اثر آزادسازی قیمت گازطبیعی بر تاب آوری سیستم توزیع گاز طبیعی ایران

توسعه گازرسانی در راستای سیاست جایگزینی گازطبیعی با سایر سوخت های فسیلی و آزادسازی قیمت گازطبیعی به عنوان یک سیاست قیمتی در جهت بهینه سازی مصرف ضرورت مطالعه تاب آوری سیستم توزیع گازطبیعی را بیش از پیش محسوس می نماید. هدف از این پژوهش، بررسی اثر آزادسازی قیمت گازطبیعی بر سیستم گازرسانی در ایران است. ابتدا نمای لیاپانوف بر اساس مصارف گازطبیعی در بخش خانگی در طی دوره 1384 تا 1396 بصورت فصلی محاسبه می گردد. سپس با استفاده از رویکرد خودرگرسیون برداریVAR و با به کارگیری روش هم انباشتگی جوهانسن- یوسلیوس و الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) به بررسی روابط بین قیمت گازطبیعی با تاب آوری سیستم توزیع گاز ایران پرداخته می شود. بر اساس تابع عکس العمل آنی(IRFs) تکانه ناشی از قیمت واقعی گازطبیعی به متغیر نمای لیاپانوف بعنوان شاخص تاب آوری سیستم توزیع گازطبیعی، نشان می دهد که در کوتاه مدت نمای لیاپانوف کاهش و سپس افزایش و اثر آن در بلندمدت ثابت می ماند. نتایج تجزیه واریانس (VDCs) نشان می دهد قیمت گازطبیعی، در کوتاه مدت سهم بیشتری را در توضیح دهی خطای پیش بینی نمای لیاپانوف دارد، اما در بلندمدت سهم آن کاهش می یابد. براساس نتایج مدل برآوردی (VECM)، هرچند قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، قیمت گازطبیعی بر تاب آوری سیستم گازرسانی اثر مثبت داشته است، لیکن بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، منجر به کاهش تاب آوری سیستم گازرسانی شده است.