رویکرد سیستم های تقاضا در استخراج توابع تقاضای دارایی های پولی: یک سیستم مخارج غیرخطی برای اقتصاد ایران

برخلاف ادبیات تقاضای پول در ایران که صرفا مبتنی بر چارچوب مطالعات کلان است این مقاله ساختار تقاضای دارایی های پولی را در چارچوب یک سیستم مخارج غیرخطی طی دوره 1368 تا 1383 با تاکید بر کششهای قیمتی و درآمدی مورد بحث قرار می دهد. تخمین الگوی برآورد شده -که به منظور اجتناب از خطای تصریح ناشی از محدودیتهای نهادی و پویایی های بازار پول به صورت یک سیستم پویا تصریح شده است- نشان می دهد که کششهای قیمتی (هزینه استفاده) دارایی های پولی با افزایش سر رسید سپرده ها و یا دارایی های پولی به تدریج بطور قابل توجهی افزایش می یابد ولی کششهای دارایی ها نسبت به نرخ سود سپرده ها تقریبا برابر با صفر است. بر این اساس، مقدار کشش دارایی های پولی نسبت به هزینه استفاده دارایی ها نمی تواند – علیرغم رابطه غیرخطی بین هزینه استفاده و سود سپرده ها - به سود سپرده ها نسبت داده شود. افزون بر این، بررسی روند زمانی کششهای مختلف، مبین آن است که تغییرات کششها، صرفا از اثر درآمدی نشات گرفته و شاید عدم تنوع سبد دارایی های مالی در کشور موجب ثبات کششهای هیکسی شده است؛ بطوریکه نوسانات شدید و رکود بخش حقیقی؛ مثلا در سالهای 1374 و 1376 به شدت در نوسانات کششهای محاسبه شده، منعکس شده است. با توجه به عدم حساسیت کششهای محاسبه شده نسبت به نرخ سود سپرده ها از نقطه نظر سیاستی، می توان گفت که سیاستهایی نظیر کاهش نرخ تورم- که منجر به کاهش هزینه استفاده دارایی ها می شود- بطور قابل توجهی می تواند منجر به افزایش تقاضای دارایی های بلندمدت گردد.