ارزیابی شاخص های تجویز منطقی دارو در نسخ پزشکان استان کرمان در سال 1387

بهسازی شیوه های مصرف دارو و گام نهادن به سوی جامعه ای با مصرف مناسب، بی خطر و کارآمد، محور اقدامات عملی و توصیه های سازمان بهداشت جهانی است. این مطالعه، روند تجویز دارو در استان کرمان را بررسی نموده است.

در این مطالعه مقطعی، اطلاعات نسخ مربوط به سال 1387، شامل نسخ 245 پزشک عمومی و 455 پزشک متخصص، استخراج و میانگین قیمت و تعداد اقلام هر نسخه، تعداد اقلام داروهای تزریقی، آنتی باکتریال و کورتیکواستروئید ارزیابی و روند تغییرات آن ها بر اساس سابقه کار، عمومی و یا متخصص بودن پزشک بررسی شد. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و پس آزمون توکی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند.

میانگین اقلام تجویزی پزشکان عمومی 49/0 ± 15/3 و متخصص 61/0 ± 85/2 (001/0= p) بود. در نسخ 8/16% از بیماران مراجعه کننده به پزشکان عمومی داروی تزریقی، 7/17% کورتیکواستروئید و 9/51% آنتی بیوتیک تجویز شده بود. در نسخ بیماران مراجعه کننده به پزشکان متخصص 39% آنتی بیوتیک، 4/15% کورتیکواستروئید و 8/12% داروی تزریقی تجویز گردیده بود. اختلاف دو گروه از نظر میزان تجویز آنتی بیوتیک، داروهای تزریقی و کورتیکواستروئید معنی دار بود (به ترتیب 001/0= p، 001/0= p و 016/0= p). پزشکان عمومی با سابقه تر در نوشتن تعداد داروها در هر نسخه محتاط تر بودند (001/0= p)، اما قیمت نسخ آن ها در مقایسه با پزشکان جوان تر بیشتر بود (001/0= p).

علی رغم فرآیندهای آموزشی موجود در زمینه تجویز منطقی دارو، شاخص های نسخه نویسی پزشکان با معیارهای جهانی فاصله داشته و ضروری است بر کیفیت و کمیت برنامه های آموزشی افزوده شود. همچنین با اعمال مدیریت کارآمد و نظارت مداوم بر الگوی تجویز دارو می توان شاخص های تجویز منطقی دارو را پایش و کنترل نمود.