ارزیابی کیفیت مراقبت های ارائه شده به بیماران مبتلا به دیابت نوع دو براساس مدل جامع اندازه گیری کیفیت مراقبت های سلامت (CQMH)

دیابت نوع دو یکی از بیماری های مزمن بوده و کیفیت مراقبت های ارائه شده به بیماران مبتلا به آن از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو، اندازه گیری کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران منجر به شناسایی نقاط ضعف مراقبت ها شده و زمینه را برای تامین نیازهای بیماران و بهبود کیفیت خدمات فراهم می کند. لذا هدف از مطالعه حاضر ارزیابی کیفیت مراقبت های ارائه شده به بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم براساس مدل جامع انداز گیری کیفیت مراقبت های سلامت (CQMH) می باشد.
مطالعه حاضر از نوع توصیفی مقطعی بوده و جامعه مورد بررسی بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان سینا در شهر تبریز در سال 1391 می باشد. شرکت کنندگان در مطالعه 180 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو بوده و روش نمونه گیری از نوع در دسترس می باشد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه CQMH است و شامل سه قسمت کیفیت فنی، کیفیت خدمت و کیفیت مشتری می باشد که روایی و پایایی هر سه قسمت مورد تایید قرار گرفته است. برای محاسبه شاخص کیفیت (براساس امتیاز کیفیت فنی، کیفیت خدمت و کیفیت مشتری) از روش آماری تحلیل مولفه های اصلی PCA) Principal Component Analysis) استفاده گردید و فرمول این شاخص براساس ضرایب حاصل از این تحلیل به دست آمد. با استفاده از آزمون های آماری T مستقل، کای دو و تحلیل واریانس همبستگی بین متغیرها تعیین شد. تحلیل آماری داده ها با نرم افزار SPSS 17 انجام و سطح معنی داری 05/ 0 در نظر گرفته شد.
بین استانداردها و مراقبت های ارائه شده به بیماران مبتلا به دیابت به ویژه در مراقبت های مربوط به سبک زندگی و خودمدیریتی بیماری، شکاف وسیعی وجود دارد. در بعد کیفیت خدمت، جنبه های استمرار خدمات و ایمنی به ترتیب بالاترین و پایین ترین امتیاز کیفیت خدمت را به خود اختصاص دادند. امتیاز کیفیت مشتری نیز، 62/ 72 (از 100) بوده و تنها 4/9 درصد مشارکت کنندگان به مرحله 4 خودمدیریتی رسیده اند که حاکی از ضعف این بعد از کیفیت می باشد. همچنین بین سطح تحصیلات و وضعیت کنترل بیماری با نمره کیفیت مشتری ارتباط معنی داری وجود دارد (Pvalue =0.001).
یافته های مطالعه حاکی از وجود شکاف وسیع بین استانداردها و مراقبت های ارائه شده و همچنین بین انتظارات مشتریان و عملکرد واقعی سیستم است. از طرف دیگر، خود بیماران مبتلا به دیابت نیز در خودمدیریتی بیماری موفق عمل نکرده و اغلب آن ها قادر به استمرار مراقبت در شرایط سخت جسمی و روانی نبودند. مجموعه این موارد، در امتیاز پایین شاخص کیفیت نمایان است و نشان دهنده ضرورت بهبود کیفیت می باشد.