فهرست مطالب

پژوهش های ارتباطی - پیاپی 78 (تابستان 1393)

فصلنامه پژوهش های ارتباطی
پیاپی 78 (تابستان 1393)

  • بهای روی جلد: 40,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1393/06/12
  • تعداد عناوین: 8
|
  • رضا رسولی، ناهید پاپیان* صفحه 9
    اکثر سازمان ها برای عملکرد موثر در اقتصاد امروز، تبدیل شدن به یک سازمان دانش بنیان را امری ضروری می شمرند اما بسیاری از آنها نمی دانند که سازمان خود را چگونه برای رسیدن به این هدف هدایت کنند. این مطالعه با رویکردی توصیفی پیمایشی و آمیخته روش (کمی و کیفی) درصدد طراحی مدل سازمان دانش بنیان برای رسانه ملی است. به همین منظور، در این تحقیق توسعه ای – کاربردی، 22 مفهوم اصلی سازمان های دانش بنیان، از ادبیات موضوع استخراج و در محیط رسانه ملی، از طریق اجرای روش دلفی و با حضور 40 تن از نخبگان دانشگاهی و خبرگان رسانه ملی، به اجماع گذاشته شد که در نهایت، 26 مفهوم به عنوان ابعاد نهایی سازمان دانش بنیان شناسایی گردید. سپس با دسته بندی برخی مفاهیم، مدل مفهومی سازمان دانش بنیان در رسانه ملی بر اساس 9 مفهوم اصلی شناسایی شده، ترسیم شد. در ادامه، پرسشنامه ای برای آزمون فرضیه ها، تهیه و پایایی و روایی آن از طریق آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تاییدی ارزیابی شد و در نهایت 13 فرضیه تحقیق از طریق مدل یابی معادله ساختاری و بر اساس روش شناسی رویکرد مبتنی بر واریانس مورد آزمون قرار گرفت. مدل ارائه شده از طریق 75 نمونه از مدیران ارشد 1 و2 سازمان صداوسیما اعتبارسنجی شد که پس از آن، فرضیه ها و همچنین مدل مفهومی تحقیق مورد تایید قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: طراحی مدل، سازمان دانش بنیان، عوامل راهبردی، عوامل سازمانی، رسانه ملی
  • باقر ساروخانی، حسین شهسواری* صفحه 41
    این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی بازنمایی اقتصاد خانواده، ابتدا، پنج محور برای اقتصاد خانواده ارائه داده و سپس بازنمایی اهم مقوله های این محور ها را در تله فیلم های تولیدی شبکه دو سیما که در سال1390 تولید و پخش شده اند، تحلیل محتوای کیفی کرده است. در 92درصد از تله فیلم های مورد بررسی «تلاش برای کسب درآمد»؛ در 31درصد «مشاغل خانگی»؛ در 15درصد «تولید خانگی برخی مایحتاج خانواده ها» (به جز غذای روزانه) و در 15درصد «استفاده از کالای ایرانی» بازنمایی شده است. در 23 درصد از تله فیلم ها نیز کودکان تنها نقش مصرفی داشته اند و اوقات آنها به بازی یا درس خواندن گذشته است. شایان ذکر است «سرمایه گذاری اقتصادی خانواده ها» در هیچ کدام از تله فیلم ها بازنمایی نشده است. همچنین مطابق با یافته های حاصل از بحث گروهی متمرکز با برنامه سازان و برخی کارشناسان سیما، برگزاری نشست های تخصصی برای برنامه سازان با موضوع اقتصاد خانواده؛ استفاده از مشاوره کارشناسان اقتصاد خانواده در مرحله نگارش و تصویب فیلمنامه ها و پرهیز از تبلیغ تجاری کالاهای تجملی، غیرضروری یا خارجی در رسانه ها پیشنهاد شده است.
    کلیدواژگان: بازنمایی، اقتصاد خانواده، صداوسیما، برنامه نمایشی، شبکه دو
  • حسن خجسته باقرزاده، سعید علوی وفا* صفحه 63
    هدف از این مقاله، طراحی مدل بومی و مطلوب نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی رسانه ملی است تا از این طریق، عملکرد سرمایه های انسانی مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرد. همچنین در مقاله حاضر، پس از تبیین نقش و کارکردهای رسانه و بیان مفهوم ارزیابی عملکرد و کارکردهای آن، مبادرت به تبیین، واکاوی و طراحی ارکان، مولفه ها، شاخص ها و مدل مناسب ارزیابی عملکرد سرمایه های انسانی رسانه ملی شده است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی است و بر اساس مطالعات جامع، مدل ارزیابی عملکرد سرمایه های انسانی رسانه ملی تجرید و تفرید شده است. بر این اساس، مدل ارزیابی عملکرد سرمایه های انسانی رسانه ملی بر سه رکن کلان: الف) ارزیابی قابلیت ها و شایستگی های شغلی، با 5 زیر مولفه و 150 نشانگان رفتاری مبتنی بر ارزیابی 360 درجه، ب) ارزیابی عملکرد سیستمی، با 7 زیرمولفه، مبتنی بر ارزیابی سیستماتیک و ج) ارزیابی عملکرد گروهی، با 8 زیر مولفه، مبتنی بر ارزیابی واحدی سازمانی استوار شده است.
    کلیدواژگان: رسانه ملی، سرمایه های انسانی، ارزیابی، عملکرد، قابلیت و شایستگی عملکردی
  • علی اصغر فهیمی فر*، مریم سید غفوری، محمدجعفر یوسفیان کناری صفحه 93
    هدف از پژوهش حاضر، بازشناسی معیارها و مبانی اجرای متناسب با نوع رسانه (رادیو یا تلویزیون) از خلال شواهد تجربی منتج از پیمایش سطح عملکرد مجریان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. جامعه آماری متشکل از 15 نفر از گویندگان باسابقه رادیو و تلویزیون می باشند. از آنجا که بخش عمده ای از میزان اثرگذاری یک برنامه تلویزیونی زنده، به نحوه ارتباط پویای مجریان با مخاطبان آنها وابسته است، می توان نتایج حاصل از این پژوهش را درآمدی بر ضرورت بازنگری در روند انتخاب مجریان رادیو برای برنامه های تلویزیونی تلقی کرد. این پژوهش به شیوه پیمایشی انجام پذیرفته است. یافته ها نشان می دهد که عمده ترین ضعف های فاحش در سطح عملکرد مجریان رادیو، به این شیوه قابل تفکیک است: نبود تنوع در ارائه مطالب، پرحرفی رادیویی در برنامه زنده تلویزیونی، اطلاع رسانی ناتمام و ضعف در کنترل رابطه پویا با مخاطب رسانه ای.
    کلیدواژگان: اجرای زنده، تلویزیون ایران، گویندگی رادیو، فن و مهارت
  • ملیحه سپاسگر شهری، مریم منوچهری صفحه 113
    در مقاله حاضر، ذهنیت های گوناگون بینندگان سریال «کلاه پهلوی» درباره این سریال مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه که با روش کیو انجام شده است، 24 نفر از بینندگان سریال «کلاه پهلوی» مشارکت داشته اند و در نهایت، سه ذهنیت در این خصوص به دست آمده است. برای توصیف این سه ذهنیت از 43 جمله کمک گرفته شده است که نگاه های مختلف را نسبت به سریال «کلاه پهلوی» از دیدگاه بینندگان آن نشان می دهند. ذهنیت های اول و دوم، نگاه مثبتی به سریال کلاه پهلوی داشته اند، اما ذهنیت سوم افرادی را در بر می گیرد که نگاه آنان به این سریال، در مجموع انتقادی بوده است. در ذهنیت اول، یکی از جنبه های موفقیت آمیز سریال کلاه پهلوی را علاوه بر داستان پردازی، پرداختن به موضوع حجاب دانسته اند همچنان که در ذهنیت دوم نیز سریال کلاه پهلوی از منظر پرداختن به حجاب موفق تلقی شده است. ضمن آنکه در این ذهنیت، به آموزنده بودن این سریال از منظر تاریخی نیز توجه شده است. اما بیشترین جنبه انتقادی ذهنیت سوم در مورد سریال کلاه پهلوی، پرداختن به موضوع حجاب بوده است. چرا که این گروه معتقدند موضوع حجاب، دغدغه جامعه امروز نیست.
    کلیدواژگان: ذهنیت، سریال کلاه پهلوی، روش کیو، مخاطبان
  • فرزان سجودی، فاطمه عظیمی فرد* صفحه 135
    در دنیای امروز رسانه ها به سریع ترین منابع اطلاعاتی تبدیل شده اند و مخاطبان برای اطلاع از رخدادهای جهان به آنها وابسته اند. از میان انواع رسانه، تلویزیون کارکردهای مختلفی دارد و شبکه های خبری تلویزیونی با مخاطبان بسیار، یکی از مولفه های مهم قدرت در عرصه بین المللی و ملی محسوب می شوند. عملکرد تلویزیون به عنوان یک نظام نشانه ای، حاصل تعامل بین نظام-های نشانه ای متفاوت است. در پژوهش حاضر تلاش شده است سطوح معنی ساز در خبر تلویزیونی بررسی شوند. از این رو، ضمن بررسی خبرهای چهار شبکه تلویزیونی (فرانس24، شبکه بین المللی خبر، شبکه یک و شبکه دو) طی یک دوره سه ماهه، سعی شده است با استفاده از روش نشانه شناسی و رویکرد نشانه شناسی لایه ای، رمزگان های دخیل در تولید متن خبر تلویزیونی به عنوان یک نظام نشانه ای که از تعامل نظام های نشانه ای متعدد حاصل شده است، مطالعه شوند. برای این منظور، سه سطح معنی ساز کلام، تصویر و نوشتار به عنوان رمزگان های دخیل در معنی سازی در اخبار این شبکه ها و نحوه کاربرد نشانه های زبانی و غیرزبانی در آنها، بررسی و الگوی نشانه شناسی لایه ای برای متن خبر تلویزیونی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: رمزگان، خبر تلویزیونی، لایه های متنی خبر، نشانه شناسی لایه ای
  • محمدسعید ذکایی، محمد فتحی نیا* صفحه 159
    روابط دختران و پسران جوان، یکی از مسائل و دغدغه های نهادها و مسئولان فرهنگی کشور و از درونمایه های اصلی آن دسته از سریال های صداوسیماست که با محوریت مسائل جوانان تولید و پخش شده اند. صدا و سیما در دهه اخیر توجه بیشتری به این مسئله نشان داده و بویژه در سریال هایش سعی در ارائه الگویی مبتنی بر مذهب و سنت از این روابط داشته است. در مقاله حاضر، نحوه بازنمایی روابط دختران و پسران جوان در پربیننده ترین سریال های پخش شده از صداوسیما با محوریت جوانان، در فاصله سال های 1393 1383، با استفاده از روش «تحلیل روایت» بررسی شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که روابط دختران و پسران جوان (پیش از ازدواج) در سریال های مورد بررسی در یکی از الگوهای زیر صورت بندی شده است: روابط عاشقانه دو طرفه، روابط عاشقانه یک طرفه، روابط عاقلانه دو طرفه (عقلانیت ارزشی) همراه با روابط عاطفی حداقلی و روابط اجتماعی (خواهر برادری). از میان این الگوها، فقط الگوی رابطه عاقلانه دو طرفه با قصد ازدواج و با اطلاع، هدایت و نظارت افراد بزرگسال (بویژه والدین)، خوب نمایی شده و سایر الگوها کم و بیش دچار بدنمایی یا غیاب بازنمایی بوده اند.
    کلیدواژگان: بازنمایی، روابط اجتماعی، جوانان، سریال های تلویزیونی، تحلیل روایت
  • صفحه 185
|
  • Reza Rasooli, Nahid Papiyan* Page 9
    To have an effective performance in today’s economy, most organizations acknowledge that they need to turn into a KBO, however, many of them fail to find the right way to reach the objective. Using an eclectic (qualitative and quantitative) descriptive-survey approach, the present study aims to design a knowledge-based organization model for the National Media i.e. IRIB. In this developmental- applied research, 22 main KBO concepts were extracted from the related literature and shared with 40 scholars – university lecturers and IRIB’s experts – and finally, 22 concepts were finalized as the main components of a KBO. Based on 9 main concepts, then, a KBO specialized for IRIB was proposed. A questionnaire was also produced to test the hypotheses, and its validity and reliability were evaluated through Cronbach Alpha and confirmatory factor analysis. Finally, 13 research hypotheses were tested by structural equation model based on PLS methodology. The proposed model was validated by a sample of some 75 IRB senior managers and subsequently the conceptual model was ratified.
    Keywords: Designing a Model_KBO_Strategic Factors_Organizational Factors_National Media
  • Baqer Sarookhani, Hossein Shahsavari* Page 41
    The present research aims to examine the way family economy is represented in Channel Two’s telefilms (made-for-TV movies). First, five main components of family economy are introduced and then the way they are represented in the 1390(Iranian calendar) telefilms is analyzed. The findings show that in 92 percent of the telefilms “attempt to earn money”, in 31 percent “in-house jobs”, in 15 percent “in-house production of certain family needs” (except for daily food) and in 15 percent “use of Iranian goods” are represented. In 23 percent of the examined telefilms children had only a consuming role and they spent their leisure time playing or studying. “Financial investment by family” was not represented in any of the telefilms. Also, based on group discussions with programmers and TV experts, the following were suggested: holding expertise meetings for programmers on the “family economy”; using family economy’s consultants at the stage of writing scripts; and avoiding advertising foreign-made, unnecessary and luxury goods.
    Keywords: Representation, Family Economy, IRIB, Drama, Channel Two
  • Hasan Khojasteh Bagherzadeh, Saeed Alavivafa* Page 63
    The present article aims to develop a domesticated model for performance assessment of the National Media (IRIB) human capital. The article, first, explains the role and functions of media and conceptualizes the performance assessment and its functions in relation to Iranian radio and television organization, and then, develops components, principles and indicators of a performance assessment model suitable for National Media. A descriptive-survey method was used in this research. The proposed human capital performance assessment model for IRIB is based on three pillars: a) assessment of professional capabilities and competencies with 5 subcomponents and 150 behavioral indications based on 360 degree assessment; b) System-based performance assessment with 7 subcomponents based on systematic assessment; c) Group performance assessment with 8 subcomponents and based on organizational-unit assessment.
    Keywords: National Media, Human Capital, Assessment, Performance, Performance Capability, Competency
  • Ali Asghar Fahimifar*, Maryam Seyyed Ghafuri, Mohammad Jafar Yusefiyan Kenari Page 93
    The present study aims to examine the criteria and principles of presenting in radio and television, based on experimental evidence gained from a survey on IRIB presenters’ performance. Since much of a live TV program effectiveness hangs on the presenter, one could consider the findings of this research as an introduction to studies on the way radio presenters are chosen and trained. The findings of this survey-based research are indicative of certain weaknesses in radio presenters’ performance: lack of diversity in subjects; being talkative in live programs; defective informing; mismanaging the relationship with audience.
    Keywords: Live Performance, Iran Television, Radio Presenting, Technique, Skill
  • Maliheh Sepasgarshahri, Maryam Manuchehri* Page 113
    This article examines the mentalities of “Pahlavi Hat” viewers through Q method. Some 24 viewers participated in the research and three mentalities were discovered. Around 43 sentences were employed for describing these mentalities. First and second mentalities had a positive attitude towards the series; however, the third mentality represented a critical thinking. In the first mentality, the participants considered “storytelling” and “addressing Hijab” as two of the successful characteristics of the series. The second mentality also deems Hijab as a successful element in the series. This mentality also considers the series as informative and historical. The third, the critical mentality towards the series, criticizes the series for addressing Hijab. This group of viewers believe that Hijab is not the main concern of today’s society.
    Keywords: Mentality, Pahlavi Hat Series, Q Method, Audience
  • Farzan Sojoodi, Fatemeh Azimifard* Page 135
    Nowadays media have become the fastest source of disseminating information and audiences hang on them for being informed of the world developments. Television, among other forms of media, has various functions, and television news networks with their huge audiences are one of the significant components of power in national and international arena. The performance of television as a sign system is the result of interaction between different sign systems. The present research aims to examine various levels of meaning construction in television news. Thus, news from four different channels, i.e. France 24, IRINN, Channel One and Channel Two, during a four-month period was examined through semiotics and layered semiology and then, signs and codes involved in production of news for television as a sign system were constructed through interaction among various sign systems. This research was carried out at three levels of speech, image and word as codes involved in meaning construction in news. The way lingual and non-lingual signs were applied in news is also discussed in the article.
    Keywords: Codes, Television News, Textual Layers of News, Layered Semiotics
  • Mohammad Saeed Zokayei, Mohammad Fathinia* Page 159
    The relationship between young boys and girls is a point of contention in the Iranian society and a concern for politicians and cultural officials. It is also one of the main and omnipresent themes of IRIB TV series addressing youths’ problems. IRIB in recent decade has paid a greater attention to the problem, particularly in its TV series and has tried to introduce a model based on religion and tradition in this regard. Using narrative analysis, the present article examines the way relationship between young boys and girls is represented in TV series in years 1383 to 1393 (Iranian calendar). The findings indicate that relationship between young boys and girls in the studied series is depicted according to one of the following patterns: mutual romantic relationship; one way romantic relationship; mutual rational relationship (value- based) along with least emotional connection; and social relationship (Islamic sisterhood and brotherhood). The third kind of discovered relationship under parents’ surveillance has been represented as “good” in the series. Other types have been somehow represented as “bad” or have been totally denied.
    Keywords: Representation, Social Relationship, Youth, TV Series, Narrative Analysis