مطالعه اثر محیط کشت و تنظیم کننده رشدی در ریزپیوندی برخی از ارقام گیلاس

ریزپیوندی، روشی جدید برای تکثیر یک گیاه کامل جهت ایجاد باغ های سالم می باشد. این مطالعه باهدف بررسی تاثیر محیط کشت و وجود تنظیم کننده رشدی برریزپیوندی تعدادی از ارقام گیلاس در شرایط درون شیش ه‏ای در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی در طی سال های 1394 تا 1396 انجام شد. ریزپیوندی با پیوندک های مریستمی از هفت رقم گیلاس به عنوان فاکتور اول روی پایه "گزیلا 6" به روش اسکنه در چهار تیمار مختلف محیط کشت و تنظیم کننده رشدی به عنوان فاکتور دوم انجام شد. گیاهان ریزپیوندی، ابتدا برروی محیط های مختلف تیماری استقرار یافتند. بعد از سه هفته، نمونه‏ ها جهت ریشه زایی به محیط MS با یک میلی گرم در لیتر ایندول 3- بوتیریک اسید (IBA) و برای سازگاری به بستر پرلیت/ پیت موس با نسبت برابر منتقل شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که برای همه شاخص های ریزپیوندی در بین تیمارها، ارقام (به جز شاخص زمان گیرایی) و اثرات متقابل رقم در تیمار اختلاف معنی دار وجود داشت. بین تیمارها، تیمار محیط کشت MS حاوی یک میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین (BA) دارای بیشترین درصد موفقیت پیوند (39 درصد)، تعداد برگ (4/7)، رشد طولی (6/2 سانتی‏ متر) و زمان شروع گیرایی پیوند (3/2 روز) بود و در بین ارقام، رقم گیلاس"حاج یوسفی" برای شاخص درصد موفقیت پیوند (35/4 درصد) و رشد طولی (5 سانتی‏ متر)، رقم گیلاس "سیاه مشهد" برای شاخص زمان گیرایی (3/8 روز) و رقم گیلاس "دوم رس مشهد" برای شاخص تعداد برگ (3/5) دارای نتایج بهتری بودند و در نهایت در ریزپیوندهای موفق، میزان ریشه زایی 41 درصد و سازگاری 25/3 درصد بدست آمد. استفاده از روش ریزپیوندی در ارقام گیلاس به دلیل سرعت و پتانسیل بالای تولید نهال، جهت اصلاح باغ های ناسالم و قدیمی درختان گیلاس توصیه می‏گردد.