تاثیر برنامه آموزشی فرزندپروری بر افسردگی، اضطراب و استرس مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی

زندگی با کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی/ بیش فعالی می تواند مشکلات روانشناختی قابل توجهی از قبیل؛ افسردگی، اضطراب و استرس را برای والدین آنها به همراه داشته باشد. توجه به این موضوع و انجام مداخلات روانشناختی برای کاهش این مشکلات ضروری است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر یک برنامه آموزشی فرزندپروری بر افسردگی، اضطراب و استرس مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی/ بیش فعالی انجام گرفت.

پژوهش حاضر مطالعه ای از نوع کارآزمایی در عرصه می باشد که در کلینیک های روانپزشکی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در سال 1394 انجام شد. تعداد 64 مادر دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی که دچار افسردگی، اضطراب و استرس متوسط و بالا بودند، به صورت نمونه گیری غیر تصادفی و در دسترس انتخاب شدند. نمونه های انتخاب شده بر اساس طرح تصادفی بلوکی بین دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. مادران در گروه مداخله در 8 جلسه کلاس آموزشی فرزندپروری بر اساس پروتکل ساندرز شرکت کردند. مادران در گروه کنترل مراقبت های معمول را دریافت نمودند. قبل و یک ماه بعد از مداخله، افسردگی، اضطراب و استرس مادران با استفاده از مقیاس 42 سوالی سنجش افسردگی، اضطراب و استرس مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها جمع آوری شده با استفاده از آزمون های آماری من ویتنی، مجذور کای،  تی مستقل و تی زوجی تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها:

 شرکت کنندگان در دو گروه از نظر متغیرهای جمعیت شناختی از قبیل: سن، جنس، تحصیلات و سن مادر و کودک تفاوتی با یکدیگر نداشتند (05/0>p). میانگین نمره افسردگی، اضطراب و استرس در مادران در گروه مداخله و کنترل قبل از انجام برنامه آموزشی به ترتیب؛ 06/19، 2/15، 8/20 و  8/17، 1/16، 1/21 بود. بر اساس نتایج آزمون تی مستقل اختلاف میانگین ها بین دو گروه معنی دار نبود(05/0>p). میانگین نمره افسردگی، اضطراب و استرس در مادران در گروه مداخله و کنترل بعد از انجام برنامه آموزشی به ترتیب، 7/14، 5/12، 5/16 و 2/18، 1/16، 5/20 بود. بر اساس نتایج آزمون تی مستقل اختلاف میانگین ها بین دو گروه معنی دار بود (05/0<p).

نتیجه گیری:

 آموزش فرزندپروری به مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی به عنوان یک مداخله روانشناختی غیر دارویی به شکل قابل توجهی میزان اختلالات روانشناختی را در بین آنها کاهش داد. توصیه می شود تا در قالب پزشکی و پرستاری جامع نگر، استفاده از این روش در توانمندسازی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی مورد استفاده قرار گیرد.