بررسی علایم بالینی در مبتلایان به سل ریوی و ارتباط آن با زمان تاخیر در تشخیص و درمان آن در استان کردستان

بر اساس گزارش WHO تقریبا یک سوم مردم جهان به مایکوباکتریوتوبرکولوزیس آلوده شده اند و در خطر ابتلا به بیماری سل قرار دارند و هر ساله حدود 9 میلیون نفر به سل فعال مبتلا شده و 3 میلیون نفر به علت این بیماری جان خود را از دست می دهند. تشخیص زودرس و شروع درمان در ابتدای بیماری سل نقش اساسی در کنترل آن دارد. تاخیر در تشخیص و درمان ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت بیماری، افزایش خطر مرگ و میر و افزایش انتقال در جامعه شود. این پژوهش به صورت توصیفی- مقطعی و تحلیلی، جهت بررسی علایم بالینی در مبتلایان به سل ریوی و ارتباط آن با زمان تاخیر در تشخیص و درمان آن در استان کردستان انجام شد.
جامعه مورد بررسی شامل بیماران جدیدی بودند که در سال 1388 در استان کردستان بر اساس پروتکل کشوری و آزمایش نمونه خلط به عنوان سل ریوی اسمیر مثبت تشخیص داده شده بودند. داده های مورد نیاز از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان و واحد بیماری سل شهرستان ها جمع آوری شد. داده ها پس از جمع آوری وارد نرم افزار SPSS شد. برای تحلیل متغیرها از آزمون های t و ANOVA استفاده شد و در سطح معنی داری p>0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
در این پژوهش میانگین کلی هریک از زمان های تاخیر بیمار، تاخیر در تشخیص، تاخیر در درمان و کل زمان تاخیر به ترتیب 45.6±36.5، 16.8±22.2، 1.7±0.9 و 64.2±46.2 روز بود. بر اساس نوع علایم بالینی بیش ترین علایم به ترتیب شامل سرفه، تنگی نفس، کاهش اشتها، کاهش وزن، تعریق، خستگی، تب، خلط خونی و درد قفسه سینه بودند. بین تعداد علایم بالینی با تاخیر بیمار و تاخیر در تشخیص ارتباط وجود داشت، هر چه تعداد علایم بالینی مرتبط با سل ریوی افزایش پیدا کند این زمان ها کمتر می شود.
در این پژوهش هر یک از زمان های تاخیر در مقایسه با سایر مطالعات در ایران و مناطق مختلف دنیا کمتر و قابل قبول می باشد، باید آموزش و اطلاع رسانی در خصوص بیماری سل در جامعه افزایش یابد تا باعث افزایش درک بهتر بیماران از اهمیت تشخیص زودرس و شروع در ابتدای بیماری شده و به محض ظاهر شدن علایم بیماری به پزشکان و یا مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه نموده و مانع بدتر شدن وضعیت بیماری، افزایش خطر مرگ و میر، افزایش انتقال در افراد خانواده و جامعه شوند.