ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر ریسک تهاجم زیستی کهور آمریکایی در اکوسیستم های طبیعی ایران

کهور آمریکایی (Prosopis juliflora) یکی از مسئله دارترین گونه های مهاجم در سطح دنیا بوده و تهاجم زیستی این گونه آثار زیان بار متعددی بر اکوسیستم های طبیعی مناطق نیمه حاره ای تا خشک کره زمین وارد آورده است. این گونه در ابتدا در بسیاری از مناطق کره زمین با هدف مهندسی اکوسیستم از جمله حفاظت آب و خاک و مبارزه با بیابان زایی در مناطق گرم و خشک، و تولید چوب معرفی گردید. اما قابلیت تکثیر و انتشار بالا و نیز دامنه تحمل محیطی زیاد کهور آمریکایی منجر گسترش بیش از حد گونه، کاهش تنوع زیستی بومی و تغییر ساختار جوامع گیاهی در مناطق هدف بوده است. از آن جا که ریشه کن سازی گونه های مهاجم امری پرهزینه و زمان بر است، شناسایی مناطقی که در آینده پتانسیل بالایی برای حضور این گونه خصوصا در اثر تغییر اقلیم دارند ابزاری پیشگیرانه جهت طرح ریزی و مدیریت اکوسیستم های هدف است. بدین منظور در پژوهش حاضر با استفاده از مدل سازی پراکنش بیشینه بی نظمی (MaxEnt) و براساس مدل ها و سناریوهای متفاوت اقلیمی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه در مقیاس جهانی و کشوری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تا سال 2050 میلادی در تمام سناریوهای تغییر اقلیم بر گستره پراکنش گونه در عرض های جغرافیایی بالاتر افزوده خواهد شد. در سطح جهانی آمریکای شمالی، حوزه مدیترانه و خاورمیانه، و در سطح کشوری علاوه بر استان های جنوبی، زیستگاه های داخلی فلات ایران شامل استان های خراسان جنوبی، کرمان، فارس، سمنان و خراسان رضوی شاهد بیش ترین احتمال گسترش پراکنش گونه خواهند بود. بدین ترتیب نتایج پژوهش حاضر می تواند به عنوان ابزاری کارامد جهت طرح ریزی اقدامات پیشگیرانه و کاهش آثار منفی کهور آمریکایی در مناطق پرخطر مورد توجه قرار گیرد.