ارزش معرفت شناختی رسم
نویسنده:
چکیده:
«رسم» در منطق سنتی به معنای شناساندن یک شیء به وسیله ویژگی های اختصاصی و ماهوی آن است؛ به گونه ای که موجب شناخت ویژگی های مرسوم می گردد اما در رویکرد بیشتر منطق دانان، رسم مشروط به شرایطی است که به ناکارآمدی آن می انجامد. بر این اساس، آنان ناگزیر شده اند تمام تعریف هایی را که از «وجود»، «معقولات ثانی» اعم از منطقی و فلسفی ارائه داده اند، لفظی بنامند که نه مفید معرفت جدید، بلکه تنها بیانگر نوعی این همانی تحلیلی هستند؛ همان گونه که حتی مقولات ماهوی نسبی رسم ناپذیر می شوند، بر اساس «اصالت وجود» تعریف رسمی، «سالبه به انتفاء موضوع» می شود.
به نظر می رسد با بازنگری در تعریف و شرایط رسم و تعمیم آن به عوارض غیرماهوی، می توان رویکرد دیگری را مطرح کرد که در آن اقسام، قلمرو و کارکرد رسم گسترش می یابد تا آنجا که شامل عوارض ماهیات نسبی و غیرماهوی هم می شود و از این رو، می توان مدعی شد تعریف وجود، مفاهیم ثانوی و بسیاری از تعریف های حدی، تعاریف رسمی بوده و از نوع قضایای ترکیبی هستند؛ همان گونه که اوصاف تحلیلی را هم دربرمی گیرد و در نتیجه آن، سخن گفتن از ویژگی های خداوند نیز از قضایای معرفت بخش بوده و اقامه برهان مبتنی بر آن ممکن خواهد شد.
به نظر می رسد با بازنگری در تعریف و شرایط رسم و تعمیم آن به عوارض غیرماهوی، می توان رویکرد دیگری را مطرح کرد که در آن اقسام، قلمرو و کارکرد رسم گسترش می یابد تا آنجا که شامل عوارض ماهیات نسبی و غیرماهوی هم می شود و از این رو، می توان مدعی شد تعریف وجود، مفاهیم ثانوی و بسیاری از تعریف های حدی، تعاریف رسمی بوده و از نوع قضایای ترکیبی هستند؛ همان گونه که اوصاف تحلیلی را هم دربرمی گیرد و در نتیجه آن، سخن گفتن از ویژگی های خداوند نیز از قضایای معرفت بخش بوده و اقامه برهان مبتنی بر آن ممکن خواهد شد.
کلیدواژگان:
رسم ، تعریف لفظی ، ماهیات ، کلی ، وجود ، عوارض تحلیلی ، واجب الوجود ، برهان
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
33
لینک کوتاه:
magiran.com/p1538507
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!