کارکرد های ادبی ترکیبات اسمی بر محور همنشینی و جانشینی در تاریخ بیهقی

چکیدهترکیبات را در زبان فارسی به دو گونه‎ی اضافی و وصفی تقسیم کرده‎اند. ترکیب اسمی از نوع ترکیب اضافی بشمار می‎آید و اساس آن بر اسم است. این ترکیبات مانند اسم، نقش‎های گوناگونی در جمله می‎پذیرند و در کارکردهای متنوعی بکار می‎روند. به وسیله‎ی این ترکیبات می‎توان تاثیرگذاری کلام را بر نگرش و احساسات مخاطب افزایش داد. نگارنده با ارئه‎ی شواهدی چند از تاریخ بیهقی به بررسی کارکردهای این ترکیبات بر محور همنشینی و جانشینی پرداخته و مساله‎ی معنی را از دید روابط مفهومی و در سطح واژگان نظام زبان مورد بررسی قرار داده است در ترکیبات صحبت از چگونگی پیوند کلمات و نقش کلمات در داخل ترکیب‎ها در میان است ترکیبات اسمی با عنوان ترکیبات اضافی، که به بخش وابسته‎های پسین مربوط می‎شود، شناخته شده‎اند. مضاف الیه گروه اسمی یا اسمی است که پس از حرف اضافه‎ی کسره بیاید. اسمی که مضاف الیه داشته باشد مضاف نام دارد و نسبت دادن مضاف الیه به مضاف، اضافه نامیده می‎شود .برای شناخت بهتر و خطا نکردن در تشخیص ترکیب اضافی از ترکیب وصفی ابتدا باید صفت را از مضاف‎الیه بازشناخت.کلیدواژه: ترکیب اسمی، اضافه، محور همنشینی و جانشینی، تاریخ بیهقی