بوم شناسی لانه های زمستان خوابی خرس قهوه ای (Ursus arctos) در ناحیه کوه خم- استان فارس

بخش مهمی از چرخه زندگی خرس های قهوه ای خواب زمستانی است و بنابراین لانه زمستان گذرانی از اهمیت ویژه ای برای این گونه برخوردار است. در این مطالعه ویژگی های ساختاری لانه های خرس های قهوه ای در منطقه کوه خم در حاشیه شمالی پارک ملی بختگان مورد بررسی قرار گرفت. ویژگی های لانه ها شامل ارتفاع دهانه ورودی، عرض دهانه ورودی، عرض خوابگاه، ارتفاع خوابگاه، طول تونل، عرض تونل، طول لانه و ابعاد بستر خواب در 20 لانه حضور و همچنین 20 غار که آثار حضور خرس ها در آن ها یافت نشد (نقاط عدم حضور گونه)، ثبت گردید. برای هر لانه متغیرهایی در سطح سیمای سرزمین شامل ارتفاع، شیب، جهت، فاصله تا جاده، فاصله تا سکونتگاه های انسانی و فاصله تا منابع آب نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که خرس های قهوه ای در این ناحیه از غارهای طبیعی، شکاف صخره ها و همچنین زیر تخته سنگ ها برای زمستان خوابی استفاده می کنند. هشت لانه فعال دارای بستر خواب بودند که از مواد گیاهی برای ساخت آن ها استفاده شده بود و میانگین طول، عرض و عمق آن ها به ترتیب 7 ×70 × 78 سانتی متر محاسبه شد. همچنین نیم رخ لانه های زمستان گذرانی خرس های قهوه ای این منطقه نیز تعیین و طراحی شد. مقایسه لانه های خرس و مکان های عدم حضور گونه توسط آزمون t نشان داد که بین متغیرهای ارتفاع و عرض دهانه ورودی در مقیاس خرد و فاصله تا جاده، فاصله تا سکونتگاه های انسانی، فاصله تا منابع آب، شیب و ارتفاع در مقیاس سیمای سرزمین تفاوت معنی داری وجود دارد و احتمالا این فاکتورها در انتخاب محل خواب زمستانی خرس ها مورد توجه قرار می گیرند.