سیاست‏های زبانی و زبان‏های اقلیت: واکاوی جایگاه زبان‏های اقلیت در نظم فرهنگی- زبانی ایران مدرن (از 1285 ه‍.ش تا به امروز)

در نظم فرهنگی- زبانی ایران مدرن زبان همواره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. زبان فارسی به‏عنوان یکی از دال‏های وحدت‏بخش ایرانیان در نتیجه سیاست‏های زبانی، واجد جایگاه مهمی شد و این وضعیت، موقعیت‏هایی را برای زبان‏های اقلیت تعیین کرد. در این پژوهش برآن بوده‏ایم تا این نظم فرهنگی-زبانی را به مدد روش تحلیل گفتمان «لاکلایو» و «موفه» مورد واکاوی قرار داده و جایگاه زبان‏های اقلیت را در یک صورت‏بندی گفتمانی مشخص کنیم؛ بنابراین به مدد اسناد، قوانین و اساسنامه‏های دولتی از زمان تاسیس مجلس شورای ملی (1285 ه.ش) تاکنون، نظم مذکور را مورد تحلیل قرار داده‏ایم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در هر سه دوره مورد بررسی (مشروطه، پهلوی، جمهوری اسلامی ایران)، زبان فارسی به‏عنوان یکی از دال‏های اصلی گفتمان سیاست فرهنگی و زبان‏های اقلیت به‏عنوان مسیله‏ای برای برساخت هویت ملی بازنمایی شده‏اند. در دولت مشروطه سکوتی مبتنی بر انکار ، در دولت پهلوی سکوتی مبتنی بر حذف و پس از انقلاب اسلامی حذفی ادغامی در قوانین و اسناد دولتی زبان‏های اقلیت را دربرگرفته است.