بررسی تطبیقی ملی شدن صنعت نفت و مساله هسته ای ایران از منظر نظم جهانی

نوع برخورد غرب و بالاخص آمریکا با ایران در مساله هسته ای، دارای شباهت هایی با نوع برخورد انگلستان با این کشور در جریان ملی شدن نفت می باشد. این پژوهش در پی آن است تا این دو واقعه را با یک دیگر مقایسه کند و با بررسی شرایط جهانی و جای گیری بازیگران اصلی در هریک از دو رویداد، تاثیرپذیری و تاثیرگذاری این وقایع را بر سیستم جهانی تحلیل کرده و به این سوال پاسخ دهد که کدام فاکتورهای واقعه اول، روند رسیدن به توافق در مساله هسته ای را نیز تحت تاثیر قرار داد. در این پژوهش، با روش تطبیقی و مقایسه ای و بر مبنای نظریه نظام جهانی والرشتاین و مفهوم افول هژمونی، شرایط مربوط به موضوع هسته ای را بر پایه نتایج حاصل از ملی شدن نفت، تحلیل و بررسی کرده و نکات اشتراک را تشریح کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که این دو واقعه از جهاتی؛ مانند شرایط جهانی، جای گیری بازیگران در سیستم، نوع برخورد هژمون با مساله و نوع تاثیرگذاری بر سیستم مشابهت داشته و از جهت نوع برخورد و نگاه طرفین درگیر در وقایع نیز دارای اشتراکاتی هستند که روند حل مساله را تحت تاثیر قرار داده است.