کاربرد مدل توازن در ارزیابی استان ها در زمینه کارایی مصرف نهاده های شیمیایی کشاورزی

تحقیق حاضر با ارائه مدل توازن، در پی سنجش سطوح کارایی استان ها در راستای سیاست های بخش کشاورزی برای کاهش مصرف نهاده های شیمیایی (انواع کودها و سموم) به تفکیک دو محصول گندم و جو است. به این منظور، اطلاعات دو محصول گندم و جو در زمینه نهاده های زمین، بذر، کود (ازت، فسفات و سایر انواع کود)، سم (علف کش، آفت کش و بیماری کش) و میزان تولید از طریق اداره کل آمار و اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی برای استان های کشور و در سال زراعی 1387- 1388 جمع آوری شد. کارایی استان ها با استفاده از مدل پایه ای (CCR: Charnes، Cooper and Rhodes) (بدون درنظرگرفتن سیاست های راهبردی)، مدل توازن (با درنظرگرفتن سیاست های راهبردی) و عامل توازن (که نسبت نمره های حاصل از دو مدل مذکور است) به دست آمد. نتایج نشان می دهد بعضی از استان های محروم (ایلام، بوشهر، لرستان، چهارمحال وبختیاری و خوزستان) نمره بالایی در عامل توازن دارند، اما به علت هم راستایی با سیاست های توسعه پایدار بخش، از نظر کارایی، سطح بالایی ندارند، درحالی که بعضی از استان های توسعه یافته (تهران، قم، اصفهان، مازندران و مرکزی)، علی رغم کارایی مطلوب، در زمینه عامل توازن امتیاز مطلوبی ندارند. این موضوع بیانگر آن است که آن ها نتوانسته اند در راستای سیاست های زیست محیطی کلان بخش کشاورزی حرکت کنند.