نقش تحقیق و توسعه و ظرفیت جذب در بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب در حال توسعه

هدف این پژوهش بررسی تاثیرات آستانه ای بالقوه در رابطه میان سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه و بهره وری کل عوامل تولید در منتخبی از کشورهای در حال توسعه طی دوره زمانی 2013-1996 بود. برای انجام دادن پژوهش از مدل رگرسیونی انتقال ملایم تابلویی استفاده شد. نتایج مطالعه حاکی از وجود رابطه غیرخطی بین متغیرها بود و یک مدل دو رژیمی با حد آستانه ای 40/3 پیشنهاد شد. در رژیم اول متغیرهای هزینه های تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی و حکمرانی خوب تاثیر مثبت و معنا دار و متغیرهای مخارج مصرفی دولت و صادرات فناوری تاثیر منفی و معنا دار بر بهره وری کل دارند. در رژیم دوم و با گذار به سطح بالاتر سرمایه انسانی، متغیرهای هزینه های تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی، حکمرانی خوب و مخارج مصرفی دولت تاثیر مثبت و معنا دار و متغیر صادرات فناوری تاثیر منفی و معنا دار بر بهره وری کل دارند. در واقع، با گذر به سطح بالای شاخص سرمایه انسانی، مخارج مصرفی دولت تغییر علامت داده و از شدت تاثیر منفی متغیر صادرات فناوری کاسته شده، اما میزان تاثیرگذاری متغیرهای هزینه های تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی و حکمرانی خوب افزایش داشته است. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص سرمایه انسانی بیشترین نقش را در افزایش بهره وری کل عوامل تولید دارد، لذا، توصیه می شود که سهم عمده ای از تولید ملی صرف بهبود شاخص سرمایه انسانی و هزینه های تحقیق و توسعه شود.