شاهنامه سلیمانی؛ احیای سنت شاهنامه سرایی در دربار عثمانی

منظومه حماسی تاریخی شاهنامه سلیمانی اثر فتح الله عارف چلبی (درگذشته 969)، نخستین «شاهنامه چی» دربار عثمانی است. این منظومه از جمله آثار حماسی تاریخی زبان فارسی است که در قلمرو عثمانی شکل گرفته و تاکنون از دید پژوهشگران دور مانده است. شاهنامه سلیمانی در شرح جلوس سلطان سلیمان قانونی، قانون گذاری ها و فتوحات او در آسیا و اروپا سروده شده است. شیوه بیان عارف بیش از هرکس به طرز فردوسی شباهت دارد، اما دیدگاه او درباره فردوسی و شاهنامه در این منظومه قابل تامل است. شاهنامه سلیمانی محصول قرن دهم هجری، نمونه بارز تاریخ نگری و تاریخ نگاری شاعران دربار عثمانی به ویژه در نزاع طولانی دولت های عثمانی و صفوی است. در پژوهش حاضر به عنوان نخستین تحقیق درباره این اثر، علاوه بر معرفی و تحلیل شاهنامه سلیمانی بر اساس نسخه خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، این منظومه از منظر محتوا، مطابقت با تاریخ، چگونگی الگوپذیری از شاهنامه، زبان شعری و فنون ادبی بررسی می شود.