تحلیلی بر روش شناسی نظام‌های اقتصادی- سیاسی با تأکید بر ایران

در این مقاله تلاش شده است تا از طریق بررسی رابطه میان ایده - ماده به بررسی نظام‌های مطرح در حوزه اقتصاد سیاسی که عبارت‌اند از لیبرالیسم یا اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد و سوسیالیسم یا اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده و اقتصاد ترکیبی پرداخته شود و در پایان، روش شناسی نظام اقتصادی- سیاسی ایران مورد تحلیل قرار گیرد. سوال این است که چه نوع روش شناسی برای بررسی این نظام‌ها مناسب‌تر است. فرض پژوهش این است که ازآنجاکه در اقتصاد لیبرالیستی، ایده تقدم بر ماده و در اقتصاد سوسیالیستی، ماده تقدم بر ایده دارد به دلیل جدایی میان سوژه و ابژه در این دو نظام، روش شناسی این دو نظام اقتصادی- سیاسی، پلورالیستی و مبتنی بر نقد بیرونی و ذره‌گونه است. درحالی‌که در اقتصاد ترکیبی که مبتنی بر دیدگاه توسعه منابع انسانی و دولت رفاه است، نوع روش شناسی آن «درون ماندگار» و یا استعلایی است. روش شناسی در این مقاله، مبتنی بر روش شناسی مایکل والزر است که درصدد است به‌نوعی بین ایده و بین ماده در نظام‌های اقتصادی - سیاسی، توازن و تعامل بر مبنای واقعیت‌های موجود ایجاد کند.