تحریک و فراخوانی سلول های بنیادی عصبی شکنج دندانه ای هیپوکامپ به عنوان یک استراتژی درمانی نوین و موثر در بیماری آلزایمر: مطالعه مروری

بیماری آلزایمر با از بین رفتن سلول های عصبی و اختلال سیناپسی در ناحیه هیپوکامپ شروع شده و با تخریب بافت عصبی و نقایص شناختی از قبیل ناتوانی در یادگیری، از بین رفتن حافظه و عدم شناسایی افراد، مکان ها و اشیاء ادامه می یابد. این بیماری با کاهش نورون زایی در ناحیه شکنج دندانه ای هیپوکامپ ارتباط مستقیم دارد. لذا استراتژی های درمانی نوین مبتنی بر سلول درمانی، بر کاربرد سلول های بنیادی عصبی شکنج دندانه ای هیپوکامپ متمرکز شده است. به علت بقاء پایین سلول های عصبی، عدم مهاجرت و تمایز هدفدار این سلول ها، به نظر می رسد فراهم کردن ریز محیط مطلوب و مناسب و تحریک جهت دار می تواند در این امر موثر باشد.

تحقیق حاضر یک مطالعه مروری توصیفی بوده و مقالات متعدد نمایه شده در پایگاه های علمی PubMed، ISI و Scopus در زمینه ی کاربرد سلول های بنیادی عصبی در بیماری های تخریب کننده ی عصبی مانند آلزایمر بحث و بررسی شده است. همچنین روش های تحریک و فراخوانی سلول های بنیادی عصبی با استفاده سلول های بنیادی مزانشیمی، فاکتورهای رشد، داربست ها و ماتریکس خارج سلولی برای ایجاد محیط مطلوب جهت ترمیم و بازسازی توصیف و ارزیابی شده است.

مطالعات نشان می دهد که سلول های بنیادی مزانشیمی با تولید فاکتورهای نوروتروفیک، کموکین ها و مولکول های ماتریکس خارج سلولی باعث افزایش تکثیر، مهاجرت، فراخوانی، تمایز نورونی و انعطاف پذیری سیناپسی سلول های بنیادی عصبی می شوند. همچنین این سلول ها با ترشح فاکتورهای ضدالتهابی و سرکوبگر آپوپتوزی مرگ، سلول های بنیادی عصبی را کاهش داده و میزان بقاء سلولی را افزایش می دهند. نشان داده شده است داربست های ساخته شده از مواد طبیعی می توانند با ایجاد ریز محیط مطلوب و سازگار، ماتریکس خارج سلولی طبیعی را تقلید و باعث ارتقاء عملکرد، مهاجرت و تمایز نورونی سلول های بنیادی عصبی شوند. این داربست ها می توانند زمینه را برای ترمیم و بازسازی بافت تخریب شده آماده کرده و درنتیجه عملکرد رفتارهای شناختی را بهبود دهند.

تحریک و فراخوانی سلول های بنیادی عصبی درون زاد شکنج دندانه ای هیپوکامپ با استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی، فاکتورهای ترشحی، ماتریکس خارج سلولی و داربست های طبیعی و سنتتیک می تواند در محافظت و درمان بیماران آلزایمری بسیار موثر و کارآمد باشد.