دو گروه در اغلب مطالعات ضعیف می باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف تعیین و مقایسه آگاهی، نگرش و عوامل مرتبط در زوجین انتخاب کننده روش عقیم سازی و واجدین شرایط عقیم سازی که از سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده می کنند در همدان در سال 1381 انجام گرفت.
    مواد و روش ها
    تحقیق توصیفی بر روی 130 زوج شامل 65 زوج انتخاب کننده عقیم سازی و 65 زوج استفاده کننده از سایر روش های پیشگیری از بارداری دارای حداقل سه فرزند، صورت گرفت. کلیه زوجین از مراجعه کنندگان به بیمارستان (جهت انجام عقیم سازی) یا مراکز بهداشتی (جهت دریافت وسایل پیشگیری از بارداری) انتخاب شدند. سن، سطح سواد، قومیت، محل سکونت، شغل، تعداد فرزند، طول مدت ازداوج، سن آخرین فرزند، تفاوت تعداد فرزند موجود و ایده آل، علت روش جلوگیری از بارداری و اطلاعات مربوط به آگاهی و نگرش و سایر موارد در پرسشنامه ثبت شد. از روش های آماری 2، فیشر، آنالیز واریانس، ضریب همبستگی، آزمون t، کروسکال والیس استفاده شد.
    نتایج
    از میان زوجین انتخاب کننده عقیم سازی، 3/52% دانش ضعیف و 5/78% نگرش مثبت داشتند.30% از میزان احتمال برگشت باروری و 5/17% از زمان رفع خطر حاملگی، پس از وازکتومی آگاه بودند. در زوجین واجد شرایط عقیم سازی که از سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده می کردند، 8/50% دانش ضعیف و 3/49% نگرش بی نظر داشتند. 20% زوجین از میزان احتمال برگشت باروری پس از عقیم سازی و 8/13% از زمان رفع خطر باروری پس از وازکتومی آگاه بودند. بین دانش دو گروه تفاوت معنی دار دیده نشد؛ در حالیکه بین نگرش دو گروه اختلاف معنی دار وجود داشت. (p<0.01) منبع کسب اطلاعات در 7/27% خانم های انتخاب کننده عقیم سازی مراکز بهداشتی، درمانی و در 9/16% آقایان دوستان و آشنایان ذکر شد.
    نتیجه گیری
    افراد انتخاب کننده عقیم سازی با آگاهی ضعیف و نگرش مثبت اقدام به عقیم سازی می کنند و افراد واجد شرایط با نگرش بی نظربدلیل ناآگاهی اقدام به آن نمی کنند. لذا توصیه می شود در زمینه آموزش صحیح و مشاوره در انتخاب این عمل و حتی عدم انتخاب آن دقت صورت گیرد. این امر حتی می تواند با استفاده از روش های آموزش جامعه نگر مثل استفاده از رابطین زن و مرد با توجه به تاثیر گزار بودن دوستان صورت گیرد.
    کلیدواژگان: عقیم سازی، لوله بستن زن، وازکتومی، آگاهی و نگرش در تنظیم خانواده، و روش جلوگیری از بارداری