مجله پزشکی بالینی ابن سینا
سال دهم شماره 1 (پیاپی 27، بهار 1382)

آهن یکی از فلزات ضروری است که در اکثر اعمال سلولی بعنوان کوفاکتور و یا جزئی از ساختمان آنزیم ها و دیگر متالوپروتئین ها دخالت می نماید. از جمله عناصر سمی که ممکن است با متابولیسم آهن تداخل داشته باشد، عنصر ایندیوم است. در سالهای اخیر مصرف ایندیوم در صنایع مختلف به مقدار بالایی افزایش یافته است، به همین خاطر احتمال مسمومیت با این عنصر وجود دارد. در مطالعه حاضر اثر تداخلی این عنصر بر روی اولین مرحله متابولیسم آهن (جذب روده ای) مورد مطالعه قرار گرفت. جهت انجام این مطالعه از قطعات وارونه روده ای (E verted gut sac) که از موشهای صحرایی نر بالغ با وزنی حدود 200 – 150 گرم تهیه شده بودند، استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که جذب روده ای آهن و ایندیوم اشباع پذیر بوده و حداکثر میزان جذب آنها توسط E.G.S (Everted gut sac) بترتیب در غلظت های حدود 102 و 70 میلی گرم بر لیتر در محیط انکوباسیون می باشند. جذب روده ای این دو عنصر توسط E. G. S ظاهرا" وابسته به انرژی است، بطوریکه گلوکز جذب روده ای آنها را افزایش داده در حالیکه ouabain منجر به کاهش جذب آنها خواهد شد. حضور ایندیوم در محیط انکوباسیون موجب کاهش جذب آهن توسط این قطعات در حدود 28 درصد می گردد. بر اساس نتایج بدست آمده ایندیوم احتمالا" از طریق رقابت با آهن جهت جذب روده ای موجب کاهش جذب این عنصر ضروری به بدن می شود.

از روش بیحسی داخل وریدی منطقه ای(IVRA) در اعمال جراحی زیر آرنج و زیر زانو استفاده میگردد. لیدوکائین شایعترین دارویی است که در این روش استفاده می شود اما بدلیل ایجاد عوارض سیستم اعصاب مرکزی و قلبی عروقی استفاده از آن با احتیاط انجام می گیرد و لذا استفاده ازجایگزینهایی به جای آن مورد بررسی قرار گرفته است و این مطالعه نیز با این هدف انجام گردید و فنتانیل و پاولون بعنوان داروهای کمکی و در جهت کاهش مقدار لیدوکائین و مقایسه اثر آن با لیدوکائین تنها در روش بیحسی منطقه ای داخل وریدی مورد استفاده قرار گرفت.
در این مطالعه کارآزمائی بالینی تصادفی شده دوسوکور 54 نفر بیمار A S A I، II که جهت عمل ارتوپدی انتخاب شده بودند بطور اتفاقی به دو گروه 27 نفری تقسیم شدند. به یک گروه لیدوکائین (m g200 با حجم C C40) و به گروه دیگر ترکیب لیدوکائین(mg100)+ فنتانیل(mg05/0)+ پاولون (mg5/0) با حجم C C40 تزریق گردید. پارامترهای زمان شروع بلوک (توسط تست Pinprick)-طول مدت عمل-زمان بازکردن تورنیکه اول و دوم- کیفیت بلوک-زمان بازگشت حس درد- طول مدت بلوک-طول مدت بیدردی پس از عمل و رضایت جراح و بیمار مورد ارزیابی و ثبت قرار گرفت. سپس نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون آماری c2 و ازطریق نرم افزار آماری Epi6 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میزان موفقیت بلوک در هر دو گروه یکسان بود. میانگین زمان شروع بلوک در گروه لیدوکائین (3/5 دقیقه) نسبت به گروه لیدوکائین+فنتانیل+پاولون (7/7دقیقه) کمتر بود (00008/0=P). کیفیت بلوک و میزان رضایت جراح و بیمار در هر دو گروه تقریبا یکسان و از نظر آماری معنی دار نبود. طول مدت عمل نیز برای هر دو گروه تقریبا یکسان بود. زمان بازگشت درد پس از بازکردن تورنیکه در گروه لیدوکائین+فنتانیل+پاولون(5/15 دقیقه) نسبت به گروه لیدوکائین(6/6 دقیقه) طولانی تر بود که از نظر آماری معنی دار بود(00001/0=P).
با توجه به نتایج فوق میتوان نتیجه گرفت که استفاده از ترکیب لیدوکائین+ فنتانیل+پاولون(حاوی نصف دوز کامل لیدوکائین) بر لیدوکائین(با دوز کامل) به تنهایی ارجحیت دارد و میزان عوارض ناشی از لیدوکائین را به حداقل می رساند.

مطالعات جدید در سلولهای کوریون و آمنیون نشان داده است که گلوکوکورتیکوئیدها (G C) به ترتیب موجب افزایش و کاهش مقدار فعالیت آنزیم های PGHS و PGDH می گردد. اثر GC در مقدار ترشح این آنزیمها در سلولهای جفت (PC) نا مشخص است. جهت پی بردن به این موضوع بر آن شدیم تا در سلولهای جفت انسانی تاثیر این آنزیم ها را معلوم نمائیم.
در این مطالعه 12 عدد جفت انسان پس از عمل سزارین از زنان با زایمان زودرس تهیه گردید. سلولهای جفتی را با استفاده از غلظت های خاص محلول Percoll جدا کرده و بعد از 72 ساعت از کشت سلولی، محیط کشت تعویض و سپس سلولها برای مدت 24 ساعت دیگر در مجاورت با داروهای دگزامتازون، ملوکسیکام و سولفاسالازین (mM 1) به همراه اسید آراشیدونیک(mM5)قرار گرفتند. پس از دوره انکوباسیون، محیط کشت سلولی جهت تعیین مقدار ترشح PGE2 توسط روش رادیو ایمونو اسی(RIA) جمع آوری شد. نتایج حاصله با استفاده از روش آماری Student’s t-test و One-way ANOVA ارزیابی شد و اختلافات حاصله با P<0.05 معنی دار تلقی گردید.
دگزامتازون و سولفاسالازین مقدار ترشح PGE2 را در PC به طور معنی داری افزایش داده و مصرف همزمان آن دو موجب افزایش بسیار بیشتری در ترشح PGE2 نسبت به مصرف دگزامتازون به تنهایی گردید. ملوکسیکام تاثیر قابل توجهی در ترشح پایه ای PGE2 نداشت و کاربرد همزمان آن با دگزامتازون افزایش مختصری را در ترشح PGE2 داشت که به طور معنی داری کمتر از مقداری بود که دگزامتازون + سولفاسالازین و یا سولفاسالازین به تنهایی ایجاد می کردند.
این نتایج نشان می دهند که ترشحPGE2 به وسیله PC در انسان بیشتر بستگی به فعالیت آنزیم PGHS-I دارد تا آنزیم PGHS-II. اثر سولفاسالازین مبین اهمیت ترشح داخلی آنزیم PGDH در تنظیم ترشح PGE2 بوده و تداخل اثرات این داروها دلالت بر آن دارد که اثر تحریکی GC در مقدار PGE2 مترشحه توسط PC ممکن است بدلیل افزایش فعالیت آنزیمPGHS و کاهش فعالیت آنزیم PGDH باشد

یکی از متداولترین آلودگی های انگلی انسان و سایر مهره داران خونگرم آلودگی با تو کسوپلاسما گوندیی است. روش های سرولوژیک از مهمترین تکنیکهای تشخیصی توکسوپلاسموزیس بشمار می آیند. هدف از انجام این تحقیق مقایسه حساسیت های روش های الایزا و دیگ الایزا در تشخیص توکسوپلاسموزیس انسانی است.
در این تحقیق 68 نمونه سرم انسانی شامل48 نمونه مثبت و20 نمونه منفی بادو روش الایزا و دیگ الایزا مورد آزمایش قرار گرفتند. در روش (Diffusion in Gel- ELISA) DIG- ELISA، بر حسب اندازه قطر هاله واکنش رقت سرمی 1:100 بعنوان cut off انتخاب گردید. در این رقت میانگین هاله واکنش 08/6 میلی متر بوده است. در روش الایزا رقت سرمی 1:200 بعنوان cut off انتخاب گردید در این رقت OD آزمایش معادل 735/0 بوده است.
در تشخیص توکسوپلاسموزیس انسانی حساسیت و ویژگی آزمایش با روش دیگ الایزا به ترتیب 37/93% و 100% و با روش الایزا به ترتیب 66/91% و 85 % برآورد گردید.
مقایسه نتایج حاصل از این دو روش نشان داد که روش دیگ الایزا در مقایسه با روش الایزا، از حساسیت و ویژگی بالایی جهت تشخیص بیماری توکسوپلاسموزیس برخوردار است.

آبستنی و شیردهی بر روی هموستاز کلسیم مادری و بالطبع استخوان مادری اثر می گذارد. اخیرا تغییرات ساختمان استخوان اسفنجی در بیوپسی های بال ایلیاک زنهای حامله مورد مطالعه قرار گرفته، اما از آنجائیکه مطالعه بیشتر بر روی نمونه های انسانی به علت تهاجمی بودن روش، بسیار مشکل می باشد، انتخاب یک مدل حیوانی ضروری بنظر می رسید. به همین منظور جهت تعیین دقیق هیستومورفومتری و ساختمان استخوان اسفنجی رتهای آبستن و اثرات آبستنی بر روی آن، این مطالعه انجام گرفت.
در این مطالعه 20 رت آبستن (گروه مورد) و 8 رت غیر باردار به عنوان گروه کنترل مورد بررسی هیستومورفومتریک قرار گرفتند. پس از جدا نمودن مهره دمی شماره 2 در هر سه گروه، نمونه ها در الکل 70درصد فیکس شده و سپس بطریق undecalcified، مقاطع 8 میکرونی تهیه شد. تعداد 6-3 مقطع را از هر نمونه با سیستم آنالیز ترابکولایی (TAS) از نظر متغیر های مختلفی مانند: حجم استخوانی) (bone volume، تعداد ترابکولا (trabecular number)، فاصله ترابکولایی (trabecular separation)، پیوستگی ترابکولایی (trabecular connectivity)، و عرض ترابکولایی (trabecular width) بررسی گردید.
اگر چه حجم استخوانی در طی آبستنی افزایش یافت اما این تغییر به حد معنی داری نرسید. عرض تیغه های استخوانی و فاصله بین ترابکولا در طی آبستنی افزایش معنی داری را نشان داد. پس از بررسی تمامی متغیرها مشاهده گردید که تغییرات قابل توجهی در نظم استخوان اسفنجی ایجاد شده که حاکی از اثرات مثبت آبستنی بر روی استخوان مادری دارد.
بطور کلی می توان نتیجه گرفت که تغییرات مثبت آبستنی بر روی استخوان رت می تواند در مقابل تغییرات هموستاتیک کلسیم در طی دوران شیر دهی عمل نماید.

برآورد می شود که حدود 2تا 3 درصد از افراد جامعه مبتلا به سنگ مجاری ادراری میباشند. برای پیشگیری و درمان طبی این بیماران کار اساسی نمیتوان انجام داد ولی روش های جراحی ساده و راحت برای خارج کردن سنگ ابداع شده است. روش جراحی (Percutaneous Nephro Lithotripsy)PCNL از آن جمله میباشد که برای سنگ های کلیه و حالب فوقانی کاربرد دارد.
بیمارانی که بعلت سنگ کلیه یا حالب فوقانی کاندید جراحی باز بودند تحت عمل جراحی PCNL بدون استفاده از فلوروسکوپ قرار گرفتند. به این ترتیب که پس از بیهوشی بیمار در پوزیشن پرون قرار گرفته و بر اساس محاسبات ذهنی و توجه به IVP و سونوگرافی از محل مناسب اقدام به پونکسیون کلیه می شد و مراحل دیلاتاسیون انجام و شیت آمپلاتز فیکس شده و بقیه کار با نفروسکوپ ادامه می یافت.
در طی مدت یکسال تعداد 62 بیمار تحت عمل جراحی بروش فوق قرار گرفتند. در سه مورد موفق به دستیابی به سیستم نشدیم(عدم موفقیت دستیابی به سیستم8/4 درصد). در بقیه موارد عمل جراحی با موفقیت انجام شد و سنگ های بیماران خارج گردید. سن بیماران 5 تا 71 سال و متوسط آن 5/38 سال بود. در دو مورد از دو مسیر و در 9 بیمار از مسیر بین دنده ای استفاده شد.بطور کلی عدم موفقیت 8/4 % و موفقیت کامل 1/87 % و موفقیت نسبی 1/8 % بود (میزان موفقیت دستیابی به سیستم2/95 درصد).
در صورت عدم دسترسی به امکانات فلوروسکوپی میتوان با تکیه بر مهارت و تجربه قبلی تعداد بسیاری از بیماران را بروش فوق درمان کرد و حتی در صورت دسترسی به فلوروسکوپ نیز از کمترین مقدار اشعه استفاده نمود.

صدا و نوبت کاری هر یک بطور مستقل باعث ایجاد بیماری ها و ناراحتی های مختلف در افراد در معرض می شوند. این مطالعه به منظور تعیین اثرات توام صدا و نوبت کاری روی پارامترهای فیزیولوژیکی کارگران شامل درجه حرارت بدن، ضربان قلب و فشار خون در یک صنعت شیمیایی در تهران در سال 72 انجام گرفت.
پارامترهای فیزیولوژیکی کارگران در ابتدا و انتهای تمام شیفت های کاری ثبت شد.گروه های مورد مطالعه شامل 1- کارگران روزکار (115 نفر) 2- کارگران روزکار در معرض صدای ناپیوسته (44 نفر) 3- کارگران دو شیفت کار بدون مواجهه با صدا (180 نفر) 4-کارگران سه شیفت کار بدون مواجهه با صدا (173 نفر) 5-کارگران سه شیفت کار در معرض صدای پیوسته بودند (216 نفر). در کارگرانی که مواجهه پیوسته با صدا داشتند دوزیمتری صدا با استفاده از دوزیمتر B & K مدل 4428 صورت گرفت. نتایج بدست آمده با استفاده از آزمونهای آماریt - test، مجذور کای، آنالیز واریانس و رگرسیون و نرم افزار آماری S P S S مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج نشان داد که صدا و نوبت کاری تاثیر بیشتری روی فشار خون (سیستولیک و دیاستولیک) به نسبت درجه حرارت بدن دارند. آنالیز آماری نشان داد که در کارگران سه شیفت کار، اثرات توام صدا و نوبت کاری روی فشار خون سیستولیک و دیاستولیک باعث اختلاف قابل ملاحظه ای بین گروه در معرض و گروه کنترل می گردد. بطور کلی،با توجه به اهداف طراحی این مطالعه مبنی بر تعیین اثرات احتمالی صدا و نوبت کاری روی پارامترهای فیزیولوژیکی، یافته های حاصل از این پژوهش وجود اثرات افزایشی توام صدا و نوبت کاری را روی فشار خون سیستولیک و دیاستولیک تایید می نماید که در این بین اثر صدا قوی تر از تاثیر نوبت کاری است.
یافته های این پژوهش نشان داد که مواجهه توام با صدا و نوبت کاری می تواند بعنوان ریسک فاکتور بیماری های قلبی عروقی تلقی شود، زیرا باعث افزایش فشار خون در کارگران در معرض می شود.

میزان شکستگی های پاتولوژیک بدلیل افزایش طول عمر از یکطرف و پیشرفت تکنیکهای تشخیصی از طرف دیگر، که موجب تشخیص و تمیز این شکستگی ها از نوع تروماتیک شده است، روبه به افزایش است. هدف اصلی از بررسی این نوع شکستگی ها در این مطالعه شناسائی عامل زمینه ای و نوع درمان بکار رفته آنها است.
این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی مقطعی است که به شکل گذشته نگر با استفاده از اطلاعات 63 پرونده بیماران مبتلا به شکستگی مرضی استخوان بستری شده در بیمارستان مباشر همدان طی سالهای 76-70 انجام گردید. اطلاعات بدست آمده پس از ثبت در چک لیست و استخراج نتایج به کمک روش های آمار توصیفی بیان شده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
توزیع فراوانی جنسی در جمعیت مورد مطالعه عبارت بود از: زنان با فراوانی 33 نفر (4/52%) و مردان با فراوانی 30 نفر (6/47%). از نظر توزیع سنی، بیشترین فراوانی مربوط به گروه های سنی 20-11 سال و 70-61 سال هر کدام به میزان 14 نفر (2/22%) بود. از نظر میزان فراوانی محل سکونت 34 نفر (54%) شهری و 29 نفر (46%) ساکن روستا بودند. از نظر اتیولوژی شکستگی، استئوپروز پیری با تعداد 15 نفر (8/23%) بیشترین فراوانی و دیسپلازی فیبرو، هیپرپاراتیروئیدی و بیماری پاژه هر کدام به تعداد1 نفر (6/1%) کمترین فراوانی را داشتند. از نظر محل آناتومیک شکستگی بیشترین فراوانی مربوط به استخوان فمور با تعداد 34 مورد (54%) و کمترین فراوانی مربوط به استخوانهای لگن و متاکارپ هر کدام به تعداد 1 مورد (6/1%) بود. از نظر نوع درمان، جا اندازی باز با تعداد 38 مورد (3/60%) بیشترین فراوانی و درمان حمایتی با تعداد3 مورد (8/4%) کمترین فراوانی را داشت. از نظر نتایج درمانی زودرس اکثریت بیماران60 نفر (2/95%) پس از اقدامات درمانی با حال عمومی خوب مرخص شدند و 3 مورد (8/4%) به دلیل بیماری پیشرفته فوت نمودند.

مطالعات اخیر نشان می دهد که کاهش کالری دریافتی باعث افزایش پاسخ ایمنی می گردد. لذا به همین سبب تاثیر روزه ماه مبارک رمضان بر پاسخ ایمنی سلولی بررسی شد و آزمایش پاسخ ازدیاد حساسیت تاخیری Delayed Type Hypersensitivity (DTH) به اجزاء پروتئینی خالص شده حاصل از محیط کشت میکروب عامل سل Purified Protein Derivative (PPD) به علت سادگی و با ارزش بودن برای ارزیابی پاسخ ایمنی سلولی انتخاب شد.
جامعه مورد مطالعه در این پژوهش دانشجویان مرد مقیم در خوابگاه با سن 30-20 سال بودند که پاسخ ازدیاد حساسیت تاخیری نسبت به PPD در دو گروه دانشجوی شاهد و روزه دار قبل و بلافاصله بعد از ماه مبارک رمضان مورد بررسی قرار گرفت و روش ارزیابی پاسخ DTH به PPD، روش مانتو بود.
در افراد روزه دار افزایش پاسخ ازدیاد حساسیت تاخیری به P P D از 8/7 به 1/13 میلی متر از لحاظ آماری معنی دار بود (P<0.05). در گروه شاهد هم پاسخ DTH به PPD از 7/7 به 7/9 میلی متر نیز از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05). ولی مقایسه اختلاف میزان افزایش پاسخ در دو گروه کاملا" معنی دار بود (P < 0.05). بر طبق نتایج بدست آمده می توان گفت که روزه تاثیر افزایشی بر روی پاسخ ایمنی سلولی دارد.

درد یکی از مهمترین و شایعترین تشخیصهای پرستاری در بخش مراقبت ویژه جراحی قلب می باشد و به علت عوارض حادی که ایجاد می نماید حتی الامکان باید به سرعت تسکین یابد. چنین به نظر می رسد که پرستاران درد بیماران را با توجه به درک خود از درد تسکین می نمایند. به همین منظور این مطالعه با هدف مقایسه و تعیین درک پرستار و بیمار از درد و ارتباط آن با میزان داروهای ضد درد مصرفی در بیماران تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر در بیمارستان شهید رجایی تهران در سال 1379 انجام گرفت.
این تحقیق مطالعه ای توصیفی تحلیلی است. تعداد نمونه ها شامل 30 نفر بیمار و 30 نفر پرستار مراقبت کننده از آنها در بخش مراقبت ویژه جراحی قلب می باشد. ابزار گردآوری داده ها را پرسشنامه هائی در رابطه با درک پرستار و بیمار از درد، معیار سنجش شدت درد و چک لیست میزان مسکن مصرفی تشکیل می دهد. پرسشنامه شامل دو قسمت سئوالات دموگرافیک و25 سئوال اختصاصی در رابطه با درد است. جهت اندازه گیری شدت درد ازمعیار شدت درد استفاده شده است. این معیار از(10-0) اندازه گیری شده که (0) نشانه عدم وجود درد و(10) نشانه شدیدترین درد ممکن می باشد.
نتایج بدست آمده نشان داد که بین درک پرستار و بیمار از درد و همچنین بین شدت درد بیمار قبل و بعد از تزریق، شدت درد درک شده از بیمار توسط پرستار قبل و بعد از تزریق و شدت درد بیمار و شدت درد درک شده از بیمار توسط پرستار قبل و بعد از تزریق باP=0.001 اختلاف معنی دار وجود دارد اما بین درک پرستار و بیمار از درد با میزان مسکن مصرفی ارتباط معنی دار وجود ندارد. با توجه به اینکه درک پرستار از درد بیمار عامل مهمی در استراتژی تصمیم گیری تسکین درد محسوب می شود و نتایج بدست آمده بیانگر وجود اختلاف معنی دار بین این دو درک میباشد لذا لزوم توجه بیشتر پرستار به درد بیمار حائز اهمیت است.

سندرم ایکس شکننده، شایعترین علت عقب ماندگی ذهنی ارثی است که در اثر جهش یک ژن fragile X mental retardation 1 (FMR 1) بر روی بازوی بلند کروموزوم ایکس در ناحیه x q 27.3 بوجود می آید.
تظاهر بالینی آن، عقب ماندگی ذهنی بدون علائم عصبی، صورت دراز، گوشهای بزرگ، ماکرواورکیدیسم در مردها، کمبود توجه و اختلال رفتاری و گاه رفتاری اوتیستیک است. در این بیماری مفاصل شل نیز گاها" دیده می شود. ناهنجاری مادرزادی دیگری در این بیماران گزارش نشده است.
در این مطالعه یک پسر 6 ساله مبتلا به سندرم ایکس شکننده معرفی می گردد که علاوه بر فنوتیپ بیماری، انگشت شست دست ها و پاهای او بزرگتر و پهن تر از حد طبیعی است. ناخنهای این انگشتان نیز کوتاه و پهن است. در بررسی سایر مطالعات همراهی ناهنجاری انگشتان و سندرم ایکس شکننده گزارش نشده است. فقط در یک گزارش که مربوط به بخش ژنتیک مرکز طبی cornell در نیویورک می باشد، دو برادر دوقلو را معرفی کرده اند، که علاوه بر سندرم ایکس شکننده، شکاف کام و شکاف دیواره بین بطنی قلب داشته اند.
تشخیص ایکس شکننده درکودک فوق توسط کشت لمفوسیتهای خون درمحیط بدون folate و بررسی کروموزومها به روش نواری انجام شد.

مورد نادری از مالاکوپلاکی گره لنفاوی کشاله ران و ناحیه امنتوم در زمینه بیماری التهابی روده(کولیت اولسراتیو) در یک مرد 23 ساله معرفی می شود. اولین علت مراجعه بیمار تب، اسهال خونی، دردشکم و توده شکمی بوده است. ولی در مدت 4سال بعد از اولین مراجعه بیمار حملات راجعه اسهال خونی، کاهش وزن و علایم خارج روده ای ادامه داشته است. آخرین بار با آبسه پری آنال و تنگی رکتوم همراه با بزرگی گره های لنفاوی کشاله ران و توده های ناحیه امنتوم مراجعه می کند. در بررسی آسیب شناسی بیوپسی امنتوم و گره لنفاوی اینگوینال تکثیر منتشر ماکروفاژهای حاوی دانه های ارغوانی پریودیک اسید شیف مثبت همراه با اجسام تشخیصی میکالیس گوتمن رؤیت می شود.