چالش ها و موانع توسعه روزنامه نگاری علم در ایران

هدف از پژوهش حاضر «بررسی چالش ها و موانع توسعه روزنامه نگاری علم در ایران» با نگاه سیستماتیک و رویکرد بین رشته ای و کمک گرفتن از رشته های جامعه شناسی علم، فلسفه علم، اقتصاد علم، تاریخ علم و ارتباطات علم است. در این پژوهش از روش مصاحبه عمقی نیم ساخت یافته، در مصاحبه با روزنامه نگاران علم و متخصصان حوزه علم استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که برخی از چالش های نهاد علم و سیاست گذاری علم در کشور، مبتلا به حوزه روزنامه نگاری علم نیز هست. نگاه نخبه گرایانه به علم، تلقی عوام زدگی از طرف دانشگاهیان در صورت مشارکت در تولید محتوای رسانه ای، الگوی تکنوکراتیک حاکم بر فضای سیاست گذاری علم، به جای الگوی مشارکت مردم، ایدئولوژیک شدن علم و فناوری، انگاشتن علم به مثابه قدرت از سوی سیاست گذاران علم، از جمله چالش های روزنامه نگاری علم در ایران است. تربیت نشدن روزنامه نگاران علم برای حضور حرفه ای در این حوزه و نبود نهاد آموزشی، سپهر عمومی روزنامه نگاری علم را به عرصه تجربه آزمون و خطا تبدیل کرده و باعث افزایش اشتباهات در این حوزه و سلب اعتماد از جامعه علمی شده است. عدم تشویق کارهای با کیفیت و ارزش دهی کمی به جای کیفی، باعث عدم انتشار کارهای مطلوب شده است. همچنین به دلیل اغراق در فرهیخته پنداری دانشمند در ذهنیت جامعه، توان نقادی روزنامه نگار در مواجهه با دانشمند بسیار پایین است و باعث می شود محتوا، بدون ساده سازی به مخاطب عرضه شود.