نقش میانجی گر صفات شخصیتی پیشنهادی DSM-5 در اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری بر اختلال بی خوابی دانشجویان دانشگاه کردستان

بی خوابی از شایع ترین اختلال های خواب و درمانگری شناختی رفتاری از جمله روش های درمانی موثر برای آن است. صفات شخصیت، علاوه بر اینکه یک عامل احتمالی آماده ساز و تداوم بخش بی خوابی است می تواند پیش بینی کننده پیامدهای مداخلات درمانی برای این اختلال باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی گر صفات شخصیتی پیشنهادی (دی. اس. ام. - 5) در تاثیر درمانگری شناختی رفتاری بر علایم بی خوابی دانشجویان دانشگاه کردستان بود.

34 نفر از دانشجویان مبتلا به بی خوابی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، در دو گروه 17 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند و با پرسشنامه ی شدت بی خوابی و پرسشنامه ی شخصیت برای  (دی. اس. ام. - 5) مورد ارزیابی قرار گرفتند. طرح پژوهشی، از نوع آزمایشی همراه با پیش آزمون و پس آزمون بود. داده ها با آزمون های آماری توصیفی و تحلیل کواریانس تک متغیره و با استفاده از نسخه 22 نرم افزار (اس. پی. اس. اس.) تجزیه و تحلیل شدند.

نتایج پژوهش بیانگر کاهش معنادار در نمرات آزمون های شدت بی خوابی در گروه آزمایش، نسبت به شرکت کنندگان گروه کنترل بود که این نشان دهنده ی اثربخشی درمان بود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که نمرات بالا در تمام صفات شخصیتی پیشنهادی (دی. اس. ام. - 5) ارتباط معناداری با کاهش اثرات درمانی داشتند. از آن میان، نقش صفات عجیب و غریب بودن، خودبزرگ بینی، توجه طلبی، فقدان احساس لذت، اجتناب از صمیمی شدن، حواس پرتی، تحریک پذیری و بی ثباتی هیجانی بیش از سایر صفات بود.

 صفات شخصیتی مرضی قادر هستند شرایط درمانی بیماران را پیچیده تر و اثربخشی درمانی شناختی رفتاری را کاهش دهند. بنابراین، لازم است که پیش از آغاز مداخلات درمانی مورد ارزیابی قرار گیرند و در صورت امکان، خود آنها در کانون درمان قرار گیرند.