تحلیل آینده پژوهانه سیاست گذاری شهر خلاق؛ مطالعه ای در شهر تهران

در حوزه جامعه شناسی شهری یکی از این پاسخ های متاخر به چگونگی آینده شهرها ایده «شهرهای خلاق» است. مفهوم شهر خلاق عموما به عنوان شکلی از برنامه ریزی راهبردی به کار گرفته شده است. این ایده چنانکه در نظرات لندری و فلوریدا آمده است، ناگزیر با تغییرات بسیار گسترده در نظام اقتصادی و اجتماعی گره خورده است. «شهر خلاق» یکی از تلاش های نظری است که آینده کلان شهرهای دنیا را با تاکید بر طبقه خلاق و  اقتصاد خلاق توصیف و توصیه می کند. در این پژوهش با استفاده از روش سناریونگاری بر اساس عدم قطعیت های کلیدی، این ایده آزمون شده است که «سناریوهای آینده تهران برای توسعه خلاق چیست؟». در پاسخ به این پرسش دو عدم قطعیت کلیدی استخراج شده با استفاده از روش دلفی دومرحله ای عبارتند از «افزایش و یا کاهش اهمیت مشارکت شهروندی، سرمایه های اجتماعی و فرهنگی» و «توسعه کسب و کارهای نوین یا توسعه صنایع موجود».  سناریوهای حاصل از تقاطع این دو عدم قطعیت عبارتند از «تهران خلاق»، «تهران صنعتی»، «خلاقیت بی ثبات» و «تهران آشفته». برای شکل گیری شهرخلاق بهترین سناریو سناریوی اول یعنی «تهران خلاق» است و بدترین سناریو، سناریوی آخر یعنی «تهران آشفته» است. در سناریوی آخر نه تنها مشارکت شهروندان و سرمایه های اجتماعی و فرهنگی اهمیت خود را از دست می دهند بلکه با توسعه صنایع موجود، آلودگی های محیط زیستی و آسیب های اجتماعی در تهران تشدید می شود.