مقدمه ای بر مطالعه و شناخت باغ های اردشیر خوره (گور) در دوره ساسانی و اوایل اسلامی

اردشیر بنیانگذار شاهنشاهی ساسانی، دشت فیروزآباد )اردشیرخوره/ گور( را به عنوان اولین تختگاه خود انتخاب و با کمک مهندسان خبره، با به کار بستن یک نظام منسجم و منظم انتقال آب، این دشت را برای استقرار گسترده قابل سکونت کرد. این نظام مدیریت آب، چنان خوب به اجرا در آمده بود که توانست دشت را تا چهار قرن بعد از فروپاشی دولت ساسانی، به عنوان مرکزی تجاری و کشاورزی در جهان آن روز، مطرح کند. بنا بر منابع تاریخی، قسمت اعظم زمین های کشاورزی دشت فیروزآباد به باغ هایی اختصاص یافته بود که شهر گور )اردشیرخوره( را از هر دروازه تا فاصله حدود یک فرسنگ )شش کیلومتر( در بر م یگرفت. بنابراین مطالعه و شناسایی محدوده باغ های اردشیرخوره و راست آزمایی آنچه منابع تاریخی در این خصوص ذکر کرده اند، از مهم ترین اهداف پژوهش حاضر است. همچنین با توجه به رشد سریع شهرنشینی و از بین رفتن تدریجی شیوه های سنتی انتقال آب طی 50 سال اخیر، ضروری بود تا به باغداری و نقش آن در رشد صنعتی و کشاورزی شهر گور در دوران شکوفایی آن پرداخته شود. این پژوهش، با رویکردی تاریخی تطبیقی و با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای و تطبیق آنها با یکدیگر، به مطالعه محدوده باغ های اردشیرخوره در دوران ساسانی و اوایل اسلامی م یپردازد. مطالعات باستان شناختی نگارندگان، روشن ساخت که آنچه در منابع تاریخی در مورد محدوده باغ های شهر اردشیرخوره آمده است، قابل اثبات است و حتی به نظر می رسد گستره این باغ ها از هر دروازه شهر از یک فرسنگ نیز فراتر می رفته است.