مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال دوازدهم شماره 3 (پیاپی 51، شهریور 1389)

رشد کمی و کیفی آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران در سه دهه ی گذشته، تربیت نیروی انسانی عالم و ظرفیت سازی همراه با گسترش پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی کشور و برخی برنامه ریزی ها سبب افزایش پژوهش ها و تولید مقاله های علمی شده و راه را برای رسیدن به اهداف چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی هموار نموده است1 تا بتوانیم ایران را کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش جهان اسلام و دارای تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین الملل توصیف نماییم. مقام معظم رهبری با درایت و عنایت خاص در راستای تحقق اهداف چشم انداز، بر ضرورت تحول در نظام علم و فناوری کشور و تدوین اسناد توسعه علمی و نقشه ی جامع علمی کشور تاکید فرموده اند.
در راستای پیشرفت های علمی سؤال اصلی این است که چه شاخص هایی را باید برای ارزشیابی این پیشرفت ها به کار گرفت؟ چرخه ی علم شامل فراگیری علم، تولید علم، ترویج علم، انتشار علم و به کارگیری علم است. بستر اساسی پژوهش در کشور، راهبردهای پژوهشی کلان و سپس سیاست ها و ماموریت ها است که باید برنامه ها براساس آنها تدوین شود. موضوع مهم این است که یافته های روندهای پژوهشی باید در سه حیطه ی خروجی (Output)، دستاورد (Outcome) و اثر و پیامد (Impact) ارزشیابی قرار گیرد (نمودار1). علم سنجی (Scientometric) روندی است که علم را ارزیابی می کند تا بتواند به سیاست گزاران و تصمیم گیران در مورد راهبردها کمک کند. مع هذا علم سنجی بیشتر به حیطه ی خروجی پژوهش ها (Output) می پردازد و به دستاورد و اثر و پیامد توجهی ندارد.2 آسان ترین برآورد آن، تعداد خام تولیدات علمی است که تخمینی خام از میزان مقاله های علمی است و بازگو کننده ی کیفیت و سودمندی داده های منتشر شده نیست. آن چه در سال های اخیر به نام اثرگذاری (Impact) تولیدات علمی برای تعیین جایگاه علمی محقق، مراکز تحقیقاتی، دانشگاه ها و کشورها مورد توجه قرار گرفته شامل دو شاخص عمده ی اثرگذاری یعنی میزان ارجاعات به مقالات علمی (Citation) و ضریب تاثیر (Impact factor) بوده است. ضریب تاثیر مجله از تقسیم تعداد ارجاع ها به مقاله های یک مجله در یک سال به تعداد مقاله های قابل ارجاع در همان سال به دست می آید. با در نظر گرفتن شاخص هایی که خروجی (Outcome) را ارزیابی می کنند، جمهوری اسلامی ایران سیر پیشرفت خارق العاده ای را در 15 سال گذشته داشته است. از نظر تعداد مقالات به رتبه ی بیست و ششم ISI دست یافته است. بیش از 60% مقاله های بین المللی کشور در سال 1992 در مجله های با ضریب تاثیر (Impact factor) صفر تا 1 منتشر شده است، حال آن که بیش از 60% مقاله های ایرانی در سال 2007 در مجله ها با ضریب تاثیر بالاتر از 1 و 10% آنها در مجله های با ضریب تاثیر بالای 3 انتشار یافته است.

چاقی یکی از عوامل خطر سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 است. از آنجایی که درمان جدی هر یک از چند اختلال سندرم متابولیک در کاهش مرگ و میر و ناتوانی ها موثر است و با توجه به شیوع رو به افزایش چاقی در قرن اخیر،تصمیم به بررسی شیوع چاقی شکمی گرفته شد تا علاوه بر تعیین اهمیت این جز سندرم متابولیک به عنوان یک عامل خطر، ارتباط کمی آن با سایر اجزای سندرم متابولیک نیز شناسایی گردد.
این مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1385 بر روی 1392 بیماردیابتی نوع 2 با محدوده سنی 30 تا 83 سال انجام شد. پس از انجام آزمایش ها، معاینه ی بالینی، و تکمیل پرسشنامه، داده ها وارد رایانه شده و تجزیه و تحلیل آماری صورت گرفت و از آزمون های آماری کای دو و فیشر برای داده های کیفی و آزمون تی برای داده های کمی استفاده شد.
از 1392 بیمار با دیابت نوع 2، 810 نفر(2/58%) چاقی شکمی داشتند که شامل 46 نفر(7/5%) مرد و 764 نفر(3/94%) زن بودند. طبق معیارهایNCEP ATPIII، 768 نفر(8/94%) سندرم متابولیک داشتند. از نظر آماری بین چاقی شکمی با سندرم متابولیک، جنس، فشارخون بالا و HDL پایین ارتباط معنی داری مشاهده شد ولی ارتباط بین چاقی شکمی با سن و تری گلیسرید بالا معنی دار نبود.
یافته های این مطالعه نشان دهنده ی آن است که چاقی شکمی بیشترین ارتباط کمی را با سندرم متابولیک دارد و لازم است که در بیماران دیابتی به خوبی کنترل شود.

هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی نقش تعدیل کننده ی راهبردهای مقابله در قالب سه راهبرد مقابله ی هیجان محور، تکلیف محور و اجتنابی در رابطه ی بین ادراک بیماری با هموگلوبین گلیکوزیله و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 بود.
نمونه ی مورد بررسی شامل 300 نفر (172 دختر و 128 پسر، با سن 30- 18 سال) از بیماران عضو انجمن دیابت ایران بودند. شرکت کننده ها مقیاس ادراک بیماری (IPQ)، مقیاس مقابله با موقعیت های استرس زا (CISS) و مقیاس کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت (D-39) را تکمیل کردند. هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) از آخرین آزمایش بیماران استخراج شد.
تحلیل رگرسیون گام به گام نشان دادند که رابطه بین ادراک بیماری و هموگلوبین گلیکوزیله تحت تاثیر راهبرد مقابله ی تکلیف محور قرار می گیرد. هر سه راهبرد مقابله ی هیجان محور، تکلیف محور و اجتنابی رابطه ی بین ادراک بیماری و کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دادند.
براساس یافته های این پژوهش، راهبردهای مقابله، رابطه ی بین ادراک بیماری، هموگلوبین گلیکوزیله و کیفیت زندگی را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 تحت تاثیر قرار می دهند. یافته های این مطالعه می تواند در برنامه ریزی های پیشگیرانه و شناسایی افراد در معرض خطر عدم تبعیت از درمان و طراحی مداخله های درمانی روانشناختی مفید باشد.

دیابت شیرین گروهی هتروژن از بیماری های متابولیک است که مشخصه ی آنها افزایش مزمن قند خون و اختلال متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین است.
در این تحقیق نیمه تجربی از بین زنان مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به درمانگاه شرکت نفت اراک، 17 نفر انتخاب و در دو گروه است قدرتی (9 نفر) و شاهد (8 نفر) قرار گرفتند. گروه تمرین های قدرتی به مدت 8 هفته (3 جلسه در هفته و هر جلسه 50-30 دقیقه) تمرینات را اجرا نمودند. در این پژوهش از شاخص های متابولیک (شامل کلسترول کل، تری گلیسرید، کلسترول HDL و VLDL و LDL، FBS، HbA1C، انسولین سرم)، پرسشنامه های کیفیت زندگی SF-36 و سلامت روان GHQ استفاده شد. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 12 با استفاده از آزمون تی همبسته و در سطح اطمینان 95% (05/0p<) انجام شد.
بین میانگین داده های پیش آزمون و پس آزمون داده های کلسترول کل، قند خون، HbA1C، انسولین سرم، کیفیت زندگی و سلامت روان گروه تمرینهای قدرتی اختلاف معنی داری وجود دارد. بین میانگین داده های پیش آزمون و پس آزمون داده های HDL، LDL، VLDL و تری گلیسرید در گروه تمرین های قدرتی و همه شاخص ها در گروه شاهد اختلاف معنی داری مشاهده نشد(05/0p<).
به نظر می رسد تمرین های قدرتی بر شاخص های متابولیک، کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران دیابتی نوع 2 تاثیر دارد و باعث بهبود آنها می شود.

بعضی مطالعه ها نشان داده اند که فریتین با قند خون ناشتا در ارتباط است. اطلاعات در این زمینه به خصوص در ایران محدود است. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط فریتین با وضعیت گلیسمی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و افراد سالم 60-45 سال در تهران انجام شد.

این بررسی مقطعی در 54 فرد دیابتی نوع 2 و 53 فرد سالم 60-45 سال انجام شد. بیماران دیابتی مورد بررسی، اعضای انجمن دیابت ایران واقع در تهران و افراد سالم کارمندان دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. فریتین سرم، قند خون، Hb A1C، انسولین سرم و مقاومت به انسولین در کلیه افراد اندازه گیری شدند.

فریتین سرم در هر دو گروه در محدوده نرمال قرار داشت. بین فریتین سرم با قند خون، هموگلوبین A1c، انسولین و مقاومت به انسولین ارتباط مستقیم مشاهده شد. این ارتباط در افراد دیابتی معنی دار بود اما در افراد سالم معنی دار نبود. بین مقاومت به انسولین و فریتین در افراد دیابتی ارتباط معنی دار مشاهده شد. ارتباط در افراد سالم از نظر آماری معنی دار نبود.

در این مطالعه نشان داده شد که در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بین فریتین با میزان انسولین سرم و مقاومت به انسولین ارتباط مستقیم وجود دارد و این ارتباط حتی در محدوده ی طبیعی فریتین نیز مشاهده می شود. احتمالا با توجه به وسیع بودن محدوده ی سرمی نرمال فریتین، نیاز به بازبینی این مقادیر به خصوص برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 وجود دارد.

در بیماری دیابت وجود رفتارهای خوددرمانی می تواند عواقب ناگواری داشته باشد. در این مطالعه، خوددرمانی در بیماران دیابتی بستری در بیمارستان شهید بهشتی و مراجعان به مرکز دیابت شهر کاشان بررسی شد.
این پژوهش مقطعی در بیماران مبتلا به دیابت قندی بستری در بیمارستان شهید بهشتی و مراجعان به مرکز دیابت کاشان با سن بیش از 18 سال انجام شد. پرسشنامه ی استفاده شده دارای 25 سوال با گزینه ی لیکرت 4 تایی بود. اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش اعتبار محتوا بررسی شد. روایی پرسشنامه 85/0 به دست آمد. در این مطالعه از روش های آمار تحلیلی کای دو، آزمون t، آنالیز رگرسیون، و تحلیل عاملی جهت تجزیه و تحلیل استفاده شد.
تعداد 400 بیمار مورد بررسی قرار گرفتند. متوسط سن بیماران 9/12±9/54 سال بود. 2/68% نمونه ها، زن بودند. در این بررسی، 17 نفر (2/4%) به میزان زیاد و 263 نفر به طور متوسط (8/65%) و 120 نفر (30%) به میزان کم به خوددرمانی می پرداختند. خوددرمانی با سن، مدت ابتلا، محل زندگی، نحوه ی درمان، ابتلا به بیماری کلیوی، وضعیت بیمه، نوع دیابت، وضعیت بیماران بستری و سرپایی ارتباطی نداشت. جنس زن، پرفشاری خون، و هیپرلیپیدمی، و تحصیلات با خوددرمانی ارتباط نشان داد.
با توجه به تمایل بیماران مبتلا به دیابت به خوددرمانی، پیشنهاد می شود که راه های درمان مشکلات شایع و عوارض دیابت به بیماران آموزش داده شود، تا بیماران بتوانند خوددرمانی را به شیوه ی موثری انجام دهند.

سلول های بافت چربی قادر به بیان فاکتور نکروز دهنده ی توموری آلفا (TNF-α) می باشند. سطح افزایش یافته ی این سیتوکین با چاقی و مقاومت به انسولین در ارتباط است. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین این پلی مورفیسم با چاقی در جمعیت ایرانی بود.
افراد شرکت کننده در مطالعه ی «قند و لپید تهران» (TLGS) در دو گروه سنی زیر 18 سال و بالای 18 سال تقسیم شدند. افراد بالای 18 سال به سه گروه براساس نمایه ی توده ی بدنی (BMI) بزرگتر و مساوی 30، کوچک تر از 30 و بزرگ تر و مساوی 25 و کوچک تر از 25 کیلوگرم بر مترمربع و در زیر گروه 18 سال در دو گروه براساس صدک BMI صدک بالاتر از 85 و صدک کمتر از 85 قرار گرفتند. از میان آنها، در مجموع 239 نفر انتخاب شدند. میزان قند خون ناشتا، HDL-C، تری گلیسرید و کلسترول اندازه گیری و سایر عوامل مؤثر در چاقی مانند BMI و فشار خون مشخص شدند. قطعه ای 152 جفت بازی از ژن مورد نظر با استفاده از روش PCR تکثیر و پلی مورفیسم مورد نظر با استفاده از روش RFLP مشخص شد.
فراوانی آلل های TNF-αاز قانون هاردی واینبرگ تبعیت کرد. فراوانی ژنوتیپ ها در 239 نفر مورد بررسی عبارت بود از AA (3/1%)، GG (5/79%) و GA (2/19%) که با BMI ارتباط معنی داری نشان نداد. فراوانی ژنوتیپ ها در گروه جوانان عبارت بود از GG (5/80%)، GA (5/19%) و AA(0%). 33 نفر ژنوتیپ GG و 8 نفر ژنوتیپ GA داشتند و هیچ یک ژنوتیپ AA نداشتند. در گروه بزرگسالان فراوانی ژنوتیپ ها به این شرح بود: GG (3/79%)، GA (2/19%)وAA (5/1%). 157 نفر ژنوتیپ GG، 38 نفر ژنوتیپ GA و 3 نفر ژنوتیپAA داشتند.
داده های به دست آمده از این مطالعه بر عدم وجود ارتباط بین پلی مورفیسم G-238A ژن TNF-α با چاقی دلالت داشتند و نتیجه گیری می شود که این پلی مورفیسم در افزایش خطر بروز چاقی در جمعیت ایرانی نقش ندارد.

عوامل خطرساز ابتلا به بیماری های قلبی- عروقی در سراسر دنیا رو به افزایش است. داده های تن سنجی به عنوان پیشگویی کننده ی عوامل خطرساز چنین بیماری هایی در نظر گرفته می شوند. اما در ایران اطلاعات دقیقی در این زمینه در دسترس نیست.
تعیین شیوع فشار خون بالا و اختلال چربی خون در طی زمان در جمعیت شهر تهران و هم چنین مشخص نمودن این مساله که آیا نمایه ی توده ی بدن ((BMI یا دور کمر به دور باسن (WHR) به عنوان شاخص های چاقی منتشر و مرکزی، پیش گویی کننده های قابل اطمینانی برای این عوامل خطر هستند یا خیر.
در این مطالعه 2729 نفر، از ابتدا و انتهای فاز دوم مطالعه ی آینده نگر قند و لیپید تهران (TLGS) مورد بررسی قرار گرفتند. در هر فاز، BMI، WHR، فشار خون، و چربی های سرم بر اساس روش های استاندارد اندازه گیری شدند. اطلاعات اجتماعی- جمعیت شناسی با استفاده از پرسشنامه های پیش آزمونی به دست آمد. توسط نرم افزار SPSS، شیوع فشار خون بالا، اختلال چربی های خون، چاقی مرکزی و منتشر در جمعیت مورد مطالعه تعیین شد. پس از همسان سازی و حذف عوامل مداخله گر، ارتباط بین متغیرها با استفاده از آزمون مجذور خی و رگرسیون لجستیک ارزیابی شد. میزان خطر (OR) همسان شده بر اساس جنس و فاصله ی اطمینان 95% به منظور آزمودن توان ارتباط ها استفاده شد.
در این مطالعه افزایش قابل توجه شیوع چاقی منتشر/مرکزی، و کاهش شیوع فشار خون بالا و اختلال چربی های خون مشاهده شد. شاخص BMI به طور معنی داری با فشار خون بالا و همه ی انواع چربی های خون ارتباط داشت. با این وجود، ارتباط معنی دار WHR تنها با افزایش تری گلیسریدها و HDL-C پایین همراه بود.
به طور کلی یافته های حاصل از این پژوهش نشان دادند که شاخص اضافه وزن، چاقی و BMI پیشگویی کننده ی مهمی برای فشار خون بالا و اختلال چربی خون در جمعیت بزرگسال شهر تهران می باشد.

یائسگی با تغییرات هورمونی و کاهش حساسیت به انسولین همراه است. افزایش توده ی چربی که با افزایش سن در زنان یائسه دنبال می شود موجب کاهش آدیپونکتین سرم و افزایش مقاومت به انسولین می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تمرین در آب بر تغییرات آدیپونکتین و مقاومت به انسولین سرم در زنان یائسه ی چاق بود.
20 زن یائسه ی چاق 55 50 ساله در شهرستان ارومیه با نمایه ی توده ی بدن بالای 30 کیلوگرم در مترمربع به روش غیراحتمالی و آماده ی در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و شاهد تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت 12 هفته تمرین های منتخب هوازی و مقاومتی را در آب با شدت 65 تا 75 درصد ضربان قلب بیشینه و به مدت 45 دقیقه در هر جلسه ی تمرین انجام دادند. گروه شاهد در طول دوره ی پژوهش هیچ فعالیت بدنی نداشتند. نمونه های خون قبل و بعد از تمرین برای هر دو گروه در حالت ناشتا به دست آمد. مقادیر آدیپونکتین و انسولین سرم توسط روش الایزا و گلوکز توسط روش کالریمتری آنزیمی اندازه گیری شد. برای محاسبه ی شاخص مقاومت به انسولین نیز از روش HOMA-IR استفاده شد.
یافته های تحلیل آماری نشان داد که اجرای پروتکل ورزشی میزان آدیپونکتین سرم را به شکل معنی داری در گروه تجربی افزایش داد (05/0p<). با این حال، بین یافته های پس و پیش آزمون این مقادیر در گروه شاهد تفاوت معنی داری دیده نشد. هم چنین، غلظت سرمی گلوکز، انسولین سرم و مقاومت به انسولین نیز به دنبال انجام ورزش منتخب در آب تنها در گروه تجربی به شکل معنی داری کاهش یافت (05/0p<).
بر اساس یافته های پژوهش حاضر تمرین هوازی و مقاومتی فزاینده که در آب اجرا می شود با درگیری گروه های عضلانی بزرگتر و افزایش فشار دینامیکی بر استخوان ها و عضلات موجب افزایش مصرف انرژی، افزایش آدیپونکتین سرم و کاهش مقاومت به انسولین در زنان یائسه ی چاق می شود.

مطالعه ی حاضر با هدف بررسی تاثیر مصرف سیب زرد لبنانی بر پروفایل لیپیدی مردان هیپرلیپیدمی و اضافه وزن انجام شد.
این مطالعه ی تجربی شاهددار در 46 مرد دارای چربی خون بالا (کلسترول تام 240-200 و تری گلیسرید 350-150 میلی گرم بر دسی لیتر) 50-30 ساله که به طور تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند، انجام شد. گروه مداخله (23 نفر) روزانه 300 گرم سیب زرد لبنانی به مدت 8 هفته دریافت کردند. گروه شاهد (23 نفر) رژیم غذایی معمول خود را داشتند. نمونه های خون دو گروه در شروع و بعد از 8 هفته بررسی جمع آوری و مقادیر تری گلیسرید، کلسترول تام، LDL-C، HDL-C، VLDL، نسبت LDL/HDL، Lp(a) و Apo(B) سرم اندازه گیری شد. در شروع مطالعه، سطح تحصیلات و بعد خانوار بین دو گروه مقایسه شد. فعالیت فیزیکی و دریافت مواد غذایی نیز در شروع و پایان مطالعه مقایسه شدند. مقدار پلی فنل و فیبر تام سیب مصرفی نیز اندازه گیری شد.
مقدار پلی فنل و فیبر به ترتیب 485 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن سیب تازه و 03/4 گرم به ازای 100 گرم سیب تازه محاسبه شد. در پایان هفته ی هشتم، در گروه مداخله نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری در میانگین تغییرات غلظت TG و VLDL مشاهده شد، اما در میانگین تغییرات غلظت TC، LDL-C، HDL-C، نسبت LDL/HDL، Lp(a) و Apo(B) تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
دریافت سیب زرد لبنانی ممکن است غلظت تری گلیسیرید و VLDL سرم مردان مبتلا به هیپرلیپیدمی را افزایش دهد. برای بررسی تاثیر این نوع سیب بر غلظت TC، LDL-C، HDL-C، نسبت LDL/HDL، Lp(a) و Apo(B) به مطالعه های بیشتری نیاز است.

چاقی یکی از عواقب نامطلوب تغییر در رفتار و شیوه ی زندگی شهرنشینی است. این مطالعه برای تعیین شیوع چاقی و برخی عوامل مرتبط با آن در جامعه شهری استان گلستان سال 1384 انجام شد.
در یک مطالعه ی مقطعی در سال 1384، 5000 نفر در شهرهای استان گلستان بررسی شدند. این افراد به صورت نمونه گیری خوشه ایتصادفی، به نسبت مساوی از دو جنس انتخاب شدند، معیارهای تن سنجی (قد، وزن) به روش استاندارد اندازه گیری شد و نیز از طریق پرسشنامه و انجام مصاحبه اطلاعات در مورد سن، جنس، سطح سواد، شغل، قومیت، مصرف دخانیات، دفعه ها و ساعت های ورزش در هفته و گروه های خونی جمع آوری شد. چاقی و اضافه وزن به روش استاندارد پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت (WHO) بر اساس توزیع نمایه ی توده ی بدن (BMI) تعیین شد، سپس، اطلاعات با استفاده از نرم افزارSPSS نسخه ی 5/11 و مدل رگرسیون لجستک چند متغیره و نسبت شانس خطر چاقی بر حسب سطح متغیرهای مستقل مورد تجزیه تحلیل آماری قرار گرفت.
در این پژوهش میزان کلی چاقی و اضافه وزن به ترتیب 5/25 و6/38% (در زنان به ترتیب 7/30 و 35% و در مردان به ترتیب 3/20 و3/42%) بود. میانگین و انحراف معیار نمایه ی توده ی بدن BMI در کل جامعه 05/5± 05/27 کیلوگرم بر مترمربع و به تفکیک جنس در زنان 54/5± 63/27 و مردان44/4±48/26 کیلوگرم بر مترمربع مشاهده شد. شیوع چاقی با افزایش سن در هر دو جنس افزایش معنی داری را نشان داد. یافته های مدل رگرسیونی نشان داد که نسبت شانس چاقی در زنان تقریبا 7/1 برابر مردان است و با سطح سواد و مصرف نکردن سیگار رابطه ی معکوس دارد که از نظر آماری معنی دار است. ارتباط شانس چاقی با شغل، قومیت و و تعداد ساعت های ورزش از نظر آماری معنی دار نبود، هرچند که با افزایش ساعت های ورزش شانس چاقی کاهش می یافت.
این مطالعه برافزایش خطر شیوع چاقی در جمعیت شهری استان گلستان دلالت داشت و تقریبا 10% زنان نسبت به مردان چاق تر بودند. هم چنین، فعالیت فیزیکی کم، سطح سواد پایین، جنس زن، افزایش سن و مصرف سیگار باعث افزایش چاقی در جمعیت شهری استان گلستان شد.

دویدن و دوچرخه سواری دو نوع از رایج ترین فعالیت های بدنی هستند که بیشتر توسط افراد چاق به منظور افزایش سوخت وساز چربی در برنامه های کاهش وزن استفاده می شود. به منظور طراحی برنامه های تمرینی مناسب، هدف از مطالعه ی حاضر مقایسه ی اکسیداسیون چربی و هزینه ی انرژی هنگام دو نوع فعالیت ورزشی دویدن و دوچرخه سواری در شدت های مختلف در نوجوانان پسر چاق بود.
در این مطالعه، 11 نوجوان پسر چاق و سالم به صورت داوطلبانه (با میانگین سن 2/1±13سال، وزن 6/7±1/73 کیلوگرم و نمایه ی توده ی بدن 5/2±5/27 کیلوگرم بر مترمربع) شرکت کردند. آزمودنی ها آزمون ورزشی درجه بندی شده ی فزاینده را روی چرخ کارسنج و نوارگردان اجرا کردند. ضربان قلب، میانگین اکسیژن مصرفی و دی اکسید کربن تولیدی در طول 2 دقیقه ی پایانی هر مرحله از آزمون اندازه گیری و نسبت تبادل تنفسی محاسبه شد. مقادیر اکسیداسیون چربی و کربوهیدرات و هم چنین هزینه ی انرژی محاسبه شد.
مقادیر اکسیداسیون چربی در ضربان قلب مشابه و قابل مقایسه در دویدن روی نوارگردان در مقایسه با پدال زدن روی چرخ کارسنج در دامنه ی وسیعی از شدت ها (به جز شدت معادل 20 و 170 وات)، به طور معنی داری بالاتر بود (05/0p<). میزان کل مصرف انرژی هنگام فعالیت روی نوارگردان نسبت به فعالیت روی چرخ کارسنج (43±266 کیلوژول بر دقیقه در مقابل 39±237 کیلوژول بر دقیقه) به طور معنی داری بیشتر بود (05/0p<). اما میزان اکسیداسیون کربوهیدرات در شدت های معادل 45، 70 و 95 وات در پدال زدن روی چرخ کارسنج نسبت به دویدن روی نوارگردان بالاتر بود. (05/0>p).
مطالعه حاضر نشان داد برای نوجوانان چاقی که هدفشان از انجام فعالیت بدنی، کاهش وزن (افزایش مصرف انرژی و ارتقای اکسیداسیون چربی در سطح معینی از پاسخ های قلبی-عروقی) است، فعالیت دویدن با شدت متوسط، فعالیت بدنی موثرتری نسبت به پدال زدن روی دوچرخه است.

نمک یددار مهم ترین منبع ید دریافتی در ایران است. مطالعه های قبلی نشان دادند که اختلال های ناشی از کمبود ید در ایران به طور موثری ریشه کن شده است. هدف این مطالعه بررسی غلظت ید ادرار و میزان ید نمک مصرفی خانوارهای جنوب تهران در سال 1388 است.
یک مطالعه ی مقطعی در 91 خانوار که با روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. از 147 فرد بزرگسال خانوارهای انتخاب شده (شامل 85 زن و 62 مرد) که 18 سال و بالاتر سن داشتند، نمونه ی ادرار 24 ساعته گرفته شد. اندازه گیری غلظت ید و کراتینین ادرار 24 ساعته به ترتیب توسط روش های هضم اسید و Autoanalizer انجام شد. مقدار سرانه ی مصرف نمک برآورد و میزان ید نمک های مصرفی خانوار با روش تیتر کردن اندازه گیری شد.
میانگین ید نمک های مصرفی خانوار 7/14±7/12 گاما بود. 8/64% آنها میزان ید کمتر از 10 گاما داشتند. میانه ی ید ادرار در جمعیت مورد بررسی 0/48 میکروگرم در لیتر بود، اختلاف معنی داری بین مردان و زنان وجود نداشت. میانه ی سرانه ی مصرف روزانه ی نمک 1/9 گرم برآورد شد. براساس طبقه بندیWHO/ICCIDD/UNICEF، 0/17، 6/30، 6/45 و 8/6% شرکت کنندگان به ترتیب غلظت ید ادرار بیشتر از 100، 99-50، 49-20 و کمتر از20 میکروگرم در لیتر داشتند.
نمک های مصرفی در جنوب تهران دارای مقادیر کافی ید نبود و ساکنان جنوب شهر تهران دچار کمبود متوسط ید هستند. یافته های این مطالعه نظارت بیشتر برای بهبود وضعیت تغذیه ای ید را نشان می دهد و خطر برگشت عوارض ناشی از کمبود ید را در کشور گوشزد می کند.

مت فورمین یک داروی خوراکی است که برای درمان دیابت نوع 2 مورد استفاده قرار می گیرد. داروی مت فورمین آنالوگ (GLP-1) است و مشخص شده است که GLP-1 سبب القای بیان ژن های Pancreatic duodenal homeobox-1 (Pdx-1)، انسولین و گلوکز ترانسپورتر-2 (Glut-2) می گردد. پژوهش حاضر به بررسی اثر مت فورمین بر تنظیم عملکرد سلول های بتا از طریق اثر بر بیان ژن های Pdx-1، انسولین و Glut-2 می پردازد.
موش های حامله ی نژاد C57BL/6 به صورت تصادفی به دو گروه شاهد و تیمار تقسیم شدند. به گروه شاهد نرمال سالین تزریق شد و در گروه تیمار شده، مت فورمین با غلظت های 75، 150 و 250 میلی گرم بر کیلوگرم در نرمال سالین حل و با روش تزریق داخل صفاقی از روز 5/8 حاملگی به صورت روزانه تجویز شد. سپس، در روز 5/19 حاملگی، نیمی از موش های حامله به روش قطع مهره های گردنی کشته شدند و پس از خارج کردن جنین ها، پانکراس آنها جداسازی شد. نیمی دیگر از موش های حامله زایمان کرده و غده ی پانکراس نوزادهای یک روزه جداسازی شد. سپس به وسیله ی روش های Semi-quantitative RT-PCR بیان ژن های Pdx-1، انسولین و Glut-2 در پانکراس جنین ها و موش های یک روزه مورد بررسی قرار گرفت.
پژوهش حاضر نشان داد که دوزهای مختلف داروی مت فورمین در مقایسه با گروه شاهد سبب ایجاد تغییر معنی داری در میزان بیان ژن های Pdx-1، انسولین و Glut-2 نمی شود (05/0)