فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی
پیاپی 3 (تابستان 1388)
- تاریخ انتشار: 1388/05/11
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 1در این مقاله ابتدا، با اشاره به ضرورت ورود به عرصه علوم میان رشته ای و نیاز به ارائه تبیین دقیق نظری از آن، هدف مقاله در همین راستا ارزیابی میشود. سپس موقعیت مسئله ای علوم میان رشته ای، در آموزش عالی ایران و جهان توضیح داده میشود. از آنجا که تبار و پیشینه مباحث تلفیق در برنامه های درسی مقطع پیش از دانشگاه، یعنی حوزه آموزش و پرورش، است، بر ضرورت آشنایی سیاستگذاران آموزش عالی با این پیشینه تاکید شده و در بخش بعد، از طریق بازپردازش این پیشینه، شکل متفاوتی از تیپشناسی تلفیق (سه وجهی) عرضه شده است. آن گاه منطقهای متفاوتی تشریح شده است که در پس استفاده از رویکرد تلفیقی در آموزش پیش از دانشگاه، در مقایسه با آموزش دانشگاهی، وجود دارد و بر این مهم تاکید می شود که منطق تلفیق (و علوم میان رشته ای) در آموزش عالی، علی الاصول، پاسخگویی به نیازهای معرفتی و اجتماعی نوظهور بشر از طریق خلق و تکوین رشته های جدید است. متعاقبا، در بخشی که میتوان آن را مهمترین بخش این نوشتار دانست، با ارائه بررسی های نمونهای و اجمالی درباره تکوین علوم میان رشته ای، قواعدی که در جریان تکوین رشته های جدیدی باید به آنها ملتزم بود، توضیح داده شده است. در بخش نتیجه گیری، پیش از بخش پایانی، پنج گزینه سیاستی در توسعه علوم میان رشته ای توضیح داده شده است و بالاخره، در بخش پایانی یک گونه شناسی تلفیق در برنامه درسی آموزش عالی نقد و ارزیابی شده است.
کلیدواژگان: آموزش عالی، تلفیق، تیپ شناسی، علوم میان رشته ای، مطالعات برنامه درسی -
صفحه 19اصطلاح های میان رشته ای، آموزش میان رشته ای، و برنامه های میان رشته ای به طور روزافزون، در حوزه آموزش عالی به کار می رود. این اصطلاح ها اغلب، با مسامحه زیاد به کار می رود و معمولا، همراه با واژه های مشابه، از جمله چندرشته ای و فرارشته ای، استفاده یا جایگزین آنها می شود. در دهه های پیش، رویکرد میان رشته ای به برنامه درسی، اهمیت خود را از دست داد و به مدت دو دهه، رویکرد رشته محوری مهم قلمداد شد، اما اندیشه تلفیق و برنامه درسی میان رشته ای اندیشه ای جدید نبوده است و تلفیق برنامه درسی در اندیشه ها و عقاید اندیشمندان پیشین ریشه دارد که دغدغه وحدت دانش، تشکیل علم منسجم، دانش عمومی و فراگیر، ترکیب و تلفیق دانش را داشته اند. در این مقاله، ضمن طرح مباحث تاریخی و نظری راجع به میان رشته ای، به بحث درباره برنامه درسی و نگاهی به تاریخچه برنامه درسی میان رشته ای، رشته های علمی، ترکیب های متفاوت رشته های علمی در برنامه درسی، نقد جامعه شناختی برنامه درسی تک رشته ای به عنوان زمینه حمایت از برنامه درسی میان رشته ای، تبیین زیست شناختی برنامه درسی میان رشته ای، الگو ها، رویکردها و راهبرد های میان رشته ای، مزایای برنامه درسی بین رشته ای، مسائل و آسیب های برنامه درسی میان رشته ای پرداخته شده است.
کلیدواژگان: آموزش عالی، برنامه درسی، برنامه درسی تلفیقی، رشته محوری، میان رشته ای -
صفحه 66در گذشته، در دسترس بودن سرمایه، نیروی کار و مواد اولیه از جمله عوامل اصلی پیشرفت کشورها محسوب می شد. اما در آغاز هزاره سوم، دستیابی به دانش، اشاعه و کاربرد آن جایگاه بسیار تعیین کننده ای در سرنوشت کشورها پیدا کرده است. لذا، جایگاه آموزش عالی در این زمینه انکارناپذیر است. همچنین، نیاز به تدوین و اجرای برنامه های آموزشی و درسی که بتواند هماهنگ با تحولات یاد شده به نیازهای جامعه پاسخ دهد، در اولویت است. در این مقاله ابتدا، ضمن اشاره به ویژگی های برنامه درسی میان رشته ای به هدف ارزشیابی این نوع برنامه درسی اشاره خواهد شد. سپس ملاک های ارزشیابی آن مورد نظر قرار می گیرد و سرانجام، چهار سطح ارزشیابی برنامه درسی میان رشته ای بیان می شود.
کلیدواژگان: ارزشیابی، برنامه درسی، سطح ارزشیابی، ملاک ارزشیابی، میان رشته ای -
صفحه 67دانشگاه مجازی بین المللی یکی از مفاهیم نسبتا جدیدی است که در مباحث آموزش عالی، به آن توجه شده است. اساسا، دانشگاه مجازی بین المللی برای پاسخ به نیازها و مسائل جامعه جهانی تشکیل شده و توسعه یافته است. به عبارت روشن تر، سه وجه یا جنبه عمده در این برنامه جدید نهفته است: وجه اول، رویکرد بین المللی است که در آن، دانشگاه مجازی بین المللی از وضعیت دانشگاه سنتی، که به جامعه محلی و ملی معطوف است، فاصله گرفته و رویکردی بین المللی را در دستور کار قرار می دهد. وجه دوم، رویکرد فناوری است که در آن، دانشگاه مجازی بین المللی از ICT و شبکه سازی در عرصه بین المللی بهره می گیرد؛ وجه سوم، رویکرد بین رشته ای است که از طریق ارائه برنامه های درسی بین رشته ای، فارغ التحصیلان این دانشگاه به گونه ای تربیت می شوند که بتوانند با مسائل جدید در جامعه جهانی مواجه شوند و برای کار در چنین محیطی آماده شوند. مقاله حاضر ضمن مرور این سه رویکرد، رهیافت دانشگاه های مجازی بین المللی را برای جامعه ایران بحث و بررسی می کند.
کلیدواژگان: آموزش عالی، بین رشته ای، بین المللی سازی، دانشگاه، مجازی، و برنامه درسی -
صفحه 97در این مقاله، مطالبی درباره مفهوم برنامه درسی میان رشته ای، برنامه درسی میان رشته ای در سطوح مختلف تحصیلی، برنامه درسی میان رشته ای و فلسفه ساختن گرایی، محاسن و معایب و مشکلات و دشواری های این نوع برنامه، برنامه درسی میان رشته ای مبتنی بر مضامین دانشی و فرایندی، برنامه درسی میان رشته ای مبتنی بر مضمون، و مثالی از برنامه درسی میان رشته ای و نتیجه گیری و پیشنهادها ارائه میشود.
کلیدواژگان: برنامه درسی، برنامه درسی تلفیقی (درهم تنیده)، برنامه درسی مضمون محور، برنامه درسی میان رشته ای، تلفیق برنامه درسی، فلسفه ساختن گرایی -
صفحه 127به طور کلی، به نظر میرسد که عامه مردم بیشتر از نظامهای پژوهشی به عملکرد نظامهای آموزشی اعتماد دارند. یکی از دلایل این اعتماد، اثربخشی و کارآمدی بیشتر نظامهای آموزشی، از حیث تاثیر صریح بر زندگی عامه است. با توسعه پژوهشهای مسئلهمحور، این احتمال وجود دارد که نهادهای پژوهشی نیز به سطح مشابهی از اعتبار نظامهای آموزشی دست یابند. توسعه پژوهشهای مسئلهمحور مستلزم تجدید نظر در طرحهای پژوهشی و شیوه های برنامه ریزی و اجرای آنهاست و فراگرد پژوهش را به پرهیز از پیشگویی و تقلید و جدیت در جلب همکاری متخصصان رشته های گوناگون برمیانگیزاند. از این رو، تاکید میشود که توسعه پژوهشهای مسئلهمحور مستلزم تشکیل گروه های فرارشتهای و توسعه سبکها و ساختارهای جدید مدیریت در فراگرد پژوهش است.
کلیدواژگان: آلودگی علمی، تحیر محض، مدیریت گروههای فرارشتهای، مسئله پژوهش، پارادایم تقلید -
مطالعه میان رشته ای بحران جامعه مدرن / سید محسن علوی پور، علی نعمت پورصفحه 141مفهوم میان رشته ای سابقه چندانی در حیطه علوم بشری ندارد. با این حال، این بدان معنا نیست که پژوهش میان رشته ای نیز کاری نوظهور است. سابقه پژوهش میان رشته ای به قرن ها پیش بازمی گردد و در واقع، به خاستگاه های اندیشه و تفکر قاعده مند انسان درباره هستی و رابطه ای که با آن دارد. بررسی و تحلیل این سابقه فکری میان رشته ای می تواند ما را به فهم جامع و مناسب تری از این پارادایم معرفتی جدید رهنمون شود. اریک فروم از جمله متفکرانی است که در قرن بیستم، با مشاهده بحران جامعه مدرن، تحلیل و درک این بحران را مستلزم مطالعه میان رشته ای یافت و بر این اساس، با درنوردیدن مرزهای مالوف رشته ای، «عشق» و «کار خلاقانه» را چونان امر روان سیاسی، به عنوان راه حل بحران و حرکت به سوی جامعه سالم معرفی کرد. مطالعه آثار وی نشان می دهد که پرداختن به مسائل جامعه معاصر جز با رهیافتی میان رشته ای و فراگیر ممکن نیست.
کلیدواژگان: امر روان، سیاسی، بحران جامعه مدرن، عشق، کار خلاقانه -
صفحه 169کتاب فلسفه امروزین علوم اجتماعی تالیف برایان فی، مدعی نگاهی تازه به این بخش از دانش بشری است. مطالب کتاب، عالمانه و حاصل مطالعه ای درازمدت و در نتیجه مصون از نقد لحظه ای. با این حال نکات زیر حاصل نگاه تاملی و انتقادی به دعوی محوری آن کتاب است. بدین معنا که فی با تاکید فراوان و مداوم بر ضرورت رفع تمایزات و دوگانه اندیشی ها، در واقع آن را به بهترین نحو بازتولید می کند و با تبیین مطلوبیت آموزه چندفرهنگی، مفروضات نهفته آن را که بیش از دو دهه مورد نقد و چالش بوده آشکار می کند. این نوشته نقدی بر پیامدها و استلزامات سیاسی و اجتماعی دعوی فی در عصر جدید و به ویژه در بعد بین المللی آن است. دعوی تعاملی فی در علوم اجتماعی، با استمرار ثنویت خود و دیگری، اولی را سوژه و دومی را ابژه معرفی می کند. بنابراین شناخت تعاملی دیگری بیش از هر چیز و نهایتا برای سلطه بر وی است.
کلیدواژگان: ابژه، برایان فی، سوژه، علوم اجتماعی، فلسفه، چندفرهنگی
-
Page 1The goal of this paper is to offer explanations with respect to some of the less evident aspects of this policy intent. The higher education systems, it is argued, are experiencing a challenging period where the felt need in this regard does not match the level of wisdom and the extent of insight required. The paper proceeds with a review of the literature in the curriculum field which aims at providing better understanding of different genres of curriculum integration concluding that this source although vital for policy makers at the higher education, will need to be further developed in order to match the complexities peculiar to higher education. The author, then, addresses the rationale for curriculum integration at higher education which he regards as manipulation of the current knowledge and technology map to address the emergent needs. This, he contends, requires concentration on a knowledge production system to meet the standard of a new knowledge domain. Without due attention to this prerequisite, the resulting product can not be regarded as a genuine interdisciplinary science and it will rather be looked upon as a mere addition or juxtaposition of two or mote extant knowledge fields. In the final section of the paper, five policy options are discussed.
-
Page 19Interdisciplinarity, interdisciplinary education and interdisciplinary curricula are increasingly used in Higher Education field. These terms are used with or interchangeably with similar terms such as multi-disciplinarity, pluridisciplinarity crossdisciplinarity and transdisciplinarity. Although interdisciplinary approach to curriculum lost its significance in last decades and disciplinary approached was focused for about two decades, but the ideas of interdisciplinary and integrated curricula are not new ones and are rooted in the thoughts of the previous scholars who were famous for their concerns about unity of knowledge, forming coherence, general and all-inclusive knowledge. In this paper while offering theoric and historical views on interdaisciplinarity, interdisciplinary approach to curriculum, academic disciplines, a variety of possible combinations of disciplines across curricula, a sociological criticism about disciplinary curriculum, a biological explanation for interdisciplinary curriculum, models, strategies, advantages, and pitfalls of interdisciplinary curriculum are discussed.
-
Page 66Availability of capital, manpower and substantial materials were, in the past, taken into account as the main factor for development programs in the many societies in all over the world. But since the dawn of new millennium, knowledge, spreading and usage of the knowledge has a high efficacious position on the destiny of countries. Hence, the value and position of higher education is inevitable and those kinds of the curriculum and educational planning that are compatible with the diverse and variable needs in societies, would be in priority. In the beginning of paper, first, the aim of evaluation in curriculum would be discussed. Then the evaluation criteria would be reviewed and finally four stages of evaluation of curriculum will be explained.
-
Virtual Global University (VGU): An International and Interdisciplinary Approach to Higher HducationPage 67The “Virtual Global University (VGU)” is a new academic concept in literature of higher education. Basically Virtual Global University has been formed and developed to meet needs and challenges of word community in different ways. Having considered as a new scenario or even a substitution of traditional university, it is based on the following components: 1. International approach Virtual Global University is internationally aligned, while simultaneously responsive to the particular context of local and national higher education policy. 2. Technological approach Virtual Global University is technological solution for internationalization of higher education It is online education using ICT and networking and access to world higher education markets is its main goal. 3. Interdisciplinary approach. Through studying the interdisciplinary curricula, Virtual Global University graduates are expected to have the capacity to confront unfamiliar problems and to emerge from their university experience with a set of flexible and transferable skills for different types of employment in world community. In this paper with respect to the above-mentioned approaches, Virtual Global University strategy for Iranian higher education society has been discussed.
-
Page 97This paper includes discussions on the concept of interdisciplinary curriculum, interdisciplinary curriculum at different educational levels, interdisciplinary curriculum and structuralist philosophy, advantages and disadvantages of such curricula, interdisciplinary curriculum based on knowledge and process, interdisciplinary curriculum based on themes, an example of interdisciplinary curriculum, conclusion and proposals.
-
Page 127In general, it seems that functions of educational systems are more important to people than functions of research systems. A reason for this is more efficiency of educational systems in terms of their explicit impact on people’s lives. As issue-based research studies develop, it becomes possible for research bodies to achieve a similar degree of credibility as educational systems. Development of issue-based researches requires review of research projects and methods used to plan and implement them, thus preventing research process to avoid of prediction and imitation and to seriously seek cooperation from different specialists. Therefore, it should be noted that development of issue-based researches requires interdisciplinary teams to be formed and new management styles and structures to be developed in research process.
-
Page 141Far more long before the “interdisciplinarity” as a concept, become a prominent issue in scientific and philosophical developments, many thinkers and philosophers have investigated interdisciplinary. Erich Fromm is one of the distinguished contemporary intellectuals who have applied interdisciplinarity as the way of investigation. Here, we attempt to follow interdisciplinarity and border-crossing in his works. Studying social and political crisis of the modern society, Fromm realized that it is rooted in human’s psycho-existential characteristics on the one hand, and the socio-political status of the modern society on the other; which only “love” and “creative work” can treat. In Fromm’s view, neither political nor psychological analysis can offer a comprehensive understanding of what is going on in the society; rather a combination of the two. Thus, he believes in the necessity of border-crossing. “Love” as the “psycho-political” is the core of Fromm’s interdisciplinary study of the modern society.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.