بررسی و تحلیل تاثیر نقش مایه ها و عناصر فرهنگی و هنری هلنیسم و سامی بر فرهنگ و هنر الیماییان

از نیمه هزاره اول قبل از میلاد میان اقوام ایرانی و یونانی به تدریج روابطی چند جانبه ای به وجود آمد این روابط که بیشتر قهرآمیز بود، به تاثیر و تاثراتی دو طرفه مابین این دو فرهنگ انجامید. با پیروزی مقدونیان بر ایران، سبک ها و مضامین تصویری یونانی به صورت عمومی و خصوصی، و با مضامین مذهبی و سیاسی مورد استفاده قرار گرفت. سنت های هنری این سرزمین در زمان ظهور اشکانیان، ترکیبی از عناصر هنر یونانی و ایرانی بود. تماس هنر یونان با هنر بومی سرزمین های شرقی(به ویژه ایران و مصر) در بسیاری از زمینه ها به ظهور هنری التقاطی منجر شد، که از آن به عنوان هلنیسم یاد می شود. می دانیم که با ظهور اسکندر تعداد قابل توجه از یونانیان از گروه های مختلف اجتماعی وارد آسیای غربی شدند. آنان یا در کلنی های جدید التاسیس یونانی و یا در شهرهایی که قبل از ورود اسکندر در شرق وجود داشتند، ساکن شدند. بیشتر شهرهایی که پذیرای تازه واردان یونانی شدند در مسیرهای مهم کاروانهای تجاری واقع شده بودند و این یکی از عوامل موثر در گسترش حوضه ی نفوذ فرهنگ هلنی بود. این فرهنگ علاوه بر تاثیر، تغییراتی در فرهنگ، هنر و جهان بینی مردم ایران و مشرق زمین ایجاد کرد. با به قدرت رسیدن سلوکیان در ایران، حکومت های مستقل و نیمه مستقل نیز در گوشه و کنار این سرزمین روی کار آمدند که تا پایان دوره اشکانی به حیات سیاسی خود ادامه دادند. یکی از مهمترین حکومت های نیمه مستقل در این برهه زمانی الیماییان بودند که پس از بسط قدرت سلوکیان در ایران، در نواحی شمالی خوزستان و ناحیه کوهستانی زاگرس جنوبی حکومتی محلی تشکیل داده و تا ظهور ساسانیان حکمرانی کردند. بواسطه موقعیت استراتژیک سرزمین الیمایی یکی از بزرگترین و اصلی ترین جاده های بازرگانی از آن می گذشت و آن را به یکی از کانون های اقتصادی عصر سلوکی و اشکانی تبدیل کرده بود. فرهنگ و هنر الیماییان در عین داشتن عناصر و ویژگی های بومی در برابر موجهای یونانی از یک سو و موجهای سامی از سوی دیگر قرار داشته اند. از عوامل نفوذ عقاید و عناصر سامی و یونانی را در میان الیماییان باید حضور و رواج فرهنگ هلنیسم در این منطقه و ارتباط تجاری آن ها با میان رودان و به خصوص پالمیریان دانست. پژوهش حاضر تلاش دارد تا ضمن مطالعه فرهنگ و هنر الیماییان، تاثیر نقش مایه ها و عناصر فرهنگی و هنری هلنیسم و سامی را بر این فرهنگ شناسایی و تحلیل کند. روش پژوهش بصورت توصیفی، تحلیلی و مقایسه ای است و ابزار گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای است.