بازتاب فابل های ازوپ در حکایات مثنوی

مثنوی معنوی دربرگیرنده گونه ای از داستان است که از لحاظ موضوع و شخصیت، غالبا از نوع تمثیلی به شمار می آید و از درون مایه تعلیمی، اخلاقی و یا عرفانی برخوردار است. پاره ای از این داستان ها، چه در ساختار کلی و چه در درون مایه، شباهت به افسانه های ازوپ دارند.
برای انجام این تحقیق، ابتدا تمامی داستان های ازوپ مورد ارزیابی قرار گرفت و در میان آن ها، هفده داستان با داستان های مثنوی مشابهت های پیدا و پنهان داشت که آن ها را در این پژوهش با یکدیگر مقایسه نمودیم. نتیجه مقایسه حاکی از شباهت ساختاری پنج داستان از مثنوی با افسانه های ازوپ است که تردیدی در اقتباس آن ها از ازوپ دیده نمی شود چراکه این داستان ها منطبق با فابل های ازوپ مطرح شده اند و تفاوت های آشکاری با دیگر نمونه های مشابه در ادب فارسی و عربی دارند. در شش داستان نیز با وجود دخل و تصرف مولانا در تغییر شخصیت های داستان، نتایج به گونه ای است که احتمال اقتباس را نمی توان نادیده گرفت. در شش مورد آخر هم نتایج افسانه های ازوپ در ابیات حکیمانه مولانا به گونه ای آمده که اگر نشان از اقتباس نداشته باشد نشان دهنده تجربه های مشترک بشری، احساسات همسان و معرفت مشترک انسانی است.