فهرست مطالب

مجله مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی
پیاپی 5 (پاییز و زمستان 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/08/22
  • تعداد عناوین: 8
|
  • تیمور آمار صفحه 5
    شهر و شهرنشینی حاصل روابط متقابل انسان و محیط است. ارتباط انسان با محیط پیرامونی خویش منجر به تحولات ساختاری و دگرگونی های مکانی زیادی شده که نمونهای از آن پیدایش یک پدیده مکانی فضایی تحت عنوان شهر میباشد. شهر از آن لحاظ که دارای کارکردهای گوناگون است در مطالعات جغرافیایی جایگاه مناسبی دارد. شکلگیری شهر و فرهنگ شهرنشینی در کشور ما سابقه زیادی دارد و استان گیلان نیز از مناطقی است که شهرنشینی در آن از قدمت زیادی برخوردار است. در این استان پیدایش و تکوین شهرها به تناسب عوامل جغرافیایی در تمام قسمتها دارای روند یکسان نبوده و تفاوتهایی را نشان میدهد که این مقاله تلاش دارد تا این مقوله را با محوریت سه عامل مهم جغرافیایی یعنی جمعیت، موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
    کلیدواژگان: جمعیت شهری، موقعیت جغرافیایی و شهر، توپوگرافی و شهر، ناحیه خزری، استان گیلان
  • ابوالفضل بهنیافر، محمدرضا منصوری دانشور صفحه 23
    لغزشهای زمین در نواحی کوهستانی کشور سالانه بیش از 500 میلیارد ریال خسارات اقتصادی بهدنبال میآورند (افشار، 1385: 84). نقش مطالعات ژئومورفولوژیک در ارزیابی وقوع زمین لغزشهای کشور بهویژه طی سه دهه اخیر بسیار گسترده شده است. تشدید کاربری زمین و وجود سازندهای سطحی سست و ضعیف در دامنه های شمالغربی زون بینالود موجب وقوع زمین لغزه های متوسط و کوچک مقیاس گردیده و با توجه به زمینه های زیاد جاذبه های گردشگری در حوضه، این حرکات تودهای دامنه ممکن است منجر به مخاطرات محیطی و کاتاستروفیسم گردد. در این مقاله با استفاده از مدل آنبالاگان، خطر وقوع زمین لغزه ها در محدوده مورد مطالعه از طریق 6 متغیر ارزیابی گردیده است. نتایج آشکار نمود که بخشهای جنوبی دهستان به دلیل تراکم زیاد ارتفاعات، افزایش شیبهای دامنه، وجود سازندهای سطحی سست و واریزهای و بهویژه نقش عوامل آنتروپوژنیک، دارای پهنه های زمین لغزهای پر خطر، از لحاظ درجه وقوع زمین لغزشها بودهاند. تشدید کاربری زمین در سازندهای سست فیلیت مشهد، عمدتا به صورت باغات سنتی و پمپاژ آب رودخانه به تراسهای آبرفتی و دامنه ها (بهنیافر و قنبرزاده، 1386: 147) از جمله مهمترین علل تشدید کننده وقوع زمین لغزه ها در منطقه مورد مطالعه میباشند.
    کلیدواژگان: پهنه بندی، زمین لغزه، کوهستانی، شمال شرق ایران
  • پرویز رضایی، ولی الله رحمانی صفحه 46
    در این مقاله راهکارهای توسعه گردشگری درروستاهای کرانه ساحلی شهرستان نور با تاکید بر قابلیت ها و محدودیت ها و ارائه راهبردها و راهکارهایی لازم برای رشد و توسعه گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. داده های تحقیق از طریق تنظیم پرسش نامه، مطالعات میدانی و اسنادی برای 24 روستای ساحلی واقع در شهرستان نور جمع آوری شده است. روش مورد استفاده جهت تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید مدل سوات است. تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج حاصل از آن بیانگر آستانه آسیب پذیری نقاط روستایی به علت بالا بودن توریست بوده و این مسئله لزوم بازنگری و ارائه سیاست هایی مناسب با ویژگی های منطقه در جهت رفع محدودیت ها و استفاده مناسب ازمزیت های نسبی موجود را ایجاب می نماید.
    کلیدواژگان: توسعه گردشگری، توسعه روستایی، روستاهای کرانه ساحلی، مدل سوات
  • مهدی قرخلو، محمد شعبانی فرد صفحه 74
    مطالعه رفتار در محیط کار به دلیل اهمیت نیروی انسانی در مقایسه با سایر منابع درون سازمانی (منابع مادی، مالی و اطلاعاتی) حائز اهمیت میباشد رضایت شغلی1 بهعنوان یکی از اصلیترین شاخصه های سنجش رفتار در یک سازمان تلقی گردیده و بهعنوان یکی از عواملی است که میتوان بدین وسیله وضعیت یک سازمان را بررسی نمود. سازمان حج و زیارت یکی از مهمترین سازمان های کشور در جهت گردشگری فرهنگی میباشد که در این زمینه در میان سازمان های دیگر مرتبط به گردشگری فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار است. و با توجه به اهمیت این مجموعه جای خالی چنین پژوهشی برای بررسی کم و کیف مسائل پرسنلی سازمان کاملا احساس میشود.
    نوع روش تحقیق در پژوهش حاضر، پیمایشی و از شاخه میدانی2 بوده، لازم به ذکر میباشد که در این نوع از روش تحقیق، با استفاده از تکنیک های جمعآوری اطلاعات و (پرسشنامه، مصاحبه، مطالعه و بررسی، اسناد و مدارک و...) و نمونه آماری اطلاعات لازم به دست آمده است.
    نتایج بهدست آمده که با بهرهگیری از 11 متغیر در زمینه رضایت شغلی و رفتار سازمانی مشخص شده است نشان میدهد که متغیر رضایت شغلی با سن، جنس، تاهل، گروه های تحصیلی، بومی بودن، پست سازمانی، سابقه کار، وضعیت استخدامی، حقوق و دستمزد رابطه معناداری نداشته و رضایت شغلی مستقل از متغیرهای بالا است. همچنین بین متغیر رضایت شغلی با فرصت های ارتقا، رفتار مطلوب همکاران، تسهیلات، ماهیت کار، مشارکت در تصمیمگیری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. ره آورد این پژوهش میتواند مدیران و تصمیم گیرندگان سازمان حج و زیارت و سایر سازمان های دستاندرکار گردشگری را در ارائه تصمیمهای درست در برخورد با نیروی انسانی که با گردشگران ارتباط دارند یاری نماید.
    کلیدواژگان: رضایت شغلی، رفتارسازمانی، سازمان حج و زیارت، محیط کار، گردشگری
  • حسین محمدی، محسن سلطانی، علی حنفی صفحه 96
    خشکسالی یکی از مهم ترین انواع مخاطرات طبیعی و پدیده آرام و مرموز است که ناشی از فرآیندهای آب و هوایی می باشد. شدت و فراوانی آن تاحدودی به موقعیت جغرافیایی محل بستگی دارد که هر چند سال یک بار در نتیجه کاهش میزان بارندگی اتفاق می افتد. به منظور مطالعه و بررسی خشکسالی های ایستگاه سینوپتیک گرگان، داده های بارندگی دوره آماری(2005-1976) از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید و بعد از بررسی های اولیه و آزمون نرمال بودن داده ها با استفاده از شاخص های توزیع استاندارد، درصد نرمال و دهک ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، به طوری که خشکسالی های ضعیف، متوسط و روند آن برای ایستگاه گرگان استخراج شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بر این اساس دهه (95-85) خشک ترین دهه در دوره آماری بوده و سال1990 با توجه به شاخص های مورد استفاده، شدیدترین میزان خشکسالی را دارا بوده است.
    کلیدواژگان: خشکسالی، تحلیل بارش، توزیع استاندارد، درصد نرمال، دهک ها
  • نصرالله مولایی هشجین، حسن دادرس صفحه 110
    با توجه به شرایط جغرافیایی حاکم در حاشیه تالاب انزلی و وجود اراضی مرتعی قابل تعلیف که در فصول گرم سال با عقب نشینی تالاب مساحت آن افزایش پیدا می کند اغلب دام های روستاهای واقع در حاشیه تالاب که با کوهستان ارتباط ندارند حدود 5 تا 6 ماه از سال را در فصل بهار و تابستان یعنی از زمان کاشت برنج تا برداشت آن به طول می انجامد تعلیف می شوند. تعلیف دام ها در چراگاه های طبیعی نقش مهمی در سازمان دهی به فعالیت های زراعی و دامی ایفا می کند با پس روی آب تالاب در بهار و تابستان پوشش گیاهی انبوه و غنی آن تا اواسط پاییز مورد استفاده قرار می گیرد.
    روستاییان دامدار دام های خود را تحویل قرق بان می نمایند. و در طول مدت رها سازی، دام ها در این قرق ها کاملا چاق و فربه شده و به خوبی از علف های طبیعی خوش خوراکی اطراف تالاب بهره مند می شوند. جلوگیری از تبدیل مراتع طبیعی فوق به مزارع شالیکار و احیاء و فعال سازی قرق و قرق بانی در حفظ محیط زیست، مراتع و تداوم فعالیت دامداری به عنوان فعالیت جنبی و مکمل در کنار زراعت نقش مهم و موثری را بازی خواهد کرد.
    کلیدواژگان: قرق، قرق بانی، حاشیه تالاب انزلی، دامداری، جیرسرباقرخاله
  • اسماعیل نصیری صفحه 138
    استراتژی ورود صنایع به نواحی روستایی بهعنوان راهکاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه تلقی میشود. مسلم است که نواحی صنعتی روستایی باعث جذب صنایع کوچک در روستاها موجب تقویت اقتصاد روستایی، افزایش ارزش افزوده مواد تولیدی، ایجاد مشاغل، صرفهجویی در مصرف سرمایه ها میشود. در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر نواحی صنعتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی، ده روستا که (که در این بین پنج روستا دارای صنایع و پنج روستا فاقد صنایع هستند) در پیرامون شهر بومهن که در 40 کیلومتری کلانشهر تهران واقع شده است بهعنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. نتایج بهدست آمده از این تحقیق که با استفاده از روش های آماری (پارامتری و ناپارامتری) و مطالعات میدانی در سال 1386 بهدست آمده، بیانگر آن است که در دو جامعه نمونه از ده شاخص برگزیده (خوراک، پوشاک، کیفیت مسکن، رضایت و ثبات شغلی و عدم مهاجرت و انگیزه ماندگاری و...) در روستاهای مورد مطالعه تفاوت معناداری را نشان میدهند.
    کلیدواژگان: صنایع روستایی، فرایند توسعه روستایی، بومهن، شاخصهای توسعه اقتصادی و اجتماعی
  • مجید یاسوری صفحه 162
    استان خراسان در شمال شرق کشور به علت واقع شدن در منطقه خشک ونیمه خشک، مجاورت با کویرهای نمک ومرکزی در سمت غرب، مجاورت با مناطق پست افغانستان وبادهای 120 روزه سیستان در سمت جنوب وجنوب شرق از یک طرف و استقرار نامناسب جمعیت و فعالیت و بهره برداری نامناسب از منابع منطقه، دچار محدودیت شدید منابع آب شده است. پایین بودن میزان بارندگی وتوزیع نامناسب زمانی ومکانی، بالا بودن درجه تبخیر وتعرق وجدا افتادگی طبیعی و پراکندگی شدید نقاط سکونتگاهی و ناپایداری اقتصادی در نواحی روستایی را بدنبال داشته است. در این استان مکان گزینی جمعیت و فعالیت بر اساس قابلیتها و محدودیتهای آب صورت نگرفته است در نتیجه ساختار فضایی استان تحت تاثیر عوامل محیط طبیعی، سیاست گذاری های استقرار جمعیت و فعالیت و زیر ساختهای تولیدی است. این وضعیت موجب بروز عدم تعادل بین ظرفیت منابع و میزان بهره برداری از آن شده و تخریب منابع پایه توسعه را به دنبال داشته است. در این مقاله سعی شده تا ابتدا تصویری از وضع موجود ساختار فضایی استان و چگونگی پراکندگی جمعیت و فعالیت و ویژگی های منابع آبی ارائه و سپس ارتباط آن با توسعه روستایی مشخص شود.
    کلیدواژگان: توسعه منطقه ای، خراسان رضوی، محدودیت منابع آب، نواحی روستایی
|
  • Teimour Amar Page 5
    City and urbanism is result of relation between human and environment. human’s interference in the nature have creating structural and spatial change that city is sign this alteration. Because, city has different function, in the geographical study have special status. City and urbanism culture in the ours country have past long and “Guilan province” salient that urbanism has from past long. In this province creation and trans formation to be not reach the same position in the all part and show differents proportional geographical factors that this article attempts to explain this case by three factors of population, ‘Geography position‘, and topography.
  • Abolfazl Behniafar Page 23
    Landslides in country mountainous domains have annual, more than 500 milliard Rials, economical damages. Geomorphologic studies at tree last decades have essential roles at appraisal of country landslides. Amplification of landuse and surface loose formations in northwest hillsides of binalud zone causes medium and minor scale landslide events. By attention to touristy attractiveness in this basin, the mass movement of hillsides will redound to environmental hazards and catastrophism. In this article we appraise the landslide hazards with Anbalagan Model and 6 environmental variables. The consequences displays that southeast regions of case study area have highly grade of landslide hazards through existence of colluvial and loose formations and essential anthropogenic elements. Increasing landuse in loose formation of Mashhad Phylite mainly as traditional agronomy and water intuition of rivers to alluvial traces and hillsides are important elements in landuse events in case study confine.
  • Parviz Rezaei , Vali Alah Rehmani Page 46
    In this research the agendas of tourist developing in the coastal side villages of noor city emphasizing the abilities and limitation s and providing the strnctures and the necessary agendas for the growth and developing tourist had been and lgsed the research datas had been collected through adjusting various questionnaire field studies and documental studie's for 24 coastal villages location in noor.The used method for determining power and weak paint, apportunity and threat is Sowat model. Data analysis and the result from that, indicating vulnerability threshold of rural paint because of high rate of tourist and this required to review and providing suitable policies.With region characteristics in order to remove limitation and suitable use from available reactive privilege.
  • M.Garakhlo , M.Shabani Fard Page 74
    The Study of Behaviour in Work Environment,It is Important Cause of Importance Human power in Contrast with Other Interorganization Resource(Financial, Informatic)Job Satisfication is More Important Element for Behaviour Assessement in organization. Haj&Ziart Organization is one of the most Important Organization in Cultrual Tourism in Iran.Type of This Study was Survey Study the Filed work,We Used Some method for Data Gathering (Questioner,Interviwe,Study the document).Our Results with Use of 11 Variable in Job Satisfication and Organization Behaviour Show us some Variable Have not such as Age,Sex,marriage,Educational Group,Be native,Record of Job,Salary and Payment,Goodness-of-fit relation with Job Satisfication.Some Variable have Promotion Opprtunites,desirable Behaviour of Colleague,Facilities,Participation in Decision taking with Goodness- of-fit with job Satisfication.Results of this Study Will help for manager and Decision taking of Haj&Ziart organization for Relationship.Its Human Power in Field of tourism that with Employees faced with Tourists.
  • Hossein Mohammadi , Mohsen Soltani, Ali Hanafi Page 96
    Drought is the most important kinds of natural hazards and it is a secret and slow phenomena which results from climate processes. The intensity and frequency of it depends on geographical position. it occurs due to decrease of raining rate once at several years. In order to study of Gorgan station droughts we used from Meteorological organization data for a period (1976-2005).After primary investigation, drought was analysed by using of standard distribution, Percentage Normal and Deciles, so that it was extracted the weak and intermediate droughts and its trend on station. Results showed that 85-95 decades were the driest decade in statistical duration and according to used indexes, the year of 1990 had the severest drought value.
  • Nasrollah Molaei Hashjin , Hassan Dadras Page 110
    As regards the geographical conditions of Anzali wet land and its grasslands, which increases in area in warm seasons due to the lagoon’s regression, it becomes capable of feeding animals of the neighboring villages, being far enough from mountainous area, for about 5-6 months specially in Spring and Summer, when the farmers are busy with planting and harvesting in their rice pads. The feeding of animals in natural pastures plays an important role in managing the agricultural and animal feeding activities. With the lagoon’s regression, occurring in springs and summers, the profound and rich plant cover of the region is used until the mid autumn.The stockman farmers hand their animals over to wardens. During the period, the animals are being fed and fit and fat with notorious and tasty grass around the wet land. Preventing the alteration of natural pastures into rice farms and reviving and activating the game reserves and game reserve keeping in the environmental conservation, range management and animal breeding may play an important part as a secondary activity along with the agricultural ones.
  • Esmael Nasiri Page 138
    strategy enterance industry in to rural region is on of Guideposts for economic and social development of developing country. The matter is evident that Rural industry Region to cause attractive small industry in rural, reinforce rural economy, increase of product material price, cause of employ, saving in capital disposal, in this article for assessment to impact of region industry in to economic and social development of rural, ten rural (five rural with industry and five rural without industry) in periphery of Boomehen city that locate in 40 km distance of Tehran is selected for example sample. The result show that: using statistical method (parametry and non parametry) in two simple about ten indicatory (food, clothing, quantity of settlement, employ satisfaction, live motive in Rural,….) in case study (Rural’s) signification different have showed.
  • Yasoori Majid Page 162
    Khorasan province in the east part of Iran faces with deficit of rainfall and draught because of locating on arid belt as well as being far away from humid centers. Increasing growth of population, need for agricultural and animal products, increasing need for water supply in the industry sector, mean while, and the limitation of water resources, on the other hand, bears server problems for the development of province. On the other hand, inadaptability of potentials and capacities and the restriction of water resources as well as the exploitation procedure have increased the development challenges of the province due to inappropriate settlement of the population and activities.Severe shortage of water resources resulted from unauthorized and excessive exploitations, population growth, and increase of demand in different sectors have made the role of this vital material in regional development more sidnificant. Therefore, establishing a balance in rate of water consumption and revived water in the region in tandem with the land use (land preparation) policies is one of the most important measures which are necessary to be taken in the later phases of optimal exploitation of water resources (increase of the irrigation yield). In other words, paying no attention to the present situation of explotiting water resources, removing exisiting bottlenecks, not applying land preparation policies in settlement of population and activities, will confront the region with essential challenges.