مقایسه مولفه های هیجانی منفی در افراد سالمند دارای کیفیت خواب طبیعی و ضعیف

خواب یکی از نیازهای مهم و اساسی هر انسان است. توجه به عوامل تاثیرگذار بر این حوزه اهمیت ویژه ای دارد. پژوهش حاضر به مقایسه مولفه های هیجانی منفی شامل نشخوار فکری، نگرانی، برانگیختگی اضطرابی در افراد سالمند دارای مشکلات خواب و خواب طبیعی پرداخته است.
پژوهش حاضر از نوع طرح های علی مقایسه ای است. جامعه پژوهش شامل افراد سالمند ساکن شهر تهران در سال 1395 بود که به روش نمونه گیری دردسترس و بر اساس ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند. ملاک ورود شامل داشتن سن 60 سال و بیشتر و مبتلانبودن به بیماری ها و اختلالات شدید جسمانی و روانی و ملاک خروج شامل تمایل نداشتن شرکت کننده ها به ادامه همکاری در هر مرحله از پژوهش بود. از 200 سالمند شرکت کننده در پژوهش، 131 نفر پس از همتاسازی گروهی بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی وارد تحلیل شدند. به منظور جمع آوری داده ها از شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، پرسش نامه سبک پاسخ دهی نشخواری، پرسش نامه نگرانی پنسیلوانیا و پرسش نامه نشانه های خلقی و اضطرابی مقیاس برانگیختگی اضطرابی استفاده شد. پایایی ابزارها نیز ارزیابی شد. داده ها بعد از جمع آوری به نسخه 18 نرم افزار spss وارد شد و با آمار توصیفی شامل فراوانی و میانگین و آمار استنباطی شامل کای اسکوئر، یومن ویتنی و آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل شد.
میانگین و انحراف معیار سنی افراد حاضر در پژوهش به ترتیب 68/5 و 6/ 78 بود. میانگین نشخوار فکری در گروه سالمندان با کیفیت خواب ضعیف، 54/039 و در گروه کیفیت خواب طبیعی، 44/919 بود. همچنین میانگین نگرانی در گروه با کیفیت خواب ضعیف و طبیعی به ترتیب، 53/875 و 46/024 و متغیر برانگیختگی اضطرابی در گروه با کیفیت خواب ضعیف و طبیعی با میانگین 55/080 و 43/772 بود که از لحاظ آماری اختلاف معناداری بین میانگین دو گروه از نظر متغیرهای پژوهش وجود داشت (0/001>p).
با توجه به نتایج این مطالعه نشخوار فکری، نگرانی و برانگیختگی جسمانی بر کیفیت خواب افراد اثر منفی می گذارد. تمرکز بر این مولفه های هیجانی منفی به عنوان عواملی خطرساز در بروز و تداوم آشفتگی های خواب می تواند در طراحی مداخلات پیشگیرانه مشکلات خواب و کاهش اختلال های روان شناختی مفید باشد.