بایسته های برنامه ریزی شهر امن برای کودکان در شهر ایرانی با رویکرد امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: محلات بافت تاریخی شهر زنجان)

فضاهای شهری امروز برای فعالیت روزانه کودک یعنی بازی پاسخ ده نیست، چراکه در شهر مدرن فضاهای خصوصی مانند آپارتمان ها، نیمه خصوصی مانند مدرسه؛ مهدکودک و عمومی مانند کوچه و خیابان؛ محیطی ناایمن، نامناسب و ناکافی برای بازی آزادانه کودکان هستند، همچنین فضاهای بازی فرا محله ای باوجود فاصله زیاد از محل سکونت و سرانه کم پاسخگوی این نیاز نیست. بدیهی است حضور کودکان در عرصه های همگانی اهمیت بسیاری دارد و موجب اجتماع پذیری آن ها خواهد شد. در این راستاست که سازگاری فضای شهری با نیاز اقشار مختلف شهروندی بالاخص کودکان در کانون توجه متخصصین قرارگرفته است. با پروبلماتیک مذکور؛ جستار حاضر می کوشد شهر امن برای کودکان در شهر ایرانی را با رویکرد امنیت اجتماعی برای شهروندان کوچک مورد وارسی قرار دهد.

روش تحقیق: 

روش شناسی این پژوهش ازنظر هدف کاربردی، ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی، ازنظر استراتژی پژوهش پس کاوی و به لحاظ شیوه پژوهش کمی و رویه جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه ای می باشد. تعداد نمونه با احتساب جمعیت 36025 نفری در سال 1395 برای بافت به تعداد 380 پرسشنامه تعیین گشته که این تعداد پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده در بین سرپرستان خانوار مستقر در محلات بافت تاریخی توزیع گردید. برای تحلیل داده های پژوهش از روش حداقل مربعات جزیی با کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است.

یافته های تحلیلی پژوهش نشان داد که مولفه «طراحی مناسب با نیازها و الگوهای رفتاری کودکان 5 تا 12 سال» با بالاترین مقدار بارگذاری بیرونی(955/0) بیشترین ارتباط پذیری را با مولفه «امنیت اجتماعی کودکان در شهر» دارد. درنتیجه به واسطه ایمن سازی شهر و افزایش ضریب امنیت فضاهای عمومی از طریق طراحی مناسب فضا متناسب با نیازها و الگوهای رفتاری کودکان، می توان فضایی مناسب و دوستدار کودک در شهر ایجاد نمود. همچنین بررسی ها ضریب مسیر نشان داد که طراحی فضا بازی متناسب باسلیقه اقشار گروه های مختلف برای حضور پذیری همه افراد موثرترین عامل برای تقویت امنیت اجتماعی بوده است. همچنین مولفه ماندگاری و مکث شهروندان علاوه بر نقش مکمل در تقویت ساختارهای شهر امن به ویژه متغیر (طراحی فضا بازی برای همه) موجب تقویت و افزایش امنیت کودکان در شهر زنجان خواهند گشت. درنهایت به منظور ارتقاء امنیت اجتماعی کودکان، پیشنهاد هایی در جهت یافته های تحقیق ارایه گردید.