محاسبه تعداد و مکان بهینه مراکز مختلف جمع آوری خون در استان آذربایجان شرقی بر اساس مدلسازی ریاضی

در طراحی زنجیره تامین خون یکی از موضوعات کلیدی، تعیین محل مناسب مراکز جمع آوری خون است تا علاوه بر دسترسی آسان اهداکنندگان و نیز توزیع مناسب خون و فرآورده های خونی به مراکز بیمارستانی، هزینه های جمع آوری خون به حداقل رسانده شود. هدف از تحقیق حاضر، محاسبه تعداد و مکان بهینه مراکز تهیه و فرآوری، ثابت و سیار خونگیری بر مبنای تقاضای مراکز درمانی و هزینه های احداث و عملیاتی این مراکز در استان آذربایجان شرقی بود.
مطالعه انجام شده از نوع مدلسازی ریاضی در جامعه آماری استان آذربایجان شرقی بود. اعداد و ارقام برای هزینه ها و سایر پارامترهای مرتبط در سه دوره زمانی شش ماهه کل سال 1393 و شش ماهه اول سال 1394 مورد استفاده قرار گرفت. مدل ریاضی در نرم افزار گمز پیاده سازی و نتایج مربوطه استخراج شد.
نتایج به دست آمده از نرم افزار گمز نشان می دهد محل مناسب برای احداث مراکز تهیه و فرآوری در استان آذربایجان شرقی، شهر های مراغه و میانه و برای مراکز ثابت جمع آوری خون شهر های تبریز و اهر بوده است. هم چنین تخصیص تیم های سیار برای شهر های مرند، تبریز، عجب شیر، بناب، ملکان، مراغه و هشترود می تواند باعث کاهش هزینه جابه جایی ها گردد.
تعیین تعداد و مکان مناسب مراکز تهیه و فرآوری، ثابت و سیار برای شهر های آذربایجان شرقی باعث کاهش هزینه های جمع آوری خون می گردد. بنابراین توصیه می شود در برنامه ریزی های آتی و در تغییرات در جهت افزایش و یا کاهش مراکز مختلف خونگیری در کلیه استان های کشور، مدلسازی ریاضی نیز همراه با سایر ملاحظات در نظر گرفته شود.