بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی در دانشجویان: یک مطالعه مقطعی

وجود تفکر انتقادی در سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم پزشکی به دلیل یادگیری مادام العمر و به روز بودن از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. پژوهش حاضر باهدف تعیین رابطه بین سواد اطلاعاتی با تفکر انتقادی در دانشجویان دانشکده پرستاری، مامایی و پیراپزشکی شرق گیلان انجام شد.
این مطالعه تحلیلی- مقطعی بر روی 165 نفر از دانشجویان کارشناسی پیوسته رشته های رادیولوژی، پرستاری، علوم آزمایشگاهی، مامایی، هوشبری و اتاق عمل دانشکده پرستاری، مامایی و پیراپزشکی شرق گیلان در سال تحصیلی 96-1395 به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای-نسبتی انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های جمعیت شناختی، استاندارد سنجش سواد اطلاعاتی مطابق با استانداردهای انجمن کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشی ایالات متحده(ACRL) و پرسشنامه استاندارد تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTST-B) جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از آزمون های آماری Sample T-Test، One Way ANOVA و Pearson انجام و سطح معنی داری 05/0 p<درنظر گرفته شد.
میانگین کلی تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی به ترتیب 5/9±78/22 و 054/7±53/24 بود که به ترتیب در گروه اتاق عمل و مامایی بیشتر از سایرین مشاهده شد. میانگین نمره سواد اطلاعاتی نمونه های مورد پژوهش از رشته های مختلف کارشناسی پرستاری، مامایی و پیراپزشکی اختلاف معنی داری داشت(P=0/001). اگرچه بین میانگین کلی سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی رابطه ای یافت نشد(P=0/093) اما سواد اطلاعاتی در حیطه های دسترسی موثر و کارآمدتر، توانایی نقد ارزیابانه اطلاعات و مآخذ و تلفیق با مبنای دانش و نظام ارزشی خود و توانایی درک، دسترسی و استفاده بر اساس اصول اخلاقی و قانونی با حیطه های تفکر انتقادی رابطه ی معنی داری داشتند.(P<0.05).
نمره سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی در واحدهای تحت پژوهش ضعیف ارزیابی می شود. لذا با توجه به اهمیت دو مقوله تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی در پیشرفت تحصیلی و موفقیت حرفه ای ضرورت دارد متصدیان و سیاست گذاران حوزه آموزشی به نحوی بر آموزش آن تاکید ورزند.