جایگاه معنوی حرم رضوی در دوره شاه طهماسب اول صفوی (984-930ق)

شاه طهماسب، دومین شاه سلسله صفویه، به دلیل نوپایی حکومت نیازمند تثبیت جایگاه معنوی خویش در بین شیعیان بود. در این راستا توجه به نمادها و اماکن مقدس شیعی ازجمله حرم حضرت رضا (ع) در سیاست او از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. این پژوهش دربرگیرنده تحولاتی است که با محوریت حرم رضوی در دوره شاه طهماسب به وقوع پیوست و درصدد پاسخ به این پرسش می باشد که حرم رضوی در دوره شاه طهماسب از چه جایگاه معنوی و مذهبی برخوردار بود؟ با بررسی مولفه‌هایی همچون زیارت، توسل، نذورات، موقوفات و تدفین بزرگان در جوار حرم رضوی، می توان نسبت به‌جایگاه معنوی و مذهبی رفیع این مکان در دوران حکومت شاه طهماسب آگاهی یافت. به نظر می رسد علاوه بر جنبه های مذهبی و معنوی، به سبب آنکه حرم رضوی تنها حرم ایمه معصومین (ع) موجود در قلمرو شاه طهماسب بود، اعتبار ویژه ای در سیاست های این شاه داشته است. شاه و درباریان با استفاده از شیوه های مختلف در پی اثبات ارادت خود به این مرقد مطهر بوده اند. این پژوهش بر آن است تا به مواردی از قبیل جایگاه زیارت و توسل به امام رضا (ع)، موقوفات و نذورات حرم رضوی در این مقطع تاریخی، جایگاه حرم رضوی در میان حکومت‌های همسایه، نقش حرم رضوی در تصمیمات شاه طهماسب و درنهایت مدفونین در جوار حرم رضوی، بپردازد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای انجام شده است. ابزار اصلی این پژوهش داده های منابع تاریخی عصر صفوی می باشد و درنهایت بر پایه یافته‌های حاصل از منابع استنتاج، تبیین و تحلیل به ‌عمل آمده است.