ایران با ساخت سه واحد ام تی جی می تواند روزانه هشت میلیون لیتر بنزین تولید کند و بخش عمده ناترازی را از این طریق جبران کند. تبدیل این محصول نیمه خام به بنزین علاوه بر جبران ناترازی، می تواند از خام فروشی متانول نیز جلوگیری کند.

به گزارش خبرگزاری دانشجو، هفته گذشته وزیر نفت از تولید بنزین با استفاده از متانول خبر داد و بیان کرد: با همکاری شرکت پالایش و پخش و شرکت صنایع ملی پتروشیمی، بخشی از تولید متانول کشور به سمت تولید بنزین سوق داده می شود.

ایران با ساخت سه واحد ام تی جی(تبدیل متانول به بنزین) می تواند روزانه هشت میلیون لیتر بنزین تولید کند و بخش عمده ناترازی را از این طریق جبران نماید.

احداث و بهره برداری از هر واحد ام تی جی دو سال زمان می برد و سرمایه مورد نیاز برای ساخت آن 330 میلیون دلار است. این در حالی است که ساخت یک پالایشگاه مانند پالایشگاه شهید سلیمانی، بیش از هشت سال زمان می برد و به 11 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد.

درواقع مدت زمان احداث یک واحد ام تی جی در مقایسه با پالایشگاه شهید سلیمانی، یک چهارم و سرمایه مورد نیاز نیز یک دهم است.

بنزین تولید شده از متانول دارای کیفیت یورو پنج است و با تولید بنزین پتروشیمی تفاوت دارد؛ زیرا بنزین پتروشیمی در واحدهای آروماتیک تولید می شود اما بنزین تولید شده از متانول در واحدهای دیگر و با فرآیند و کاتالیست متفاوتی انجام می شود.

هر واحد ام تی جی با استفاده از یک میلیون و 650 هزار تن متانول در سال می تواند روزانه دو میلیون و 500 هزار لیتر بنزین تولید کرد. در نتیجه با بهره برداری از سه واحد آن روزانه هشت میلیون لیتر بنزین به ظرفیت تولید افزوده خواهد شد.

این تصمیم در حالی گرفته شده است که ناترازی در تولید و مصرف بنزین یکی از مسائل مهم انرژی است و ایران روزانه بیش از 15 میلیون لیتر کمبود بنزین دارد که دولت برای تامین آن واردات پنج میلیارد دلاری را مصوب کرده است. حال آنکه با تولید روزانه 8 میلیون لیتر بنزین بخشی از ناترازی به وجود آمده جبران خواهد شد.

ایران دومین تولیدکننده متانول در جهان است. براساس آمارها، سالیانه 130 میلیون تن متانول در جهان تولید می شود که ایران سهم 14 میلیون تنی از کل تولیدات دارد و طبق برنامه ریزی های صورت گرفته، ظرف 10 سال آینده به 25 میلیون تن خواهد رسید.

متانول محصولی نیمه خام در صنعت پتروشیمی است که در ابتدای زنجیره ارزش قرار دارد. بسیاری از کشور ها متانول مورد نیاز خود را از طریق واردات تامین می کنند اما این رویه در ایران برعکس است و با وجود نیاز به کمتر از یک میلیون تن متانول در سال، تولید آن 14 میلیون تن است.

هم اکنون 94 درصد متانول تولید شده در کشور، صادر می شود که خریدار اصلی آن کشور چین است و با توجه به تحریم و بازار محدودی که این محصول دارد، فروش آن همواره با تخفیف انجام می شود.

براساس آمار گمرک، سال 1402 هر تن متانول ایران به قیمت 273 دلار به فروش رسیده و درآمد ایران از صادرات آن در مجموع دو میلیارد دلار بوده است.

با وجود اینکه دولت خوراک پتروشیمی را با تخفیف در اختیار این واحدها قرار داد، اما همچنان ارزش این محصول ارزان تر از خوراک گاز تحویلی بوده و این موضوع نشان می دهد که تولید متانول بدون توجه به تکمیل زنجیره ارزش، صرفه اقتصادی ندارد.

در حال حاضر تولید متانول 14 برابر نیاز داخل است و اصلی ترین علت آن عدم توسعه زنجیره پایین دست متانول در کشور است که مورد غفلت واقع شده است.

طبق گزارش کمیسیون اصل 90 مجلس، متانولی تولیدی از خوراک گاز در 12 سال گذشته به جای ارزش افزوده، ارزش کاسته ایجاد کرده و کشور یک میلیارد و 700 میلیون دلار درآمد کمتری نسبت به صادرات گاز به دست آورده و حال قرار است از این ماده کم ارزش، بنزین تولید شود.

این در حالی است که در چشم انداز 25 ساله اجرای طرح های پایین دست متانول پیش بینی شده بود، اما این چشم انداز محقق نشده و یکی از علل عدم موفقیت در این زمینه سود بالای متانول ساز ها است.

تبدیل این محصول نیمه خام به بنزین علاوه بر جبران ناترازی و حل بخشی از این مشکل، می تواند از خام فروشی متانول نیز جلوگیری کند و مانع از هدر رفت آن شود.