بررسی روش خشک کردن بر مقدار و ترکیب اسانس آویشن کوهی در منطقه پلور، شهرستان آمل (مطالعه موردی)

آویشن L.) Thymus kotschyanus) به دلیل دارا بودن خواص دارویی و بیولوژیکی یک گیاه کاملا شناخته شده است.یکی از گونه های آندمیک این جنس در ایران است. اسانس اینگونه یک منبع غنی از تیمول است. در این تحقیق برای بررسی اثر روش خشک کردن بر میزان اسانس و نوع و درصد اجزای تشکیل دهنده آویشن اندام های هوایی این گونه از روستای پلور واقع در شهرستان آمل در مرحله گل دهی کامل برداشت شد. جهت بررسی تاثیر چهار روش مختلف خشک کردن (نور مستقیم خورشید، سایه، ماکروویو با توان 900 و 360 وات) و شرایط ژنتیکی و اکولوژیکی بر میزان اسانس این گیاه، نمونه هایی از گیاه مذکور در زمان 100 درصد گل دهی با ارتفاع 10 سانتی متر از سطح زمین برداشت و در شرایط آزمایشگاهی میزان اسانس با دستگاه کلونجر و نوع ترکیبات اسانس به دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله از تجزیه واریانس صفات نشان داد که بیش ترین وزن تر با (36/667) گرم و میزان رطوبت با (39/118) هر چند اختلاف داشتند اما از نظر آماری معنی دار نبود و بالا ترین میزان اسانس با (39/1) و درصد اسانس با (23/1) از روش سایه خشک حاصل شد که از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار بود، در بررسی اثر روش های مختلف خشک کردن بر مقدار اسانس آویشن کوهی نشان داد که بیش ترین اسانس ها از جمله تیمول (56/16%)، کارواکرول (39/32%)، کاریوفیلن (55/11%) از تیمار روش خشک کردن ماکروویو با توان 900، آلفا ترپینن (05/1%)، پی سیمن (90/12%)، گاما ترپینن (44/9 %) از روش سایه خشک، بورنئول (06/4%)، دلتا کادینن (22/3%) از روش خشک کردن با نور مستقیم خورشید به دست آمد که از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار بود. کم ترین میزان اسانس تیمول، پی سیمن از تیمار روش خشک کردن ماکروویو با توان 360، کارواکرول از روش خشک کردن با نور مستقیم خورشید، کاریوفیلن از روش سایه خشک و آلفا ترپینن، گاما ترپینن، بورنئول و دلتا کادینن از تیمار روش خشک کردن ماکروویو با توان 900 حاصل شد