معرفی و بازشناسی نسخه خطی مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی

مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی، منظومه ای تعلیمی و عرفانی در 1440 بیت است که در سده سیزدهم هجری سروده شده و محتوایی تعلیمی و عرفانی دارد. از این مثنوی تاکنون یک نسخه خطی به کتابت میرزا ابراهیم، مشهور به آقا و متخلص به صفا به دست آمده است. شاعر هدف خود را از سرودن این منظومه، بیان مسائل حکیمانه به زبان شعر بیان کرده و برای تحقق این هدف، از شیوه عطار و مولانا و نظامی تاثیر پذیرفته است. گستره این تتبع در دو حوزه لفظ و معنا قابل شناسایی است. مثنوی بهرام و بهروز در سطوح فکری و زبانی و ادبی دارای ویژگی های قابل تاملی است که این موضوع، نشان از احاطه علمی و ادبی وقار شیرازی دارد. در مقاله حاضر، با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی، ضمن معرفی مختصر شاعر، ویژگی های گوناگون تنها نسخه خطی به دست آمده از مثنوی بهرام و بهروز در سطوح یادشده بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مثنوی مذکور از دید فکری، در پی تبیین آموزه های تعلیمی و عرفانی به مخاطبان خویش است و روساختی عاشقانه و ژرف ساختی آموزه ای دارد. از دید زبانی، وقار با تکیه بر ساده گویی و ویژگی های سبک خراسانی به ویژه روش مولانا، اثرش را به رشته نظم درآورده است. در سطح ادبی نیز، شاعر بیش از همه به صورت های خیالی تشبیه و استعاره نظر داشته که این امر بیانگر جنبه های خیال انگیزی و شاعرانگی برجسته مثنوی بهرام و بهروز است.