سیاست گذاری اجتماعی در حوزه کنترل وکاهش آسیب های اجتماعی وتاثیر آن بر امنیت اجتماعی

یکی از وظایف دولت ها در هر جامعه ای ایجاد بستر لازم برای تحقق امنیت اجتماعی می باشد که مولفه های مختلفی در ایجاد آن تاثیرگذار هستند. از جمله مولفه هایی که می تواند در زمینه تحقق امنیت اجتماعی تاثیرگذار باشد، کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی هستند. به همین منظور ضروری است تا دولت بتواند با اتخاذ سیاست های مناسب در این حوزه برای ایجاد امنیت اقدام اساسی انجام دهد. تاملی بر شرایط فعلی کشور نشان می دهد که در حوزه آسیب های اجتماعی شاهد روند افزایشی آمار آسیب های اجتماعی، تنوع آنها و کاهش سن افراد آسیب دیده اجتماعی هستیم. نداشتن سیاست های مشخص در این حوزه موجب ضعف هماهنگی بین بخشی، مدیریت نامناسب منابع، برخورد های سلیقه ای، و... شده است. تحقیق حاضر با هدف تدوین سیاست های پیشنهادی در حوزه کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی در ایران و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی انجام شده است که برای این منظور، با استفاده از نظرات نخبگان و صاحب نظران کشور، سیاست های کلان مناسب برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی ارایه شده است.

تحقیق از نوع تحقیقات کیفی و کاربردی - توسعه ای بوده که به صورت دلفی انجام شده است. دلفی رویکرد یا روشی سیستماتیک در تحقیق برای استخراج نظرات از یک گروه متخصصان در مورد یک موضوع یا یک سوال است و یا رسیدن به اجماع گروهی از طریق یک سری از راندهای پرسشنامه ای با حفظ گمنامی پاسخ دهندگان و بازخورد نظرات به اعضای پانل است ؛ درخواست قضاوت های حرفه ای از متخصصین همگن و مستقل در مورد یک موضوع ویژه با استفاده از پرسشنامه ها است که تا زمان دستیابی به اجماع نظرات مداوم تکرار می شود. در این تحقیق تعداد بیست نفر از نخبگان وصاحب نظران انتخاب شدند. همچنین از مطالعه اسناد و منابع هم استفاده شده است.

یافته های تحقیق در چند مرحله به دست آمده است. در مرحله پیش راند که به صورت یک سوال باز بود 52 سیاست توسط نخبگان پیشنهاد شد. پس از تحلیل اطلاعات در مرحله اول 48 سیاست دراختیار صاحب نظران قرار گرفت تا نظرات خود را اعلام کنند. پس از تحلیل اطلاعات در مرحله دوم 33 سیاست تعیین شدند. در مرحله سوم نیز تعداد این سیاست ها که روی آنها اجماع صورت گرفته بود به 31 سیاست پیشنهادی رسید.

تاملی بر یافته های تحقیق گویای این نکته است که علیرغم اقدامات انجام شده در کشور در حوزه سیاست گذاری های مرتبط با آسیب های اجتماعی نیاز به داشتن سیاست های اجتماعی مشخص در سطح کلان در جامعه بیش از پیش ضروری است (به جز در حوزه مواد مخدر که سیاست های کلی نظام سال 1385 ابلاغ شده است) تا با توجه به این سیاست های اجتماعی بگونه ای برنامه ریزی شود تا آسیب های اجتماعی مخل ایجاد امنیت اجتماعی نشوند. نظر به اهمیت این موضوع و لزوم دست یابی به سیاست های اجتماعی کشور در حوزه کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی ضرورت دارد تا سیاست های اجتماعی ایران در زمینه کنترل وکاهش آسیب های اجتماعی با هدف تامین امنیت اجتماعی تدوین گردد تا بتوان از این طریق نقشه راه برای کنترل وکاهش آسیب های اجتماعی ترسیم شود، از سیاست گذاری های اجتماعی سلیقه ای جلوگیری شود، از همه ظرفیت ها در قوای مختلف کشور و سازمان های غیر دولتی استفاده شود، هماهنگی های بین بخشی و فرابخشی در حوزه آسیب های اجتماعی که فقدان یا ضعف آن یکی از چالش های جدی کشور محسوب می شود، بهتر انجام شود، مدیریت بهینه منابع صورت گیرد، اولویت های سیاست گذاری های اجتماعی در این حوزه تعیین شود، تقسیم کار بهتری بین دستگاه های مرتبط در سطوح مختلف پیشگیری از آسیب های اجتماعی با هدف ایجاد زمینه های لازم برای تحقق امنیت اجتماعی صورت گیرد.