ملاحظات اخلاقی مربوط به دادرسی جرایم تروریستی در حقوق ایران و آمریکا

امروزه گسترش تروریسم به عنوان یکی از مهمترین چالش های امنیتی، موجب معرفی و اجرای دادرسی افتراقی شده است؛ بدین معنا که متهمان این جرایم، به شیوه ای متفاوت و سخت گیرانه تر نسبت به سایر مجرمان مورد تعقیب و رسیدگی قضایی قرار گرفته و بخشی از حقوقی که سایر متهمان از آن برخوردار می باشند از ایشان سلب می گردد. هدف از پژوهش پیش رو تبیین و شناخت مولفه های اخلاقی، مصادیق و جلوه های اخلاق مدارانه در خصوص دادرسی جرایم تروریستی از منظری تطبیقی میان حقوق کیفری دو کشور ایران و آمریکا است.

روش تحقیق ما در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است.

در به سامان رسیدن این تحقیق ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

اجرای دادرسی افتراقی درخصوص متهمان جرایم تروریستی از آن منظر که به واسطه سخت گرفتن بر متهمان، موجبات حفظ نظم عمومی جامعه را فراهم آورده و امنیت جامعه را ارتقاء می بخشد، حایز ویژگی سودمندی اجتماعی بوده و گزینه ای اخلاقی است؛ همچنین اجرای این شیوه زمینه ای را فراهم می آورد که مانع اضرار به شهروندان در نتیجه اعمال تروریستی در آینده گردد. با این وجود تحدید آزادی های فردی (مانند افزایش مدت بازداشت موقت) و سلب برخی از حقوق متهمان این جرایم نسبت به سایر مجرمان موجب ایجاد تبعیض ناعادلانه شده و عدالت قضایی را زیر سوال می برد.

دادرسی افتراقی متهمان جرایم تروریستی از نگاه فرد محور، گزینه ای غیر اخلاقی و ناعادلانه و تبعیض آمیز است؛ لیکن از منظر توجه به کلیت جامعه و ضرورت حفظ نظم و امنیت شهروندان، انتخابی اخلاقی می باشد. در ایران و ایالات متحده آمریکا نیز رویکرد ترجیح منافع جامعه بر فرد مورد تایید قرار گرفته است.