تحلیل نقش جامعه روستایی در شرکت های سهامی زراعی جدید با بهره گیری از شاخص های مشارکتی RPPI و FSPI

در پیش از انقلاب، تشکیل شرکت های سهامی زراعی در کنار سایر نظام های بهره برداری کشاورزی نوین استراتژی ای به منظور تغییر ساختارهای ناکارآمد بخش کشاورزی بوده است که به سبب عدم توجه به مشارکت روستاییان و نارضایتی آنان، با وقوع انقلاب به سرعت منحل شدند. پس از گذشت چند دهه و گسترده تر شدن نظام خرده مالکی، عدم استفاده بهینه از منابع آب و خاک و اهداف توسعه بخش کشاورزی در برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور، لزوم تغییر در نظام بهره برداری را ایجاب نموده است. از این رو برخی از کارشناسان منطقه ای جهاد کشاورزی معتقدند با ایجاد تغییراتی در ساختار تشکیلاتی شرکت های سهامی زراعی می توان بر اثر بخش بودن این نظام در زمینه توسعه کشاورزی و روستایی امیدوار بود. نمود این اعتقاد را می توان در شکل گیری شرکت سهامی زراعی در دشت سهل آباد به عنوان اولین شرکت سهامی پس از انقلاب به همراه سایر شرکت های تشکیل یافته در استان خراسان جنوبی یافت. این مقاله با ارایه و بررسی شاخص های مشارکتی جامعه روستایی در دشت سهل آباد، به دنبال تحلیل نقش و جایگاه آنان در زمینه تشکیل و فعالیت شرکت سهامی زراعی مزبور بوده است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی می باشد که به منظور نیل به اهداف از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه تحقیق مشتمل بر 202 سهام دار بوده که از میان آن ها 130 سهام دار با کمک فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد پرسش گری واقع شده اند. آنالیز داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج حاکی از آن است که میزان مشارکت جامعه روستایی بر حسب شاخص RPPI که معرف میزان مشارکت افراد ناحیه در تشکیل شرکت سهامی زراعی می باشد، زیاد بوده و هم چنین میزان مشارکت سهام داران شرکت بر حسب شاخص FSPI که معرف مشارکت سهام داران در فعالیت های شرکت سهامی زراعی در طی یک سال می باشد، در سطح متوسطی قرار داشته است. در نهایت می توان گفت که بهره برداران زراعی دشت سهل آباد نقش اساسی در تشکیل و تداوم فعالیت این شرکت داشته اند.