اثرگذاری عوامل اقلیمی و تبخیرتعرق بر زوال جنگل های زاگرس مرکزی در استان لرستان

گوناگونی عوامل تاثیرگذار بر زوال بوم سازگان جنگلی زاگرس، قضاوت و برنامه ریزی را برای آن سخت و مشکل کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط بین عوامل اقلیمی (بارش، دمای هوا، رطوبت نسبی و سرعت باد) و تبخیرتعرق مرجع با زوال جنگل های زاگرس، به عنوان یکی از فرضیات مطرح در رابطه با این پدیده، در استان لرستان بود. بدین منظور از داده های اقلیمی درازمدت 9 ایستگاه هواشناسی همدیدی این استان و چهار ایستگاه هواشناسی همدیدی استان های مجاور استفاده شد. بدلیل اینکه سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، شروع پدیده زوال جنگل را در ناحیه رویشی زاگرس این سال گزارش کرده است روند عوامل مورد بررسی در درازمدت و از سال 1380 خورشیدی به بعد بررسی شد. بر اساس نقشه های موجود زوال جنگل های استان لرستان، پنج طبقه از نظر زوال در این جنگل ها در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عامل بارش در تمامی ایستگاه ها از سال 1380 خورشیدی به بعد کاهش چشمگیری یافته است (بجز پلدختر) و دمای هوا نیز در کلیه ایستگاه ها بجز پلدختر، در 15 سال اخیر افزایش نشان داده است. در 15 سال اخیر، تبخیرتعرق مرجع نیز در بیشتر ایستگاه های مورد مطالعه روند افزایشی داشته است. انطباق نقشه زوال جنگل با نقشه های عوامل اقلیمی، عوامل بارش (779/0)، دمای هوا (776/0)، رطوبت نسبی (602/0) و تبخیرتعرق مرجع (670/0) همبستگی معنی داری را با طبقات زوال جنگل نشان دادند (01/0 P <). نتایج این پژوهش نشان داد که یکی از مهمترین دلایل خشکیدگی بوم سازگان جنگلی زاگرس، می تواند تغییر عوامل اقلیمی و تبخیرتعرق مرجع در طی زمانی کوتاه بوده باشد.