نشریه دانشور پزشکی
پیاپی 52 (شهریور 1383)

تزریق داخل رحمی اسپرماتوزوآ (IUI) یکی از روش های درمانی است که برای بیماران با علل مختلف نازایی از جمله فاکتور مردانه و سرویکال، اختلالات تخمک گذاری، اندومتریوز و علت نامشخص در بسیاری از کلینیک های نازایی به کار می رود. علی رغم کاربرد وسیع کلینیکی، اطلاعات کمی در مورد تاثیر علت نازایی، سن و به خصوص تعداد دفعات انجام IUI بر میزان حاملگی وجود دارد. در یک مطالعه گذشته نگر، اطلاعات مربوط به 354 بیمار که طی 505 سیکل تحریک تخمک گذاری با HMG یا کلومیفن HMG+ و سپس IUI قرار گرفته بودند جمع آوری شد و میزان حاملگی برحسب سن، علت نازایی و تعداد دفعات انجام IUI در آن ها مورد آنالیز قرار گرفت.
میزان حاملگی با افزایش سن کاهش چشمگیری داشت. اگرچه معنادار نبود، اما بیش ترین میزان حاملگی برحسب علت در اندومتریوزیس و عدم تخمک گذاری و کم ترین میزان در سرویکال فاکتور بود ولی به طور کلی، میزان حاملگی در علل مختلف تقریبا نزدیک به هم بوده است. همچنین نتایج این تحقیق نشانگر افزایش احتمال حاملگی با تکرار دفعات IUI تا 3 بار برای علل مختلف نازایی به خصوص بیماران با عدم تخمک گذاری بوده است.

تکنیک آماری خوشه بندی که در مورد داده های چند متغیره قابلیت کاربرد دارد با به کارگیری اصول و روش های خاص خود، منجر به شناسایی گروه های واقعی مشابه و همگن از افراد، اشیا و به طور کلی آزمودنی ها بر مبنای ویژگی های ثبت یا اندازه گیری شده در مورد آن ها می شود. به طورکلی سه دسته اصلی از روش های خوشه بندی عبارتند از: سلسله مراتبی، غیرسلسله مراتبی و فازی که اخیرا روش خوشه بندی فازی به علت ویژگی های برجسته اش که منجر به ارائه اطلاعات بیش تر از ساختار مشاهدات و رفع نواقص موجود در دو روش دیگر می شود، کاربرد وسیعی پیدا کرده است. در مقاله حاضر با بهره گیری از تکنیک خوشه بندی فازی، اقدام به منطقه بندی کشور یا در واقع شناسایی استان های همگن به لحاظ شاخص های بهداشتی و جمعیتی شده است. در این راستا، چهار دسته شاخص بهداشتی و جمعیتی، شامل 1)" شاخص های تسهیلات بهداشتی و رفاهی خانوار،2) شاخص های تنظیم خانواده، 3)" شاخص های باروری و زایمان زنان، 4)" شاخص های اجتماعی و بهداشتی کودکان برای شناسایی استان های همگن مورد استفاده قرار گرفته است. این شاخص ها از طرح DHS (طرح سنجش شاخص های بهداشتی و جمعیتی کشور) که توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی اجرا گردیده، استخراج شده است. بر مبنای هر کدام از دسته شاخص های یاد شده، قطب های همگن از استان ها به کمک تکنیک خوشه بندی فازی شناسایی گردیده اند.
نتایج این تحقیق در باب راهبردهای عملی درمورد اجرا وارائه خدمات بهداشتی، متناسب با وضعیت قطب های همگن شناسایی شده، برای دست اندرکاران امور بهداشتی ودرمانی کشور مفید خواهدبود.

در این تحقیق سمیت تحت حاد داروی MS14 که برای کنترل بیماری مولتیپل اسکلروز (MS) تهیه شده مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش ها از موش های صحرایی نژاد ویستار و از هر دو جنس استفاده شد. حیوانات به مدت 28 روز دوزهای 625، 1250 و mg/kg 2500 از داروی MS14 را از راه خوراکی و به صورت روزانه دریافت کردند. گروه کنترل حامل (محلول 1 درصد کربوکسی متیل سلولز) دریافت کرد. در پایان این دوره، نمونه های خونی و سرمی برای آزمایش هماتولوژی و بیوشیمیایی و نمونه های بافتی برای مطالعه هیستوپاتولوژیک تهیه شد. نتایج نشان داد که هیچ کدام از دوزها در طول مدت 28 روز باعث مرگ و میر و یا تغییرات رفتار و علائم اتونومیک حیوانات نشده است. پارامترهای بیوشیمیایی و هماتولوژیک نیز در مقایسه با گروه کنترل اختلاف معنادار نداشت. نتایج بررسی هیستوپاتولوژیک نیز بیانگر عدم تاثیر سوء دارو بر بافت ها بود. هر چند که نتایج این تحقیق، ایمنی بالای این فرآورده را در این مدل آزمایشگاهی نشان می دهد با این حال انجام سایر آزمایش های سمیت نیز ضروری به نظر می رسد.

تاثیر نروپروتکتیوی داروی دپرنیل (Deprenyl) به عنوان یک مهارکننده منوآمینواکسیداز نوع «ب»(Type B) و نقش ضدآپوپتوزی آن در حفظ ساختمان موتونرون بعداز آکسوتومی عصب محیطی، مانند عصب سیاتیک، مشخص شده است. عملکرد نرون وابسته به حضور واسطه های شیمیایی، مانند استیل کولین و گیرنده های خاص آن است. استیل کولین توسط آنزیم استیل کولین ترانسفراز ساخته شده، در درون وزیکول پیش‎ سیناپسی تجمع می کند سپس به دنبال تحریک به فضای سیناپسی تخلیه می گردد. همچنین غشای وزیکول های سیناپسی، حاوی پروتئین هایی از قبیل سیناپتوفیزین است که بررسی آن ها می تواند به عنوان شاخص برای عملکرد نرون مورد استفاده قرار گیرد.
در این تحقیق برای اولین بار تاثیر داروی دپرنیل در حفظ عملکرد موتونرون های شاخ قدامی نخاع با توجه به میزان بیان آنزیم استیل کولین ترانسفراز و سیناپتوفیزین بررسی گردید.
جهت انجام تحقیق، نوزادان موش صحرایی به 2 گروه مطالعه و کنترل تقسیم شدند و پس از انجام عمل آکسوتومی (قطع) عصب سیاتیک در روز سوم به مدت 21 روز تزریق داخل صفاقی محلول سرم فیزیولوژی (9/0 درصد) در گروه کنترل و دپرنیل (mg/kg 5/2) در گروه مطالعه انجام شد. در مرحله بعد، پس از پرفیوژن حیوانات با پارافرمالدئید 4 درصد، نخاع در سگمان L4-L6 خارج و پس از انجام مراحل پروسه بافتی و تهیه برش 8 میکرومتری بررسی به روش ایمنوهیستوشیمی انجام شد.
نتایج نشان می دهد که در گروهی که دپرنیل دریافت کرده اند میزان حضور آنزیم استیل کولین ترانسفراز و پروتئین سیناپتوفیزین افزایش یافته است.

نظر به نقش ماتریکس متالوپروتئینازها در فیزیوپاتولوژی بسیاری از بیماری های التهابی، نظیر آرتریت روماتویید و انواع بدخیمی ها بر آن شدیم تا تاثیر دگزامتازون از گروه ترکیبات ترکیبات استروییدی و دیکلوفناک و پیروکسیکام از گروه ترکیبات ترکیبات غیر استروییدی را مورد بررسی قرار دهیم. بدین علت از روش زایموگرافی و سیتوتوکسیسیته سلولی برای مطالعه تاثیر این ترکیبات بهره گرفتیم. براساس یافته های این تحقیق مشخص گردید که کلیه ترکیبات مذکور، توانایی کاهش فعالیت ماتریکس متالوپروتئینازها را دارند. از طرفی با بررسی اثر سیتوتوکسیسیتی سلولی، دو دسته ترکیبات استروییدی و ضدالتهابی غیر استروییدی (دگزامتازون، دیکلوفناک و پیروکسیکام) در دوزهای مختلف از ده تا دویست میکروگرم در میلی لیتر مشخص گردید که دیکلوفناک از سمیت بیش تری نسبت به دو ترکیب دیگر برخوردار است، به طوری که استفاده از دوزهای پایین آن (ده تا بیست میکروگرم در میلی لیتر) امکان درمان را میسر می سازد، در صورتی که در مقادیر بالاتر آثار ناخواسته فراوانی، نظیر جلوگیری از پرولیفراسیون سلولی و مرگ آن را موجب می گردد. مقادیر بالای دگزامتازون و پیروکسیکام، سمیت به مراتب کم تری را نشان داده اند. همچنین بر مبنای یافته های مذکور، سیتوتوکسیسیته این ترکیبات با کاهش فعالیت ماتریکس متالوپروتئینازها همخوانی دارد.

تاثیر عصاره آبی و روغن پیاز بر رشد و فعالیت آنزیم لیپاز در قارچ مالاسزیا فورفور مورد بررسی قرار گرفت. بهترین تولیدکننده آنزیم لیپاز از طریق غربالگری 10 ایزوله مالاسزیا فورفور جداسازی شده از مبتلایان به پیتریازیس ورسیکالر بر روی محیط جامد اختصاصی شناسایی گردید. در ادامه، شرایط بهینه تولید آنزیم لیپاز از نظر دما، pH و زمان در محیط کشت مایع چاپکس تغییریافته تعیین شد. تمامی 10 ایزوله قادر به تولید لیپاز در محیط های کشت جامد و مایع بودند. حداکثر فعالیت آنزیم لیپاز در کشت های مایع مربوط به کشت 4 روزه ایزوله شماره 132 در دمای 28 درجه سانتی گراد بود. فعالیت لیپاز داخل و خارج سلولی در ایزوله های مختلف مالاسزیا در شرایط بهینه به ترتیب در محدوده 16/6 98/0 و 87/99 81/12 میلی واحد در میلی گرم پروتئین تعیین گردید. عصاره آبی پیاز بر خلاف روغن پیاز، رشد مالاسزیا فورفور ایزوله شماره 132 را از طریق وابسته به غلظت مهار کرد. حداقل و حداکثر مهار رشد قارچ به ترتیب مربوط به غلظت های 62/0 و 40 میلی لیتر عصاره آبی پیاز و برابر 64/2 و 100 درصد گزارش گردید. فعالیت آنزیم لیپاز توسط هر دو نوع عصاره آبی و روغن پیاز از طریق وابسته به غلظت مهار گردید و حداکثر این مهار به ترتیب برابر 94/66 و 72/40 درصد تعیین شد. این اولین گزارش در خصوص مهار فعالیت آنزیم لیپاز مالاسزیا فورفور توسط گیاه پیاز است. از آن جا که رشد و تولید آنزیم لیپاز در پاتوژنز عفونت های ناشی از مالاسزیا فورفور نقش بسزایی دارند، جایگزینی داروهای ضدقارچی واجد آثار جانبی شدید با ترکیبات طبیعی نظیر گیاه پیاز توصیه می گردد.

فراهم کردن فرصت های آموزشی برای معلولین در دوران کودکی از وظایف اساسی دولت ها است. بر این اساس، با توجه به اصول کلی تعلیم و تربیت و اشاعه فرهنگ حمایت از معلولین و پذیرش آنان در اجتماع، تحقیقات مختلفی صورت گرفته است که می توان از آن جمله به تحقیقی تحت عنوان «آموزش کودکان کم شنوا و شنوا در کنار هم: روبه رو شدن با چالش های تلفیق آموزشی» توسط آنتیا در ایالات متحده امریکا در سال 2001 و تحقیق دیگری با عنوان «مقایسه نگرش معلمین کودکان معلول و سالم» توسط لمپروپولو و پادلیادو در یونان در سال 1977 اشاره کرد. ولی در خصوص تلفیق آموزشی در مقطع پیش دبستان که اهمیت بسیار زیادی دارد، تحقیقات مدونی بخصوص در ایران صورت نگرفته است. هدف این پژوهش، بررسی نگرش مربیان مهدهای کودک عادی شهر تهران درباره تلفیق کودکان کم شنوای آموزش دیده (تربیت شنوایی و گفتار درمانی شده) و تاثیر سن، سابقه کار، تاهل و میزان تحصیلات آنان بر این نگرش بوده است. لذا پرسشنامه ای شامل 19 سؤال تهیه شد و با توجه به تعداد مهدها و مربیان آن ها در شهر تهران و اطلاعات موجود، 215 مربی انتخاب گردیدند. پس از تکمیل و آنالیز اطلاعات به دست آمده از 214 پرسشنامه تکمیل شده، نتایج مؤید این نکته است که 6/62 درصد مربیان موافق و 6/20 درصد کاملا موافق تلفیق آموزشی هستند و هرچه سن و سابقه کار مربیان افزایش می یابد، میزان موافقت با تلفیق آموزشی کم می شود. وضعیت تاهل و میزان تحصیلات تاثیری بر نگرش مثبت یا منفی آنان ندارد و بنابراین با توجه به این که حدود 83 درصد مربیان نسبت به تلفیق کودکان کم شنوا در مهدهای عادی نگرش مثبت دارند، باید با آموزش و تهیه امکانات برای مهدهای کودک عادی، زمینه پذیرش کم شنوایان آموزش دیده فراهم گردد.

در یک بررسی مقطعی، میزان اضطراب آشکار و پنهان در 267 نفر از پرستاران مجتمع بیمارستانی امام خمینی که به طور تصادفی انتخاب شدند تعیین گردید و عوامل مؤثر بر آن مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه برای تعیین میزان اضطراب از آزمون میزان شده اشپیل برگر استفاده شد. این آزمون، میزان اضطراب را به دو صورت حالت و صفت ارزیابی می کند.
یافته های بررسی نشان داد که73/15 درصد از جمعیت مورد مطالعه دارای اضطراب آشکارند و 74/9 درصد اضطراب پنهان دارند. رابطه معناداری بین اضطراب آشکار و متغیرهای مستقل زیر یافت شد:میزان رضایت از وضعیت اقتصادی (رابطه آماری معکوس P=0.004)، رضایت شغلی (رابطه معکوس (P=0.004، اعتیاد به داروهای روانگردان (رابطه معکوس P= 0.024)، بیماری مزمن یا صعب العلاج در آزمون شونده (رابطه آماری مستقیم P= 0.05)، بیماری مزمن و صعب العلاج در خانواده (رابطه آماری مستقیم P= 0.022).
اضطراب پنهان رابطه معنا داری با متغیرهای مستقل زیر نشان داد:میزان رضایت از وضعیت اقتصادی (رابطه آماری معکوس P=0.000)، اعتیاد به داروهای روانگردان (رابطه آماری معکوس P=0.000)، وضعیت خلقی – عاطفی (رابطه آماری مستقیم P=0.003)، و وجود بیماری مزمن یا صعب العلاج در آزمون شونده (رابطه آماری مستقیم P=0.045). بین اضطراب آشکار و پنهان با سایر متغیرهای مورد مطالعه، رابطه معنادار آماری یافت نشد.

سازمان جهانی بهداشت، استفاده از طب سنتی را در سیستم خدمات بهداستی درمانی توصیه می کند و اخیرا برنامه استراتژیک توسعه و ترویج طب سنتی را به این نحو در چهار محور منتشر کرده است: محور اول شامل شناخت طب سنتی و سیاستگذاری و ارائه برنامه مناسب، محور دوم شامل توسعه آموزش و تحقیقات بخصوص در سطح دانشگاه ها، محور سوم شامل ایجاد وحدت و همکاری بین کارکنان طب سنتی و طب جدید، و محور چهارم شامل توسعه کاشت گیاهان دارویی مورد نیاز برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی. گرچه هدف 1 و 2 یعنی به رسمیت شناختن طب سنتی ایران و توسعه آموزش و تحقیقات از نقش کلیدی برخوردار هستند، ولی نباید از نظر دور داشت که کلیه اهداف چهارگانه برای رسیدن به یک سیستم مناسب، کارا و کم هزینه ضروری است. از این رو مسئولین ذی ربط باید تمامی مسیر را با یک برنامه زمان بندی شده مناسب به صورت یکجا لحاظ کنند تا سیستم به صورت همگون و شایسته رشد کند.

هلیکوباکتر پیلوری، یک عامل مهم در ایجاد گاستریت مزمن، زخم معده و اثنی عشر محسوب می شود و همچنین احتمال میرود که در ایجاد آدنوکارسینومای دیستال معده نیز نقش داشته باشد. عفونت ایجاد شده توسط هلیکوباکترپیلوری می تواند به زخم های مزمن معده و اثنیعشر منجر شود که عواقب وخیم تر آن به شکل آتروفی و متاپلازی معدهای در بافت ها ظاهر می گردد. افزایش روزافزون مقاومت دارویی هلیکوباکترپیلوری به آنتیبیوتیک های رایج، هدف این مطالعه بود و در جریان مطالعه، تاثیر پنج گونه از گیاهان افزودنی در موادغذایی از نظر خاصیت ضدباکتریایی علیه هشت سویه هلیکوباکترپیلوری مورد بررسی قرار گرفت.
گیاهانی که علیه هشت سویه هلیکوباکتر پیلوری انتخاب شدند عبارت بودند از: نعناع، شیرین بیان، پونه، بابونه و آویش. عصاره های الکلی و آبی با روش انتشار در آگار بر روی هلیکوباکتر پیلوری های جدا شده از بیماران مراجعه کننده به بخش آندوسکوپی بیمارستان شریعتی تهران مورد بررسی قرار گرفت.
از بین عصاره های آبی حاصل از گیاهان مورد مطالعه از نظر اثر ضدباکتریایی، عصاره نعناع بیش ترین اثر ضدهلیکوباکترپیلوری را داشت (میانگین قطر هاله عدم رشد 14 میلی متر) و بعد از آن به ترتیب شیرین بیان، پونه، بابونه و آویشن قرار داشتند. در میان عصاره های الکلی، عصاره نعناع با میانگین 10 میلی متر اثربخش بود و پس از آن، شیرین بیان، پونه و آویشن دارای فعالیت ضدباکتریایی بودند.
با توجه به این که عصاره های آبی، الکلی مربوط به نعناع و شیرین بیان دارای فعالیت ضدباکتریایی بالاتر هستند، شناسایی ماده مؤثر این گیاهان به عنوان یک ترکیب مؤثر ضدمیکروبی گام بعدی در این راستا محسوب می شود و شناسایی آثار ضدمیکروبی دیگر گیاهان افزودنی در موادغذایی امری ضروری به نظر می رسد.