اثرات تغذیه شاهدانه در جیره های با پروتئین خام متفاوت بر عملکرد، قابلیت هضم ، فراسنجه های شکمبه ای و سنتز پروتئین میکروبی در بره های پرواری بلوچی

دانه‏های روغنی حاوی مقادیر قابل توجهی چربی و اسیدهای چرب غیراشباع هستند و استفاده از این دانه ها در جیره، بر ترکیب اسیدهای چرب بافت های مختلف بدن و عملکرد حیوانات مزرعه ای تاثیر می گذارد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات تغذیه دانه شاهدانه در جیره‏های با سطوح پایین پروتئین خام بر مصرف خوراک، عملکرد، قابلیت هضم مواد مغذی خوراک و در بره های پرواری بلوچی است. یکی دیگر از اهداف این تحقیق، با توجه به اثرات منفی اسیدهای چرب غیر اشباع موجود در چربی ها و دانه های روغنی بر پارامترهای شکمبه ای که سبب کاهش جمعیت پروتوزوآیی و بازچرخ نیتروژن شکمبه ای می گردد، آیا با استفاده از شاهدانه به عنوان یک دانه روغنی و تاثیر تغذیه آن بر فراسنجه های شکمبه ای و سنتز پروتئین میکروبی می توان پروتئین خام جیره را کاهش داد.

 در این پژوهش از 24 راس گوسفند بلوچی نر با 1±25 کیلوگرم وزن بدن و حدود 5 ماه سن در سه گروه در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. جیره‎های آزمایشی شامل: 1) جیره شاهد با 14 درصد پروتئین خام، 2) جیره حاوی 10 درصد دانه شاهدانه با 14 درصد پروتئین خام و 3) جیره حاوی 10 درصد دانه شاهدانه با 12 درصد پروتئین خام بود. پرواربندی بره‏ها پس از طی کردن یک دوره سازگاری 14 روزه، به مدت 84 روز انجام شد. اندازه گیری مصرف خوراک، افزایش وزن روزانه، وزن سرد و گرم لاشه و قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی با روش خاکستر نامحلول در اسید انجام شد. نمونه گیری ادرار جهت تعیین مشتقات پورینی از روش نمونه گیری نقطه ای استفاده شد. نمونه گیری از مایع شکمبه در آخرین روز هفته پایانی پرواربندی در ساعت قبل از مصرف خوراک و 3 ساعت بعد از خوراکدهی با استفاده از لوله مری متصل به پمپ خلاء انجام گردید. داده ها با رویه GLM با استفاده از نرم افزار آماری SAS آنالیز شدند.

 جیره های حاوی شاهدانه بر ماده خشک مصرفی و میانگین افزایش وزن روزانه و وزن نهایی بره ها تاثیر معنی داری داشت. به طوری که بیشترین میزان مصرف ماده خشک و افزایش وزن مربوط به بره های تغذیه شده با شاهدانه با 14 درصد پروتئین خام بود. وزن نهایی در بره های تغذیه شده با شاهدانه با 14 و 12 درصد پروتیئن خام جیره، به ترتیب 11/46 و 03/43 کیلوگرم نسبت به گروه شاهد با وزن 42 کیلوگرم بیشتر بود. جیره های حاوی شاهدانه بر قابلیت هضم ظاهری ماده خشک و پروتئین خام بره ها تاثیر معنی داری داشت. غلظت نیتروژن آمونیاکی و جمعیت کل پروتوزآ و پروتوزوآ هولوتریش مایع شکمبه تحت تاثیر جیره های آزمایشی تفاوت معنی داری نشان داد. کمترین تعداد پروتوزوآ مژکدار و غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه در بره های تغذیه شده با شاهدانه مشاهده گردید. پروتئین میکروبی در بره های تغذیه شده با جیره های حاوی شاهدانه با 35 گرم در روز بیشتر از گروه شاهد با 31 گرم در روز بود.

با توجه به افزایش وزن روزانه، افزایش وزن نهایی و سنتز پروتئین میکروبی بیشتر بره های تغذیه شده با10 درصد شاهدانه و 14 درصد پروتئین خام بهترین عملکرد را نشان داد. از طرفی افزودن 10 درصد شاهدانه به جیره و کاهش 2 درصدی پروتئین خام جیره در مقایسه با گروه شاهد تاثیر منفی بر عملکرد رشد نداشت و با توجه به افزایش وزن روزانه و وزن نهایی گوسفندان تغذیه شده با 10 درصد شاهدانه و افزایش سنتز پروتئین میکروبی می توان از شاهدانه به عنوان یک منبع با ارزش غذایی بالا در تغذیه دام استفاده نمود.