وضعیت موجود و چشم انداز مطلوب کاربرد فناوری اطلاعات در آموزش عالی

فناوری های معاصر و در حال ظهور به امری عادی در تمام جنبه های زندگی تبدیل شده اند. این فناوری ها در بسیاری از جنبه های فعالیتهای روزمره ما تغییراتی را به همراه داشته اند. تعلیم و تربیت نیز با پیشرفتهای نوآورانه معاصر در حوزه فناوری با تغییرات و بهبودهای عمده ای روبه رو بوده است. بررسی وضعیت موجود و چشم انداز مطلوب کاربرد فناوری اطلاعات در نظام آموزشی دانشگاه هدف پژوهش حاضر بود. علاوه بر این، عوامل اصلی ایجاد کننده فاصله بین وضعیت موجود و مطلوب از نظر اعضای هیئت علمی و دانشجویان بررسی شد. پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش توصیفی بود. جامعه آماری اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه مازندران بودند. با استفاده از جدول مورگان و از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 128 عضو هیئت علمی و 400 دانشجو انتخاب شدند. ابزارهای متنوعی شامل پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه و تحلیل اسناد برای گردآوری داده به کار گرفته شد. برای تعیین روایی پرسشنامه ها از روش روایی محتوایی و برای سنجش پایایی پرسشنامه از روش ضریب آلفا (80/0) استفاده شد. از آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون t تک نمونه-ای) به منظور تحلیل کمی و روش تحلیل محتوا برای تحلیل کیفی استفاده شد. نتایج نشان داد که دانشجویان به مقدار کم و اعضای هیئت علمی به مقدار متوسطی از فناوری اطلاعات استفاده می کنند. اما دو گروه نگرش بسیار مثبتی به فناوری اطلاعات داشتند و مهارت خود در استفاده از آن را متوسط ارزیابی کردند. وضعیت مطلوب به زعم اعضای هیئت علمی و دانشجویان شامل ورود جدی فناوری اطلاعات به فرایند آموزش و تدریس و ارزشیابی آموزشی، آموزش سواد اطلاعاتی، وجود داشتن کتابخانه بر خط و بهبود زیرساختها به ویژه سرعت اینترنت بود. آنها چالش های اصلی در جهت تحقق وضعیت مطلوب را نبود مهارت کافی در عضو هیئت علمی و دانشجو در استفاده از فناوری اطلاعات، سیاستهای آموزشی موجود و مشکلات مالی، مدیریتی، زیرساختی و فرهنگی می دانستند.