تغییر کاربری اراضی مرتعی به زمین های زراعی آبی و دیم و اثر آن بر ویژگی های مهم خاک در منطقه میانه

مطالعات کیفیت خاک برای شناسایی اثرات مدیریت های متفاوت در عرصه های کشاورزی و منابع طبیعی از جمله تخریب مراتع و جنگل ها و یا تغییر کاربری آن ها به زمین های زراعی از اهمیت زیادی برخوردار است. این مطالعات در صورتی که منعکس کننده اثرات مدیریت بر کیفیت خاک در کوتاه مدت باشند، راه حل مفیدی برای شناخت مدیریت های پایدار در هر منطقه به منظور جلوگیری از تخریب خاک، ایجاد و تثبیت تولید پایدار و حفظ محیط زیست می باشند. تغییرات کاربری ارضی نقش مهمی در تغییر پدیده های جهانی دارد و تغییر جنگل ها و مراتع به اراضی کشاورزی امروزه به یکی از نگرانی های قابل توجه در سطح دنیا در زمینه تخریب محیط زیست و تغییر اقلیم جهانی تبدیل شده است. با توجه به گستردگی تغییرات کاربری اراضی در ایران، این پژوهش به منظور بررسی برخی خصوصیات خاک در کاربری های مختلف اراضی منطقه میانه انجام شد. خصوصیاتی مانند بافت خاک، درصد کربن آلی خاک، واکنش خاک و آهک در سه کاربری مرتع، زراعت آبی و کشت دیم بررسی شدند. نتایج نشان داد که بافت خاک سطحی از کلاس لوم رس سیلتی در کاربری مرتع به کلاس سبک تر لوم شنی و لوم سیلتی در کاربری زراعی تغییر پیدا کرده است. هم‎چنین درصد کربن آلی در کاربری مرتع بیشترین مقدار (2/1%) بود و در کاربری های دیم (9/0%) و زراعی (5/0%) به‎ترتیب کاهش نشان داده است. واکنش خاک در لایه سطحی خاک در کاربری دیم کمترین مقدار (6/7) و در کاربری زراعی بیشترین مقدار (9/7) بود. بیشترین درصد آهک در خاک زراعی (22%) و کمترین مقدار آن در کاربری مرتع (8%) مشاهده شد. به‎طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تغییر کاربری اراضی از مرتع به زراعت آبی و دیم باعث کاهش کیفیت خاک شده است.