چالش های معادل یابی واژه ی «مجنون» در ترجمه ی آیات قرآن کریم بر اساس نظریه ی معنی در ترجمه

معادل یابی واژگان قرآنی مستلزم ریشه یابی دقیق، بررسی سیر تطور آنها و سیاق آیات می باشد. واژه «مجنون» در قرآن کریم، 7 بار خطاب به پیامبر اکرم(ص)، 2 بار خطاب به حضرت موسی(ع)، 1 بار خطاب به حضرت نوح(ع) و 1 بار به صورت عام نازل شده است.بر اساس نظریه معنی در ترجمه، هر کلمه ای که در بافت کلام قرار می گیرد، معنی خود را بر کلمات قبل و بعد از خود بنا می کند و خود نیز به نوعی تعیین کننده معنای کلمات نزدیک به خود است. واژه «مجنون» در قرآن با واژه هایی چون «کاهن»، «ساحر»، «معلم» و «شاعر» آمده است. با یک نگاه اجمالی به این کلمات و جایگاه رفیع آنها نزد عرب جاهلی، روشن می شود که واژه «مجنون» نیز از جایگاه مشابهی برخوردار بوده است. در این پژوهش، با مراجعه به آیات مورد نظر و نیز تفسیر و ترجمه آنها و تحلیل عناصر تعیین کننده مفاهیم آیات، در پی تبیین زوایای مغفول از دید اغلب مترجمان قرآن به زبان فارسی هستیم که به صورت یکنواخت، تمام این واژه ها را «دیوانه» ترجمه کرده اند. در نتیجه این بحث مشخص شد واژه «مجنون» که خطاب به پیامبر(ص) نازل شده، با توجه به مقبولیت ایشان در جامعه قبل از بعثت و اعتقادات آنان در مورد شاعر، نمی تواند به معنای «دیوانه» باشد و «جن زده» یا خود لفظ «مجنون» که هر دو کلمه نوعی ارتباط با جن را به ذهن مخاطب متبادر می کنند، همراه با شرح و توضیح، مناسب ترین معادل برای واژه «مجنون» در این آیات است.